2024-03-29T00:08:58Z
https://jes.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2814
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
مطالعة آزمایشگاهی جذب و انتقال کادمیم در حضور بار بستر
علی
مهدوی
محمد حسین
امید
محمدرضا
گنجعلی
اثر متغیرهای محیطی بر جذب فلزات سنگین به طور گستردهای بهوسیلة آزمایش در راکتورها بررسی شده است. اما به دلیل مکانیسم حرکت رسوبات، اثرات متقابل بین آب، رسوب و فلزات سنگین در آنها با آنچه در شرایط طبیعی اتفاق میافتد، متفاوت است. در این مطالعه سینتیک جذب کادمیم در یک کانال دایرهای و همچنین راکتورها بررسی شده و تغییرات غلظت کادمیم با زمان در آب و رسوب اندازهگیری شد. در ضمن با استفاده از نتایج بهدست آمده، اثر مشخصههایی چون دما، شوری، pH، غلظت کادمیم و غلظت رسوب بر جذب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که راکتورها میزان جذب نهایی و نرخ جذب را بیش از مقدار واقعی تخمین میزنند. افزایش دما و غلظت کادمیم سبب افزایش میزان جذب در واحد جرم رسوب میشود، اما با افزایش غلظت درصد کادمیم حذف شده از محلول کاهش مییابد. همچنین نتایج نشان داد که افزایش غلظت رسوب سبب کاهش مقدار کادمیم جذب شده در واحد جرم رسوب میشود اما بههرحال میزان کل کادمیم حذف شده افزایش مییابد. اگرچه تحقیقات قبلی نشان داده است که pH بیش از 6 تأثیر چندانی بر جذب ندارد، اما این تحقیق نشان داد که در شرایط آبراهههای طبیعی افزایش pH باعث رسوب کربنات کلسیم میشود که تأثیر زیادی بر میزان جذب نهایی و زمان رسیدن به تعادل دارد. بنابراین در مدلسازی انتقال و تبدیل فلزات سنگین باید جذب توسط کربنات کلسیم را در pHهای مختلف در نظر گرفت.
انتقال آلودگی
بار بستر
جذب
فلزات سنگین
کانال دایرهای
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27451_97f8d8bc9fafc7065a5d143bf578e04c.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
ارزیابی مشخصههای مؤثر در بازده سیستمUASB در تصفیة بیهوازی شیرابه زبالة شهری
محمد رضا
صبور
داود
اویسی
رشید
کاوه
راکتور UASB به سرعت جای خود را در بین سیستمهای متداول تصفیه فاضلابها، خصوصاً فاضلابهای سخت تصفیه شونده مثل فاضلاب صنایع و شیرابه محل دفن زباله باز کرده است. این رآکتور، رایجترین هاضم با بیومس ماندگار است. شیرابة محل دفن زباله، یکی از آلودهترین انواع فاضلاب است که به دلیل استفادة وسیع از مراکز دفن زبالههای شهری برای دفع نهایی پسماندها، نگرانیهای بهداشتی و زیست محیطی فراوانی ایجاد کرده است. مهمترین اثر سوء زیست محیطی شیرابه، تأثیر آن بر کیفیت آبهای زیرزمینی و سطحی، در صورت راهیابی به این محیطهاست. از اقدامات اساسی برای کاهش کمیت و افزایش کیفیت شیرابه کنترل بر روی مواد ورودی به مرکز دفن ( زائدات و آب) و خروجی از آن ( شیرابه و گاز) است. ولی در هر صورت شیرابه در محل دفن تولید خواهد شد که ورود مقدار کمی از آن به خاک و سفرة آب زیرزمینی میتواند سطح وسیعی از این منابع را آلوده سازد. با توجه به این موارد قوانین موجود مدام محدودکنندهتر میشوند و تصفیة شیرابه را ضروری و اجتناب ناپذیر میکنند. برای بررسی مشخصههای مختلف در سیستم بیهوازی تصفیة شیرابه، پایلوتی بر اساس فرایند UASB، طراحی و ساخته شد و رفتار سیستم در رژیم ناپیوسته و پیوسته، مورد بررسی قرار گرفت. طراحی راکتور بر اساس قدرت تصفیة روش انتخابی و بارگذاری متعارف صورت گرفت و راه اندازی با شیرابه رقیق شده مرکز دفن زباله انجام شد. در مرحلة ناپیوسته غلظت COD ورودی از mg/l 1200 الی mg/l6443، میزان بارگذاری kgCOD/m3.d6/6-36/1 و همچنین زمان ماندهای هیدرولیکی تا 6/21ساعت متغیر بود. همچنین در شرایط راهبری پیوسته, میزان COD ورودی تا mg/l 25960 و میزان بارگذاری آلی تا نزدیک به kgCOD/m3.d30 افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در میزان بارگذاری kgCOD/m3.d48/4 و COD ورودی mg/l4000 سیستم UASB، 90% کارایی در حذف آلودگی در راهبری ناپیوسته دارد. همچنین در شرایط راهبری پیوسته در بار آلی kgCOD/m3.d 6/22 و COD برابر با mg/l 20000 و HRT برابر با 2/21ساعت و 8/38 ساعت سیرکولاسیون و بازده حذف COD برابر 5/63% بهدست آمد.
تصفیهْ بیهوازی
تصفیهْ شیرابه
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27452_16ed9b2dd1eceb306ad2ecc283faeb83.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
بررسی آب به حساب نیامده ناشی از عدم دقت کنتورهای مشترکین
ناصر
مهردادی
فرهاد جلالی
امین
علی حق
اللهی
آب به حساب نیامده اصطلاحی گمراهکننده است که در صنعت آب مورد استفاده قرار میگیرد. آب به حساب نیامده آب اندازهگیری نشدهای است که در فواصل منابع تولید تا مشترکان به نوعی از دسترس خارج شده و برای شرکتهای آب و فاضلاب ایجاد درآمد نمیکند. عدم دقت کنتورها، انشعابات غیر قانونی و مصارف غیرمجاز، خطای قرائت، نشت و سرریز از مخازن، نشت از لولههای شبکه توزیع، شکستگی لولهها، مشکلات ناخواسته در فرایندهای تصفیة آب، بد عمل کردن کنترلکنندههای شبکه توزیع و برداشت آب از شیرهای آتش نشانی مثالهایی از آب به حساب نیامده است. یکی از اجزای اصلی آب به حساب نیـامده، عدم دقت کنتورها در تمام شبکههای توزیع آب شهری است. بواسطة عدم دقت کنتورها آب توسط مشترکان مصرف شده ولی پولی بابت آن پرداخت نمیشود. فاکتورهای متعددی ممکن است موجب ایجاد عدم دقت در کنتورها شود که مهمترین آنها عبارتند از: فرسایش زیاد قطعات کنتور، درجة حرارت بالای آب ومحیط، خورندگی و مواد معلق در آب ورودی، تمیز نبودن فیلتر، جنس نامرغوب چرخدندها و نگهداری نامناسب کنتور در انبار. راهکـارهای بررسی کنتورها در سیستمهای آبرسانی تست کنتورهاست. در این تحقیق، منطقهای از شهرستان ورامین با حدود 6000 اشتراک و 4500 کنتور سالم به عنوان پایلوت در نظر گرفته شد. 1 درصد کنتورهای مشترکین بهطور تصادفی انتخاب و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و میزان دقت کنتورهای مشترکین محاسبه شد. نتایج به کل شهر تعمیم داده شده و مقدار کل آب به حساب نیامده ناشی از خطای کنتور مشترکین محاسبه شد. بر اسـاس نتایج بهدست آمده عمـومأ تعمیر کنتورهای آب مشترکین پس از سپری شدن عمر مفید آن (در حدود 5 الی 6 سال)غیر اقتصادی بوده و لازم است در صورتیکه پس از تست، خطای آن محرز شد با کنتور نو تعویض شود. در این منطقه اکثر کنتورهای تعویضی کنتورهای تعمیری هستند که قبل از نصب کنتورهای نو و تعمیری باید کنتورها در کارگاه تست مورد آزمایش قرار گرفته و در صورت غیر استاندارد بودن مرجوع شود5 /87 در صد از کنتورهای منطقة مورد مطالعه ایجاد تلفات غیر فیزیکی میکنند، 25/6 درصد در محدودة استاندارد قرار دارند و 25/6 درصد پول بیشتری به شرکت آب و فاضلاب پرداخت میکنند.
آب به حساب نیامده
تجزیه و تحلیل آماری
شبکة توزیع
عدم دقت کنتورها
ورامین
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27453_3eb8e5e9b793f5d80e6e7571fe2463fa.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
بررسی وضعیت کیفی کمپوست در ایران و نیازهای کنترل کیفیت و استانداردها
نیما
حیدرزاده
محمد علی
عبدلی
هم اکنون کمپوست پسماندهای جامد شهری در شهرهای مختلف کشور تولید میشود. به علت معضل دفع پسماندهای جامد شهری در برخی نقاط کشور، تولید کمپوست, بویژه در دهة اخیر از سوی شهرداریهای مختلف توجه بیشتری را به خود معطوف کرده است. اما یکی از مشکلات اصلی که تا کنون در مسیر تولید کمپوست وجود داشته است، کیفیت پایین این محصول است. بر اساس بررسی به عمل آمده طی این تحقیق، برخی از مشکلات کیفی کمپوست ایران روشن شده است. پایین بودن نسبت کربن به نیتروژن در برخی کمپوستها (بویژه کمپوست تهران)، بالا بودن درصد برخی فلزات سنگین (بخصوص مس و روی در کمپوست تهران)، کمبودن درصد نیتروژن، فسفات و پتاسیم (NPK) در اکثر کمپوستها و بالا بودن نسبی هدایت الکتریکی برخی کمپوستها (به ویژه کمپوست تهران) از جمله علل افت کیفیت کمپوست در ایران به شمار میآیند. در بین مشخصههای مختلف، فقط مقدار pH و مواد آلی کمپوستهای ایران در سطح قابل قبول قرار دارد. این موضوع نشان میدهد که برای ارتقای کیفیت کمپوست در ایران تدوین و استقرار نظام کنترل کیفیت و نیز تهیة استانداردهای ویژة ایران از جمله ضرورتهای اولیه به شمار میآید. همچنین، در صورتی که فرایندها و روشهای تولید کود آلی در کارخانههای مختلف کشور اصلاح شود، تولید کمپوست پذیرش بیشتری پیدا میکند که نتیجة آن تقاضای بیشتر برای مصرف بود.
استاندارد
پسماندهای جامد شهری
کیفیت کمپوست
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27454_6156d321d29f96ae19536270b1c96d6b.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
کاربرد جاذبهای طبیعی در حذف COD ازفاضلاب صنایع سلولزی
صادق مهدوی
متین
حسین گنجی
دوست
با رشد روزافزون صنایع، فاضلابهای پیچیدهتری تولید شده و روشهای تصفیه نیز پرهزینهتر و غیراقتصادیتر میشود. فاضلاب فیبر، نوعی فاضلاب اسیدی است که در سالهای اخیر روشهای مختلف تصفیة فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بر روی آن بررسی شده است. یکی از روشهای فیزیکوشیمیایی, روش جذب سطحی است. از آنجا که مواد زاید بیولوژیکی، ارزانقیمت بوده و درطبیعت فراوان یافت میشود، جذب آلودگی فاضلاب فیبر توسط این مواد میتواند روش مناسب و ارزانقیمتی برای حذف COD از محلول فاضلاب باشد. در این تحقیق، آثار pH محلول، غلظتهای اولیه COD در محلول، زمان تماس، زمان تهنشینی و غلظت کربنهای تهیه شده بر بازده حذف COD بررسی شد. تجربیات گذشته نشان میدهد که بازده حذف COD در 5/0 ساعت زمان ته نشینی و 5/2 ساعت زمان تماس بهینه است. همچنین نتایج، ارتباط به نسبت یکنواختی را بین غلظت اولیه COD فاضلاب و غلظت جاذب در آن نشان میدهد. در حقیقت هر چه فاضلاب غلیظتر باشد، جاذب بیشتری مورد نیاز است. در شرایط بهینه، به ازای هر g/lit 1 کربن پوستة گردو و هستة خرما، به ترتیب شاهد در حدود 19% و 11% حذف COD خواهیم بود. شرایط بهینه برای حذف COD به وسیلةکربن پوستة گردو 2= pH و غلظت gr/lit 3 و به وسیلةکربن هستة خرما 7= pH و غلظت gr/lit 5 است. در شرایط بهینه حداکثر بازده حذف COD توسط کربن پوستة گردو 57% و توسط کربن هستة خرما 54% است. آزمایش جاذبها بر روی آب مقطر نشان میدهد که کربن پوستة گردو خود عامل افزایش COD آب مقطر است درحالیکه کربن هستة خرما تأثیری بر افزایش COD آن ندارد. بنابراین مصرف دوز بهینة کربنهای مورد نظر بسیار حائز اهمیت است. هدف از این تحقیق آزمایشگاهی، بررسی امکان استفاده از کربنهای طبیعی تهیه شده به روش آزمایشگاهی جهت کاهش COD کارخانه فیبر ایران فاضلاب و در نهایت مقایسه جاذبها با پلیمرها بوده است. همچنین توسط تصاویر بسیار دقیق SEM از کربنهای تا 500 برابر بزرگنمایی تهیه شده است. تصاویر مذکور به وضوح خلل و فرج کربنهای پوستة گردو و هستة خرما را نشان میدهد که در نتیجة فرایند مناسب تهیه و فعالسازی کربنها بوده است. در مقایسة تصاویر قبل و بعد از فرایند جذب، جذب آلایندهها بروشنی قابل مشاهده است؛ به گونهای که پس از فرآیند جذب، خلل و فرج کربنها بهطور کامل توسط آلایندههای جذب شدنی پر شده است.
جاذب های طبیعی
جذب
حذفCOD
فاضلاب صنعتی فیبر
فعال سازی
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27455_ea903d13a380d22c32bed24af1c84855.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
متغیرهای مؤثر در تحولات ساختار فیزیکی – کالبدی شهر بم با تأکید بر ارتباط شهر و طبیعت
هما ایرانی
بهبهانی
المیرا
شیرگیر
شهر بم واقع در جنوب شرقی کشور ایران در شرق استان کرمان، شهری کویری با بستر طبیعی و فرهنگی خاص خود و منفک از سایر شهرهای کویری ایران است. در شهر بم از دیرباز هماهنگی و تعادلی بین بستر طبیعی و فرهنگی وجود داشته است. از عناصر منحصر به فرد بستر طبیعی، سفرههای پر آب زیرزمینی هستند که حاصل شکل خاص حوزههای آبریز و آبخوانهای منطقهاند. از عناصر ویژة بستر فرهنگی علاوه بر ابنیه تاریخی میتوان به وجود نخلستانها و قناتها اشاره کرد. هدف از این مقاله، شناخت ویژگیهای بسترهای طبیعی و فرهنگی و نحوة انطباق و ارتباط بین آنها و علل بروز اختلال در این رابطة متعادل در گذر زمان است. با مرور متون نوشتاری و تصویری شهر بم مربوط به قبل و بعد از زلزله، برداشتهای میدانی، تحلیل نقشهها و تلفیق دادههای مرتبط با مشخصههای طبیعی از جمله هیدرولوژی (سطحی و زیرزمینی)، ژئومرفولوژی و پوشش گیاهی و مشخصههای فرهنگی شامل باغها و ساخت و سازها، پس از شناسایی ویژگیها و عناصر بستر طبیعی و فرهنگی، به نظر رسید تعادل مذکور در طول زمان دچار خدشه شده است. با تهیة نقشههای دوران متفاوت قبل و بعد از زلزله و لایهبرداری و رویهمگذاری اطلاعات دستهبندی شده (مربوط به پوشش گیاهی، هیدرولوژی، سطوح ارتفاعی) و تحلیل عکسهای هوایی شهر بم در سالهای متفاوت ،تعادل رو به زوال بین بستر طبیعی و فرهنگی و عامل اختلال توسعة بی رویة شهر بدون توجه به توان و استعداد منابع و اراضی و کاربری باغها شناخته شد. با روی دادن زلزله در دی ماه سال 1382 و مطرح شدن مقوله احیا و بهرهوری از بازسازی شهر بم، این مقاله سعی در ارائة پیشنهادها و توصیههایی در زمینة بازسازی شهر بم به گونهای هماهنگ با بستر طبیعی و فرهنگی با ارزش شهر دارد. روش مطالعه در اینجا میتواند برای بررسی شهرهای کویری مشابه که در اثر توسعة شهر، در ساختار طبیعیشان انقطاع ایجاد شده، در ارتباط با فرصتهای خواسته و ناخواسته بازسازی قابل تعمیم باشد.
بستر طبیعی
بستر فرهنگی
ساختار باغات
ساختار شهر بم
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27456_bca5fcd8e7c9ad6403097eb64220d0db.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
بررسی میزان راحتی انسان در شرایط اقلیمی مختلف(مطالعة موردی: شهرهای شیراز، بندرعباس، بیرجند و اردبیل
سید محمد جعفر ناظم
السادات
ابوالفضل مجنونی
هریس
راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطة مستقیمی با وضعیت آب و هوا از قبیل دما، نور خورشید و رطوبت نسبی دارد. دمای ظاهری شاخصی است که برای بررسی تأثیر توأم دما و رطوبت نسبی بر احساس راحتی انسان معرفی شده است. در این پژوهش مقادیر بیشینة دمای ظاهری و همچنین میانگین این دما در مقیاس روزانه و ماهانه برای شهرهای شیراز، بندر عباس، بیرجند و اردبیل در دوره زمانی 1982-2004 محاسبه و با مقادیر دمای مشاهده شده مقایسه شد. بررسیها نشان داد که، به دلیل افزایش توأم دما و رطوبت نسبی در بندر عباس، دمای ظاهری در این شهر به میزان زیادی بالاتر از دمای مشاهده شدة آن قرار میگیرد و مردم این ناحیه از کشور در معرض خطر تنش گرمایی و عوارض ناشی از آن قرار دارند. دمای ظاهری شیراز و بیرجند به دلیل رطوبت نسبی کم، پایینتر از دمای مشاهده شدة این شهرها قرار گرفت که تا اندازهای در احساس رضامندی هوا در این شهرها مؤثر است. نتایج حاصل از بررسی دما نشان داد که خطر وقوع گرمازدگی، آفتابزدگی، انقباض حرارتی عضلات و تحلیل رفتگی حرارتی بهترتیب در شهرهای بندرعباس، شیراز و بیرجند در روزها و ماههای گرم تابستان، بخصوص در روزهای مربوط به ماههای تیر و مرداد بیشتر است که شدت این خطر بهصورت کمی تعیین شد. تعیین دمای ظاهری بیشینة روزانه در مناطق مورد مطالعه مشخص کرد که به دلیل بالا بودن دما در ساعات گرم روز تنش گرمایی بهصورت جدی سلامت مردم را تهدید میکند.
اردبیل
بندر عباس
بیرجند
دمای ظاهری
دمای مشاهده شده
رطوبت نسبی
شیراز
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27457_2fe3fcd0b76da85b803a17277f36b875.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
وضعیت اکولوژیکی کهورایرانی Prosopis cineraria و تأثیرات زیست محیطی آن در جنوب کشور
محمدحسن
امتحانی
حمیدرضا عظیم
زاده
محمدرضا
اختصاصی
سندی
کهور ایرانی
ناحیة صحارا
ویژگیهای اکولوژیکی
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27458_28557ffbb33b91207100f06129210a5b.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
ارزیابی حساسیت زیستمحیطی سواحل شمالی خلیج فارس با توجه به ارزشهای حفاظتی و کانونهای آلودهساز
رزیتا شریفی
پور
افشین
دانهکار
جعفر
نوری
ارزیابی حساسیت سواحل در واقع سنجش غنای زیستی فوقالعاده سواحل به دور از کانونهای آلوده ساز با ملاکها و معیارهای مشخص و از پیش تعیین شده است. هدف از فرایند ارزیابی حساسیت در سواحل استان بوشهر عینیت بخشیدن به توانایی سواحل استان برای انتخاب مناطق تحت حفاظت در ناحیة ساحلی کشور به شمار میرود. بدین منظور در اولین گام، محدودة مورد مطالعه با توجه به آخرین یافتههای طرح مدیریت یکپارچة مناطق ساحلی تعریف شد. سپس بر اساس دادههای موجود و زمین مرجعکردن و تهیة فتوموزائیک تصاویر ماهوارهای لندست و IRSو برداشت زمینی، کار شناسایی و تهیة نقشههای پایه در دو محدودة تأثیرگذار بالا دست که مرز دهستانهای ساحلی را شامل میشود و محدودة تحت تأثیر مستقیم (یا ناحیه کرانهای) در عرصهای به وسعت 384810 هکتار صورت گرفت. در این تحقیق طرح ریزی مدل نوینی به منظور گزینش مناطق تحت حفاظت در نوار ساحلی با استعانت از روش تحلیل سلسلة مراتبی و با کمک نرم افزار ArcGIS انجام شد. این مدل برای سنجش حساسیت ذاتی منطقه و آسیب پذیری بالفعل منطقه، با توجه به کانونهای آلوده ساز و در نهایت ارزیابی حساسیت منطقه برای تعیین مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست در سامانة اطلاعات جغرافیایی و تحت برنامة ArcGIS به صورت مدل ریاضی خطی طرح ریزی شد. در مدل نوین ارزش عوامل تأثیرگذار بر حساسیت به صورت یکسان اعمال نشده است، بلکه با تعیین ضرایب وزنی، ارزش و اهمیت هر یک از عوامل با توجه به میزان حساسیت وارده بر محیط مشخص شده است. درکل، در محدودة مورد مطالعه،21/2994 هکتار از منطقه با حساسیت خیلی زیاد،76/2701 هکتار با حساسیت زیاد، 19/42124 هکتار با حساسیت متوسط و80/290056 هکتار با حساسیت کم ارزیابی شد.
ارزیابی حساسیت
بوشهر
خلیج فارس
روش تحلیل سلسله مراتبی
سامانه اطلاعات جغرافیایی
ناحیه ساحلی
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27459_770dc650c9700d406129213f7d636084.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
الگویی برای تحدید محدودة مطالعاتی در ارزیابی پیامد فعالیتها بر محیط زیست (با استفاده از :شش مطالعة موردی)
فرود آذری
دهکردی
داریوش مینایی
تهرانی
نوشین
خزاعی
نرگس مشایخی
کرهرودی
خروجیهای گزارش ارزیابی پیامد فعالیتها بر محیط زیست (ا.پ.ف.م.) به منزلة یک سامانة پشتوانه تصمیمگیری همواره تابعی از مرزهای محدودة مطالعاتی خواهد بود. این در حالی است که مرز محدوده مطالعاتی ممکن است در بر گیرندة دو ماهیت «فیزیکی» و «غیر فیزیکی» از نظر نوع اطلاعات ورودی به الگوهای ارزیابی باشد. در این مقاله ابتدا شش مطالعة موردی ارزیابی منظر، تجمعی، تخریب جنگل به دلیل رشد جمعیت، تخریب سیمای سرزمین، آلودگی هوا و آلودگی رودخانه که در بر گیرندة تعداد زیادی از گونههای مختلف پروژههای ارزیابی میتواند باشد، مطرح شده است. سپس تحدید منطقههای مطالعاتی با توجه به دیدگاههای هدف محور1 و مسئله محور2 در ا.پ.ف.م. در هرکدام از محدودههای مطالعاتی، با توجه به محدودیتهای منطقة مطالعاتی انجام شده است. هدف محوری و تصمیم محوری دو بحثی است که اساس آن بیشتر بر تجربههای ارزیاب و نتیجههای کار میدانی تا ارزشهای محیط زیستی استوار شده است.در جمعبندی این مقاله، تأکید بر نهاییکردن مرز محدودههای ا.پ.ف.م. با توجه به کمرنگ شدن یا حذف پیامد فعالیتهای محیط زیستی و پیامدهای تجمعی و محدودیتهای نرمافزاری شده است. برای مثال در ا.پ.ف.م. آبگیری سد بر منظر اطراف، توپوگرافی کوهستانی منطقه و مرز دریاچة سد برای مشخصکردن مرز محدودة ارزیابی در نظر گرفته شد، و برای نشان دادن پراکنش آلایندهها در اطراف دودکش نیروگاه، محدودیتهای نرم افزاری مرز محدوده را تحدید کرد. در مطالعههای موردی مرز پارک ملی، یا مناطق حساس زیستی وجود نداشت، ولی در صورت لزوم میتوان نظر واحد مسئول پروژه و نیز وجود اکوسیستمهای حساس، و یا منطقههای حفاظت شده را نیزبرای مرز نهایی در نظر گرفت.
ارزیابی پیامد فعالیتها بر محیط زیست
تحدید محدودة مطالعاتی
محیط زیست غیرفیزیکی
محیط زیست فیزیکی
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27460_532fde72bad80f948f9295b3074c0abc.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
پهنهبندی توان اکولوژیک کشاورزی حوزة معرف کسیلیان با سامانة اطلاعات جغرافیایی
سیدحمید
فلاحمیری
همتالله
پیردشتی
میرخالق ضیاءتبار
احمدی
حسن
قلیچنیا
این تحقیق به منظور ارزیابی توان منابع اکولوژیک حوزة معرف کسیلیان برای کاربری کشاورزی بر اساس رهیافت تجزیه و تحلیل سیستمی صورت پذیرفت. منطقة مورد مطالعه در جنوب استان مازندران واقع شده است. در این مطالعه از دادههای رقومی توپوگرافی، نقشههای کاغذی، آمار هواشناسی، تصاویر ماهوارهای، سامانه اطلاعات جغرافیایی، نرمافزارهای بانک اطلاعاتی و صفحةگسترده استفاده شد. فرایند مطالعه شامل شناسایی منابع اکولوژیک، ایجاد پایگاه داده، پردازش داده، تلفیق دادهها و در نهایت مدلسازی توان اکولوژیک برای فعالیتهای کشاورزی است. برای تهیة نقشة یگانهای زیستمحیطی، لایههای منابع اکولوژیکی پایدار به روش دو دویی رویهمگذاری شدند و در هر مرحله از همپوشانی، لایههای تلفیقی به روش مخدوم کدگذاری شدند. سرانجام, بانک اطلاعات توصیفی نقشة نهایی یگانهای زیستمحیطی با دادههای منابع اکولوژیک ناپایدار کامل شد. سپس هر یک از واحدهای زیستمحیطی با معادلههای خطی مدل اکولوژیک کشاورزی مدلسازی شد. نتایج نشان داد که منطقه از 437 یگان زیستمحیطی تشکیل شده است. با توجه به این که حدود 26% اراضی حوزه دارای کاربری کشاورزی است, یگانهای زیستمحیطی حداقل از نظر یکی از منابع اکولوژیک برای فعالیّتهای زراعی دارای محدودیّت هستند. عوامل محدودکنندة کاربری کشاورزی در منطقة مورد مطالعه شامل دمای هوا، بارندگی، اسیدیته خاک، عمق خاک، تکاملیافتگی خاک، دانهبندی خاک، زهکشی خاک، بافت خاک و شیب زمینهای زراعی بود.
تجزیه و تحلیل سیستمی
توان اکولوژیک کشاورزی
حوزة معرف کسیلیان
یگانهای زیستمحیطی
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27461_9900c688069cb5b93cb41ac655a04372.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
مدل رطوبتی لایة سطحی خاک با استفاده از شاخص NDVI (مطالعة موردی: مراتع استان خراسان رضوی)
الناز نوروزی
اقدم
سید محمودرضا
بهبهانی
علی
رحیمیخوب
حسین
عقیقی
خاک به عنوان مخزنی از آب و مواد غذایی، بستر رشد گیاهان بوده و اساساً میزان حاصلخیزی خاکها بر مبنای میزان دسترسی گیاه به آب و مواد غذایی مورد ارزیابی قرار میگیرد. رطوبت خاک یکی از مهمترین متغیرهای محیطی در مدلهای اقلیمی، اکولوژی و هیدرولوژی است. با وجود اهمیت غیر قابل انکار رطوبت خاک در مطالعات محیطی، به دلیل دشواری در اندازهگیریهای پیوسته از نظر مکانی و زمانی و پرهزینه و وقتگیر بودن اندازهگیریهای میدانی، از این مشخصه تاکنون به طور گسترده در مدلهای اقلیمی استفاده نشده است. دید جامع و یکنواخت از نواحی مختلف زمین و تصویربرداری مکرر از مناطق وسیع و غیر قابل دسترس به همراه اطلاعات با فواصل زمانی منظم و کاهش اثر طرحها بر محیط زیست، علاوه بر هزینة کم و سهولت تهیة دادهها از ویژگیهای مهم سیستمهای سنجش از دور است که جایگاه آن را در تعیین خصوصیات سطحی خاک مانند رطوبت، خاص کرده است. پوشش گیاهی مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تأثیر رطوبت خاک است، بنابراین به نظر میرسد بتوان از شاخصهای معرف پوشش گیاهی حاصل از تصاویر ماهوارهای برای مطالعة رطوبت لایة سطحی خاک در این مناطق استفاده کرد. این تحقیق رابطه رطوبت خاک به دست آمده از اندازهگیریهای میدانی و NDVIهای تأخیری و همزمان حاصل از تصاویر سنجنده مودیس را در فصل رشد (فروردین- مرداد) گیاهان مرتعی استان خراسان رضوی، در سالهای آماری 2003 تا 2005 بهوسیلة رگرسیون خطی ساده مورد مطالعه قرار داده است. به دلیل پاسخ تأخیری گیاه به بارندگی، NDVI عکس العمل تأخیرداری نسبت به رطوبت خاک دارد. نتایج این تحقیق، همبستگی خوبی بین رطوبت لایة سطحی خاک و NDVI تأخیری 15روزه در فصل رشد نشان داد.
استان خراسان رضوی
رطوبت خاک
سنجش از دور
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27462_fd54ac7eab4298b0fa10fe5f01963811.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
بررسی مقدارتجمع فلزات سنگین در گیاهان علوفهای تحت آبیاری با فاضلاب درجنوب تهران "مطالعه موردی : ذرت ویونجه"
محمد
علیزاده
فریبا
فتحی
علی
ترابیان
یونجه و ذرت از گیاهان مهم علوفهای اطراف شهر ری هستند. درسال 1384 طی مطالعهای گیاهان مذکور با آب چاه و فاضلاب مورد آبیاری قرارگرفته و سپس مقدار تجمع فلزات سنگین (روی،منگنز،آهن،کادمیم،نیکل،سرب،کروم) در آنها با مقادیر معمول و مجاز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده به تفکیک اندامهای مختلف گیاه یونجه و ذرت به این شرح است: مقدار تجمع در بوتة ذرت آبیاری شده با فاضلاب 5/1 برابر بوتة ذرت آبیاری شده با آب چاه است. جز منگنز و روی تجمع سایر عناصر در بوته ذرت بیش از حد مجاز است. در بلال و دانه ذرت مقادیر نیکل، کروم، سرب، روی کمتر از حد مجاز و منگنز و کادمیم بیشتر از حد مجاز درون گیاه است. در بوته ذرت آبیاری شده توسط فاضلاب تجمع کادمیم در اندام هوایی در صالحآباد، دهخیر و در دانه ذرت و بلال هر سه منطقه، تجمع سرب در اندام هوایی در منطقه طالبآباد و صالحآباد و در ریشه در دهخیر و صالحآباد و تجمع آهن در ریشه هر سه منطقه بالاتر از حدتعلیف دام است. مقادیر انتقال فلزات سنگین به اندام هوایی بوته ذرت در هر سه منطقه بسیار بالاتر از حد مجاز است و سرب بالاترین اختلاف با مقدار مجاز انتقال را در بین فلزات اندازهگیری شده در سه منطقه داراست. در گیاه یونجه تجمع فلزات سنگین در چین اول بیشتر از چین دوم و مقدار تجمع فلزات سنگین (به استثناء نیکل،کروم، سرب در طالبآباد وسرب و روی در دهخیر) در برداشت اوّل گیاه یونجه آبیاری شده با فاضلاب چند برابر مقادیر تجمع یافته با آب چاه بود .در آبیاری با فاضلاب در چین اول یونجه مقدار تجمع یافته آهن درصالحآباد و دهخیر، کادمیم در دهخیر ،کروم و سرب در هر سه منطقه بیش از مقادیر طبیعی و مجاز رشد گیاه است و بدیهی است به گیاه یونجه خسارت وارد میکند. مقدار تجمع فلزات سنگین درچین دوم یونجه کاهش یافت لیکن مقدار تجمع یافته کادمیم و سرب در دهخیر و کروم در هر سه منطقه همچنان بالاتر از مقادیر طبیعی و مجاز رشد گیاه مشاهده شد. در چین اول یونجه آبیاری شده با فاضلاب مقدار کادمیم در هر سه منطقه بیش از حد مجاز تعلیف دام است. در بررسی مقادیر ضرایب انتقال فلزات سنگین از خاک به اندام هوایی، سرب کمترین مقدار انتقال را نشان داد. در چین دوم کاهش مقدار انتقال فلزات سنگین به ویژه در موردکادمیم ،آهن و کروم مشاهده شد.
تهران
ذرت
فاضلاب
فلزات سنگین
یونجه
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27463_8b3fc177a2958712ba25005828e3705d.pdf
محیط شناسی
محیط شناسی
1025-8620
1025-8620
1387
34
48
نمایه از شماره 41-48
فرزانه
تورانی
از نمایه ((Index پیوست به سه شیوه میتوان بهره گرفت:
1- هرگاه به دنبال موضوع خاصی مثلأ فاضلاب – تصفیه باشیم بعد از پیداکردن این موضوع در متن اصلی نمایه که پر رنگتر از بقیه مطالب آمده است مقالات زیر آن را بررسی میکنیم. این موضوعات نمایه به ترتیب الفبای فارسی تنظیم شده است.
2- هرگاه به دنبال مقاله خاصی مثلآ تغییرات زمانی بارش ایران باشیم به بخش نمایه عنوان مقالات مراجعه میکنیم. این بخش به صورت الفبایی حرف به حرف ترتیب داده شده است و به راحتی میتوان به عنوان مقاله دست یافت. در این مثال شماره 16 را میبینیم که شماره بازیابی مقاله در متن نمایه است. شمارههای بازیابی در گوشه سمت چپ پایین هر پیشینه ( رکورد ) با علامت * مشخص شده است.
3- هر گاه بخواهیم مقالاتی را که یک شخص خاص مثلآ علی سعیدی در شمارههای مختلف نشریه به چاپ رسانده بررسی کنیم، به نمایه پدیدآورندگان که به صورت الفبایی حرف به حرف نام خانوادگی ترتیب داده شده است رجوع میکنیم و بعد از پیدا کردن اسم ایشان شمارههای بازیابی مقالات را که در این مثال18 ،33 ،185 است به خاطر سپرده و در متن اصلی به آن شمارهها مراجعه میکنیم.
2009
01
20
https://jes.ut.ac.ir/article_27464_b3685f5901de3f94175138cf9b79c182.pdf