2024-03-29T14:54:56Z
https://jes.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2145
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
شرایط هواشناختی جو بالا و وضعیت حاد آلودگی هوا
(مطالعة موردی : شهر تهران)
عباسعلی
علی اکبر بیدختی
زهرا
شرعی پور
در هوای شهر تهران الگوی روزانة آلاینده CO برای فصل زمستان و تابستان وجود 2 بیشینه یکی در صبح و دیگری در شب را نشان میدهد. ترافیک وسایل نقلیه در صبح و کاهش ارتفاع لایه آمیخته در شب و پایداری ایستایی شبانه در وجود این بیشینهها مؤثر هستند. همچنین بررسی تغییرات فصلی آلاینده CO وجود دو بیشینه در زمستان و تابستان را نشان میدهد. بررسی نقشههای همدیدی امواج سطح 200 میلیباری در فصل سرد نشان داد که در روزهای حاد آلودگی، محور جت جنب حارهای، شمال غربی-جنوب غربی و نزدیک به حالت نصفالنهاری است ولی در دورههای کمینة آلودگی، محور جت جنب حارهای تقریبأ مداری بوده، و یا ناوهای بر روی ایران حاکم است و سرعتهای قوی مداری در کاهش آلودگی منطقهای مؤثر هستند. بررسی ارتباط سیستمهای جوّ بالا و غلظتهای آلودگی نشان داد که دورههای حاد آلودگی مربوط به هنگامی است که سیستم پشته بر ایران حاکم است و یا سیستم حباب مانندی است که در اثر ترکیب دو موج روی جتهای جنب حارهای و قطبی ایجاد میشود و ایران داخل منطقهای قرار میگیرد که از عرضهای پایین با جت جنب حارهای و از عرضهای بالا با جت قطبی احاطه میشود. طول این دورههای حاد معمولأ حدود 3 تا 7 روز است که دورههای بلندتر همراه سیستم حباب مانند است. بررسی شرایط هواشناختی دورههای آلودگی نشان داد که اگر سیستمهای پشته، یا حباب همراه با وارونگیهای دمای سطحی باشند، آلودگیهای شدید و مداومی رخ میدهدکه همراه با افزایش فشار در سطح زمین است ولی پیک فشار چند روز زودتر و گاهی همزمان رخ میدهد. همچنین در این دورهها، شرایط سکون بر جوّ حاکم بوده و سرعت باد کاهش مییابد و دمای جوّ نیز افزایش نسبی پیدا میکند.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21621_ce66015b4e4cb370908c494ed1d50f7b.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
بهسازی الگوی گرمایش در ساختمانهای صنعتی و آثار زیستمحیطی آن در صنایع چوب و کاغذ مازندران
رضا
توکلی مقدم
امیرعباس
یزدانی
علی
رضایی
محدودیت منابـع انــرژی و رشد چشمگیر مصرف آن در ایران، نسبت به متوسط شـدت مصرف آن در جهان و نیز آثار زیانباری که مصرف بالای انرژی بر محیط زیست تحمیل میکند، لـزوم صرفهجویی و بهینهسازی مصرف انـرژی در کشـورمان را دو چندان کرده است. سیستمهای گرمایش یکی از مصرفکنندگان عمدة انرژی محسوب شده و استفاده از روشی با بازده بالا، در بخشهای مختـلف، بویـژه ساختمانهای صنــعتی و سولهها، ضــروری به نظر میرسد. بهاین منظور، سیستم گـرمایش تـابشی، نسبت به طرق دیگر، از بازده بالاتری برخوردار است. در گرمایش تابشی، گرما، از طریق اشعة مادون قرمز به کف سالن میتابد و با برخورد با افراد و اشیاء آنها را گرم میکند. در این سیستم اتلاف انرژی از طریق هوا بسیار ناچیز است. در تحقیق حاضر، ممیزی انرژی الکتریکی و گاز مصرفی پس از بهسازی الگوی گرمایش در یک مطالعه موردی که بزرگترین مجتمع صنعتی مصرفکننده انرژی در شمال کشور است، نشان میدهد که استفاده از ایـن روش، تا 75 درصـد صــرفهجویی در مصـرف سـوخت و تا 95 درصـد صـرفهجـویی در مـصرف بــرق، نسـبت به دیـگر سـیسـتمهای گــرمایشی را به همـراه دارد و میتواند سهم چشمگـیری در مصـرف بهـینة انـرژی و حفظ محیط زیست داشته باشد. از آنجاییکه ثابت شده، فعالیتهای نیروگاهی منجر به تولید گازهای آلاینده، نظیر So2، Co2 و Noxمیشود و بهسازی مصرف انرژی، به معنای کاهش نیاز به تولیدات نیروگاهی و در نتیجه کاستن از آثار مخربی است که فرایند تولید انرژی از سوی نیروگاهها، بر محیط زیست کشور تحمیل میکند، سعی بر آن شده است تا حاصل این اصلاح در سیستم گرمایش سازمان، از منظر زیستمحیطی نیز مورد کاوش قرار گیرد. نتایج حاصل از تعمیم فعالیتهای انجام یافته در مطالعة موردی و بهسازی الگوی گرمایش در ساختمانهای مشابه، کاهش هزینههای اجتماعی چشمگیری را نمایش میدهد.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21622_700aa5c1541e8a855343e3acbc6af34e.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
تحلیل فضایی نیروی آتشسوزی مناطق مختلف کشور با استفاده از
RS و GIS
علی
سرکارگراردکانی
محمدجواد
ولدان زوج
علی
منصوریان
براساس آمارهای منتشر شده از طرف سازمان جنگلها و مراتع کشور سالانه صدها مورد آتشسوزی در مناطق مختلف ایران رخ میدهد. با توجه به از بین رفتن مراتع و جنگلها در قسمتهای مختلف ایران، بهخصوص در سلسله جبال زاگرس و البرز، پیشبینی تمهیدات لازم به منظور مقابله با آن ضروری به نظر میرسد. دلایل متعددی برای وقوع آتشسوزی وجود دارد که صرف نظر از این دلایل، تأثیرات زیست محیطی و تخریب منابع طبیعی و از بین رفتن پوشش گیاهی موجود، دارای اهمیت زیاد است. با توجه به اینکه آتشسوزیها تقریبأ در اکثر عرصههای گیاهی کشور میتواند واقع شود، نظارت کامل و مداوم بر روند پیشروی آنها با مطالعات میدانی و در مقیاسهای محلی براحتی امکان پذیر نیست. استفاده از فناوری سنجش از دور و مدلسازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، راهکاری مناسب و اساسی برای نظارت، پیشگیری و مقابله با این مشکل ملی است. در این مطالعه از توزیع مکانی آتشسوزیهای اتفاق افتاده طی هشت سال گذشته در ایران که با استفاده از تصاویر ماهوارهای MODIS ثبت شده اند، استفاده شد و با کمک تصاویر شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) و با در نظر گرفتن تکرار آتشسوزیها، آتشهای دائمی از آتشهای اتفاقی تفکیک شدند. سپس با استفاده از روش آماری چگالی و خودهمبستگی مکانی در محیطGIS نسبت به تحلیل فضایی و استخراج نقاط پرخطر و مستعد برای آتشسوزی اقدام شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که آتشسوزیهایی که طی سالهای اخیر در کشور اتفاق افتاده، ارتباط زیادی با وضعیت و میزان پوشش گیاهی موجود داشته است، به طوری که ضریب همبستگی آن با میانگین شاخص پوشش گیاهی نرمالشده کشور به 9/0 میرسد.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21623_15c726489ec0a5caf3e14ea28e5b8d0c.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
ارزیابی توان زیست محیطی مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از تواناییهای سامانة اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: حوضة آبخیز بیرجند)
علیرضا
زارعی
سیدمهدی
میرسیار
علی
وثوق
استفاده انسان از سرزمین از دو جنبة مدیریت سرزمین و نحوة بهرهبرداری از آن اهمیت پیدا میکند. ارزیابی توان زیستمحیطی به عنوان راهکاری به منظور استفادة بهینه از امکانات آب و خاک و بررسی پیامدهای زیستمحیطی، مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه ارزیابی توان زیست محیطی حوضة آبریز بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی با استفاده از روش رویهمگذاری نقشهها بررسی شده است. شوری و قلیاییت، عدم تکامل پروفیل خاک، بافت نامناسب خاک، بارندگی کم و پراکنده و فقدان پوشش گیاهی مناسب از مهمترین محدودیتهای اساسی فعالیتهای کشاورزی دشت بیرجند است. از تلفیق 5 نقشة جهات جغرافیایی، شیب، ارتفاع، اجزای واحد اراضی، پوشش گیاهی و در نظر گرفتن ویژگیهای اکولوژیک اقلیمی، جمعیتی و هیدرولوژیکی، نقشة نهایی واحدهای زیست محیطی و در خاتمه نقشه توان زیستمحیطی حوضة آبریز بیرجند به دست آمده است. بخش عمدهای از اراضی این حوضه، به استثنای بخش مرکزی به دلیل محدودیتهای پیشگفته فاقد توان کاربری زراعیاند و فعالیتهای کشاورزی به صورت فاریاب فقط در محدودة آبخوان دشت بیرجند قابل پیشبینی است. کاربری زراعی دیم نیز در محدودة آبخوان و در سطح کمی بیشتر از آبخوان بر روی تراسهای فوقانی و دشتهای دامنهای و مناطقی با خاکهای عمیق قابل اجراست. کاربری باغی در محدودة آبخوان و در درهها و مظهر قناتهای واقع در بخش کوهستانی و کاربری مرتعی و حیات وحش نیز در مناطق با شیب بیش از 10 درصد قابل اجراست.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21624_bf472f4ce0e6def6eb2b8985a18d04b9.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
ارزیابی آثار محیطزیستی منطقة ویژه اقتصادی انرژی پارس
بر خط ساحلی خلیج فارس در استان بوشهر
فائزه
ترکیانفر
حمیدرضا
جعفری
امیرحسین
صادقپور
در این پژوهش به منظور بررسی مخاطرات طرح کاربری اراضی از روش رویهمگذاری، برای ارزیابی آثار محیطزیستی از روش فهرست و برای تعیین رابطة آثار و اولویتبندی نسبی اقدامات اصلاحی از روش ماتریس استفاده شده است. فرایند طی شده شامل شناخت ویژگیهای فنی پروژة پیشنهادی، شناخت محیطزیست تحت اثر، شناسایی و پیشبینی آثار ناشی از طرح، تجزیه و تحلیل آثار، ارائة راهکارهای تقلیل آثار سوء و ارائه برنامه پایش و مدیریت محیطزیست است. نتیجة حاصل از ارزیابی توان اکولوژیکی به کمک روش رویهمگذاری لایههای اطلاعاتی در نرمافزار GIS، پهنهبندی از نظر آسیبپذیری را نشان میدهد. همچنین از مقایسة نقشة توان اکولوژیکی محدوده با نقشة توسعة منطقة ویژه مشخص میشود که حدود 56 درصد توسعه در پهنة نیمه مناسب و 44 درصد در پهنه نامناسب انجام شده است. بررسی نتایج حاصل از چک لیست نیز نتایج ارزیابی توان را از نظر آسیبپذیری تأیید میکند. نتایج روش ماتریس برای دو سطح کلان و خرد نشان میدهد که بیش از 50 درصد ارزشهای داده شده از 1/3- کوچکتر بوده و بنابراین اجرای هرگونه طرح توسعه در منطقه رد میشود. نتایج بررسیهای انجام شده در این تحقیق نشان میدهد که احداث طرح پارسجنوبی از دیدگاه محیطزیست در ساحل خلیج فارس بههیچ وجه قابل تأیید نبوده و آثار مخرب و غیرقابل جبران در منطقه ایجاد میکند. از آنجا که توقف طرح به علت اهمیت آن از نظر توسعه اقتصادی و صنعتی امکان پذیر نیست، بنابراین به منظور کاهش آثار مخرب محیطزیستی و حفظ ساختار اکولوژیک منطقه، در ادامة تحقیق طرحهای بهسازی و گزینههای اصلاحی ارائه شده است. در بخش پایانی از نتایج ارزیابی برای تدوین برنامه پایش و مدیریت آلایندهها استفاده شده است.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21625_b7ae047e6e874f265bab4f9a5c89625a.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
ارزیابی آسیب?پذیری آب زیرزمینی دشتهای بازرگان و پلدشت با استفاده از مدل دراستیک بر اساس GIS
اصغر
اصغری مقدم
الهام
فیجانی
عطاالله
ندیری
دشتهای بازرگان و پلدشت در شمال غرب ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارند. مهمترین منابع آب موجود در دشتهای بازرگان و پلدشت را آب زیرزمینی تشکیل می?دهد. در این تحقیق با توجه به ویژگیهای هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقة مورد مطالعه، آسیب?پذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده پهنه?بندی شده است. برای این منظور از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان استفاده شده است. در مدل دراستیک از مشخصههای مؤثر در ارزیابی آسیب?پذیری سفر? آب زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه، جنس سفره، نوع خاک، شیب توپوگرافی، مواد تشکیلدهندة منطقة غیراشباع و هدایت هیدرولیکی استفاده می?شود که به صورت هفت لایه در نرم?افزار Arc View تهیه شدند و با وزن?دهی و رتبه?بندی و تلفیق هفت لایة فوق، نقشة نهایی آسیب پذیری آبخوان نسبت به آلودگی، با تقسیم?بندی به سه محدود? آسیب?پذیری کم، متوسط و زیاد تهیه و شاخص دراستیک برای کل منطقه بین 71 تا 175 برآورد شد. برای صحت?سنجی نقشة نهایی آسیب?پذیری از یون فلوئورید استفاده شد. با انطباق غلظت فلوئورید بر روی نقشة نهایی دراستیک مشخص شد که کلیة نقاطی که دارای فلوئورید بالا هستند، در محدود? با نیروی آلودگی زیاد قرار گرفته?اند که این می?تواند دقت و صحت مدل را مورد تأیید قرار دهد. از نظر وسعت می?توان گفت که حدود 3 درصد از منطقة مورد مطالعه در محدود? آسیب?پذیری کم، 37 درصد متوسط و 60 درصد در محدود? آسیب?پذیری زیاد قرار می?گیرد که قسمتهای وسیعی از شرق، غرب و بخشی از مرکز را شامل می?شود. با توجه به حجم زیاد منابع آب زیرزمینی در منطقة مورد مطالعه و استفاده از آن در شرب، کشاورزی و پرورش آبزیان، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینة منابع آب ضروری است.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21626_c048269f42bf9a913e7effa042ccfa12.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
روند فراغنی شدن تالاب انزلی با استفاده از اطلاعات دهساله 1371-1381
علیرضا
میرزاجانی
حجت
خداپرست
هادی
بابایی
علی
عابدینی
عظمت
دادی قندی
تالاب انزلی در حاشیة جنوب غربی دریای خزر با ویژگیهای منحصر بهفرد خود در سال 1354 در فهرست کنوانسیون رامسر قرار گرفت. در حال حاضر این تالاب دچار مشکلات متعددی است که فراغنی شدن از پیامدهای بارز آن است. ورودیهای تالاب انزلی در روند یوتریفیکاسیون آن مؤثر بوده و بخشهای شرقی و مرکزی را بیشتر تحت اثر خود قرار میدهند. بررسی حاضر طی سالهای 1371 تا 1381 در ایستگاههای موجود در پیکرة تالاب انجام گرفت. درجه یوتریفیکاسیون با استفاده از مدلهای مختلف تعیین سطح تروفی سنجش شد و مقادیر کلروفیل a ، نیتروژن کل و فسفات کل بهعنوان مشخصههای مورد نیاز در مدلها بر اساس روشهای استاندارد اندازهگیری شدند. نتایج بررسیها نشان داد که مقدار کلروفیل a در اکثر نقاط بالاتر از 25 میکروگرم در لیتر، مقادیر نیتروژن بیشتر بین 5/0 تا 5/1 میلیگرم در لیتر و فسفر کل بین 05/0 تا 17/0 میلیگرم در لیتر بوده است. بر اساس آستانه وضعیتهای مختلف تروفی مشخصههای مذکور 87 تا 100 درصد تالاب انزلی یوتروف شده درحالیکه این رقم در سالهای اولیه حدود 46 تا 90 درصد بوده است. بر اساس مدل یوتروفی فسفات به ازت، سیر صعودی یوتریفیکاسیون طی سالهای مورد بررسی مشاهده شده. اما بخشهای عمدة تالاب در مرحلة نهایی مزوتروف قرار دارد. میانگین مقدار این نمایه در سالهای انتهایی بررسی حدود 46 محاسبه شده که با توجه به سایر خصوصیات زیستی تالاب انزلی و در مقایسه با برخی دریاچههای الیگو مزوتروف رقم پایینی محسوب میشود. بر اساس این نمایه کمتر از 2/5 درصد گسترة تالاب یوتروف بهشمار میرود. تالاب انزلی گنجایش جذب و هضم مواد مغذی وارده بر خود را ندارد و متوقف کردن روند رو به رشد آن باید در برنامههای احیای تالاب قرار گیرد. بهرهگیری از نتایج مطالعات گذشته و بازبینی برخی از توصیهها کمک مؤثری در کنترل فراغنی شدن تالاب انزلی خواهد کرد.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21627_d3da07e415efc5452d6d0bbf1d1febd2.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
بررسی کارایی سه نوع غشای اسمز معکوس برای تصفیة پساب احیای رزینهای تعویض یونی
کریم
قاسمیپناه
علی
ترابیان
سید سیاوش
مدائنی
علیاصغر
قدیمخانی
هدف این تحقیق بررسی امکان تصفیه پسابهای احیای رزینهای تعویض یونی یکی از مجتمعهای پتروشیمی کشور با استفاده از روش اسمز معکوس است. در حال حاضر این پساب بعد از خنثیسازی به حوضچههای تبخیری ارسال میشود. برای انجام آزمایشها، پایلوتی طراحی و ساخته شد که کارایی سه نوع غشاء را بهوسیلة قطعة کوچکی از غشاء بررسی کند. در این تحقیق، از سه نوع غشای اسمز معکوس مخصوص آب دریا به نامهای تجاری Toray، CSM و FILMTEC استفاده شد. با تغییر دادن فشار و میزان ریکاوری (سرعت افقی عبور جریان از روی سطح غشاء) سعی در کسب بالاترین میزان دفع نمک و بهترین میزان فلاکس شد. برای متغیر فشار سه سطح 20، 25 و 30 بار در نظر گرفته شد و برای ریکاوری یا مقدار سرعت افقی عبور سیال، مقادیر 27/0 ، 54/0 و 81/0 متر بر ثانیه انتخاب شد که در مجموع برای سه نوع غشای مورد استفاده 27 حالت هر کدام حداقل به مدت 5 ساعت مورد بررسی وآزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد غشای FILMTEC بالاترین میزان پسدهی نمک را نشان میدهد همچنین فشار 25 بار و سرعت افقی 54/0 متر بر ثانیه به عنوان بهترین حالت انتخاب شد. در این شرایط هدایت الکتریکی پساب تصفیه شده از مقدار اولیة 14420 به 470 رسید و فلاکس پرمیت، یا آب تولیدی برابر .hr2 l/m 1/39 شد، همچنین آنالیز پساب تصفیه شده حاکی از بازده حذف بالای97% برای اکثر کاتیونها و آنیونهاست. ضمن اینکه تصفیهپذیری این پساب بخوبی قابل انجام است، امکان استفاده مجدد از پساب تصفیه شده با بررسیهای دقیقتر در سایر بخشها از جمله آبیاری فضای سبز وجود دارد.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21628_df60d6189943fbee0795e7ad5df472d9.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
زیست ردیابی فلزات سنگین بهوسیلة گیاهان رویشیافته در منطقة صنعتی
فولاد مبارکة اصفهان
میترا
عطاآبادی
مهران
هودجی
پیام
نجفی
زیست ردیابی یکی از راههای ارزان و ساده بررسی کیفیت محیط زیست است و به روندی گفته میشود که در آن از طریق موجودات زنده، یا اجزای تشکیلدهندة آنها میتوان به اطلاعاتی کمی پیرامون کیفیت محیط دست یافت. فعالیتهای صنعتی باعث ورود مقادیر فراوانی از عناصر سنگین به اتمسفر میشود و استفاده از پتانسیل زیستردیابی گیاهان رشد یافته در مجاورت مناطق صنعتی میتواند در ارزیابی آلودگی هوا با این فلزات راهگشا باشد. هدف از این تحقیق، بررسی امکان ردیابی آلودگی هوا با فلزات آهن، نیکل و سرب در مجاورت منطقة صنعتی فولاد مبارکه اصفهان با استفاده از پتانسیل زیستردیابی در گیاهان است. بدین منظور سه گونة درختی (سرونقرهای، کاج و بلوط) و سه گونة درختچهای (خرزهره، زرشک و نوش) انتخاب شد و غلظت فلزات مذکور در خاک و اندام هوایی گیاهان در دو بخش برگ و پوست به وسیلة دستگاه ICP-AES اندازهگیری شد. در خاکهای مورد مطالعه به واسطة pH بالا (02/8)، وجود بیش از 60 درصد آهک و کمتر از 5/0 درصد مواد آلی، درصد ناچیزی ازاین سه فلز در اختیار گیاه قرار گرفته است، این در حالیاستکه غلظت اندازهگیریشده آهن و نیکل در اندامهوایی گیاهان مورد مطالعه حاکی از وجود آلودگی اتمسفری با این فلزات بوده است. در اکثر موارد، درختان بهتر از درختچهها و گیاهان همیشه سبز بهتر از گیاهان خزان شونده سطوح آلودگیهای فلزی را نشان دادند و پوست گونههای مورد مطالعه واجد توانایی بالاتری از برگ بوده است. بیشترین میزان آهن و نیکل در برگ سرو و پوست کاج مشاهده شد که برای آهن با کلیة گیاهان و برای نیکل با بیشتر گیاهان اختلاف معنیدار نشان داد. محتوای سرب در گیاهان پایینتر از حد آستانة آلودگی این عنصر در گیاهان قرار داشت. همچنین نتایج نشان داد که گیاه خرزهره برای ارزیابی آلودگی آهن در منطقة مورد مطالعه شاخص مناسبی نبوده است.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21629_a8d128a43603e4bab82073f2b89c6a5b.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
بررسی تأثیر تراکم کرم E.Foetida بر pH ، نسبت C/N و سرعت فرایند در فرایند تولید ورمی کمپوست از پسماندهای غذایی
روح الله
رستمی
امیر
نبئی
اکبر
اسلامی
حسین
نجفی صالح
روزانه مقادیر زیادی زباله از اجتماعات انسانی به روشهای مختلف دفع میشود. بخش چشمگیری از این زبالهها را مواد آلی تشکیل میدهند که بازیافت این مواد و بهرهگیری از آنها به روشهای مختلف به علت جلوگیری از آسیب به محیط زیست و حفظ منابع و انرژی مورد توجه انسان قرار دارد. یکی از روشهای مناسب بازیافت این مواد، تولید کود آلی با استفاده از روش ورمی کمپوست است که با بهرهگیری از خصوصیات کرمهای خاکی به تغییر و تبدیل مواد زاید آلی به کود آلی مناسب کمک میکند. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر تراکم کرمها بر مقادیر pH و نسبت C/N که از شاخصهای مهم کیفی کمپوست هستند و همچنین سرعت پیشرفت فرایند است. در این مطالعه از کرم خاکی گونة Eisenia Foetida استفاده شد و 5 محیط شامل 1 محیط شاهد و 4 محیط با تعداد کرمهای متفاوت ایجاد شده و مقادیر pH، نسبت C/N و سرعت فرایند بررسی شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشاندهندة تأثیر معنیدار افزایش تعداد کرم بر pH نیست(p- value>0.05). این مسئله نشان میدهد که افزایش تراکم کرم از 0 تا 24 تأثیر چندانی در تغییرات pH نداشته است. ولی میانگین pH در محیطهای با کرم بیشتر، پایینتر است. بین تراکم کرمها و نسبت C/N رابطة معنیداری به دست آمد. در تأثیر بر نسبت C/N، تراکم 0 و 6 کرم تفاوت معنی داری نشان ندادند ولی بین 0 کرم و سایر محیطها با تعداد کرم بیشتر، تفاوت معنیداری در نسبت C/N وجود داشت. کمترین مقدار نسبت C/N در محیط با تراکم 18 کرم به دست آمده که آن را در حد استاندارد کلاس B کمپوست طی 1 ماه فرایند شدن، قرار میدهد. همچنین بیشترین سرعت فرایند در تراکم 18 کرم در 70گرم پسماند غذایی به دست آمد.
E.Foetida
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21630_5b937763c23648a231045bc6cc926523.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
بررسی عوامل تعیینکنندة انتشار گاز CO2 در ایران
(کاربرد نظریة زیستمحیطی کوزنتس)
الهه
واثقی
عبدالکریم
اسماعیلی
ترکیب گازهای اتمسفر (CO2، CH4، N2O، ...) به علت فعالیتهای بشر با شتاب زیادی در حال تغییر است. عوامل مختلفی باعث افزایش بعضی ازآلایندههای خطرناک مثل دی اکسید کربن در محیط میشوند. بررسی عوامل مؤثر بر افزایش آلایندههای مذکور میتواند در برنامهریزی برای کنترل و مدیریت آلایندهها مؤثر واقع شود. بنابراین هدف اصلی این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر میزان انتشار دی اکسید کربن (CO2) در ایران در فاصلة زمانی 1353 الی 1382 است. با این هدف، علاوه بر بررسی عوامل مؤثر بر انتشار، نظریه زیستمحیطی کوزنتس نیز با توجه به رابطة بین میزان انتشار و درآمد سرانه مورد بررسی قرار گرفت. منحنی زیستمحیطی کوزنتس نشاندهندة رابطة بلندمدتی بین میزان آلودگی (انتشار دیاکسیدکربن) و رشد اقتصادی (درآمد سرانه) است. این مدل بر این فرض استوار است که در مراحل اولیة رشد اقتصادی کشور، کیفیت محیط زیست بدتر میشود ولیکن بعد از رسیدن به نقطهای با عنوان نقطه چرخش، این وضعیت همراه با رشد اقتصادی بهبود خواهد یافت. مدل انتخابی برای بررسی عوامل مؤثر بر انتشار CO2، با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفههای گسترده برای دورة مورد مطالعه تخمین زده شد. نتایج مطالعه نشان داد که دو متغیر سهم ارزش افزوده بخش صنعت از GDP و تغییرات دما، اثر معنیداری بر میزان انتشار دارند. همچنین نتایج حاکی از وجود رابطه درجة دوم بین درآمد سرانه و میزان انتشار است. به عبارت دیگر نظریة زیست محیطی کوزنتس در ارتباط با انتشار CO2 در ایران صادق است.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21631_e64d3989aa323194f2bdaf7de73f0490.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1388
35
52
نقش مشارکت در طراحی محیط روستایی
حسن
دارابی
محیط روستایی, بازتاب ماهیت فعالیت/ سکونت انسان در بستر زمان, بهرهمند از کیفیت زیباشناسانه وکارکردهای زیستمحیطی است. از طرف دیگر متأثر از دانش مکانی و فرهنگ بومی است. رشد سریع اقتصاد مصرفی و تأکید بر کارکرد, کم توجهی به ابعاد مختلف محیط روستایی, منجر به شکلگیری الگوهای ناتوان از بازتولید ویژگیهای حاکم بر آن شده که ناپایداری ارمغان آن است. گسترش این وضعیت منجر به طرح ابعاد ناپایداری در ادبیات توسعة پایدار همراه با ارائة راه مقابله با آن شده است. اما کمتر به چگونگی انجام اقدامات برای دستیابی به پایداری پرداخته شده است. با توجه به ماهیت طراحی محیطی مبتنی بر اصولی مانند نگرش علمی پیوند نظام طبیعی و اجتماعی, کلگرایی و مانند آن, نمیتوان محیط پایداری را بدون توجه به نقش گروههای ذینفع در این فرایند طراحی کرد. بدیهی استکه این نقش زمانی به کمال مطلوب خواهد رسید که بستر مناسب برای مداخلة معنادار هدفمند و سودمند مردم فراهم شود. دستیابی به این مهم فقط در قالب طراحی مشارکتی امکانپذیر خواهد بود. مشارکت پاسخی به چگونگی اجرای اقدامات مورد توجه توسعة پایدار و ابزار بازتاب ویژگیهای فرهنگی اجتماعی و اقتصادی در طراحی است. به همین دلیل مشارکت ضرورتی انکارناپذیر در دستیابی به محیطی پایدار به شمار میآید. اما این بدان معنا نیست که کمال غایی در گرو طراحی مشارکتی است. مشارکت ضمن برخورداری از پیامدهای مثبت متضمن آثار منفی و تعارضاتی است که باید مدیریت شوند. در این مختصر تلاش میشود بر اساس نتایج یک ارزیابی نقش مشارکت در تعالی طراحی محیط روستایی تبیین, پیامدها و تعارضات حاکم بر آن مطرح و نمونههایی از آن ارائه شود.
2010
01
21
https://jes.ut.ac.ir/article_21632_2d9c4a075ec112e53bd27cee58c16401.pdf