دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
بوم شناسی انسانی
FA
دکتر محمد جواد میمند
نژاد
35642146
https://jes.ut.ac.ir/article_14708.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14708_710cf28b6f0cf1c44f198dfa223749c7.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
علم بوم شناسی (برنامه ای برای آموزش لیسانس)
FA
دکتر منصور
محمدیان
23589786
آگاه نمودن افراد یک جامعه درباره محیط زیست و مسائل مربوطه امری است که در سطوح مختلف از آموزش دبستان گرفته تا دانشگاه و آموزش غیررسمی بزرگسالان قابل اجرا بوده ودر حقیقت برای موفق بودن آن باید در سطح هر چه ابتدایی آغاز و جزء لاینفک آموزش تا سطوح بالاتر گنجانده شود تا نسل آینده از بیش بخصوصی در زمینه محیط زیست برخوردار شده و خود را حلقه ای از مراحل گوناگون و پیچیده طبیعت دانسته و در بهبود آن کوشا باشد.
این مقاله محدود به آموزش علم بوم شناسی در سطح دانشگاه بوده ومنظور آن مشخص کردن هدف ها و دستیابی به یک متدولوژی آموزشی می باشد. برای نیل به این هدف سعی شده که ابتدا تا آنجا که مقدور بوده ‘ مسائل و نیازهای آموزش این علم مشخص گردیده و طبق این نیازها و بنا بر تعیین خصائل فارغ التحصیلان لیسانسیه این علم بخش های آموزشی چنین دوره ئی معلوم گشته و بالاخره قابلیت های این فارغ التحصیلان تا آنجایی که امکان پیش بینی و آینده نگری موجود بوده معلوم گردند تا اینکه یکی از هدف های اصلی این آموزش که کارور بودن آن می باشد برآورده شود.
https://jes.ut.ac.ir/article_14709.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14709_7095eaee2cb90c201a6d6963f1e80ea7.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
کوششی در راه طرح «آلودگیهای فرهنگی»
FA
مرکز هماهنگی مطالعات محیط
زیست
42555414
https://jes.ut.ac.ir/article_14710.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14710_2aff385ceeb3edaad441834e86bb30d7.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
توزیع بار جمعیتی ایران
FA
دکتر کاظم
ودیعی
37254945
https://jes.ut.ac.ir/article_14711.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14711_81ec3582459f9e89120ecd3dae26c821.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
ویژگیهای جایگزینی انسان در محیط طبیعی
FA
دکتر محمد منصور
فلامکی
45297334
https://jes.ut.ac.ir/article_14712.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14712_ad8e61193836553220b830ed580b97cc.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
نوشهرهای صنعتی در ایران (حالت ویژه – اصفهان)
FA
دکتر اصغر
طلامینائی
98462515
https://jes.ut.ac.ir/article_14713.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14713_c7beac1ec6a59a695a42da97ebe20686.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
تأثیر کیفیت آب بر فرسایش خاک
FA
دکتر امین
علیزاده
48152641
فرسایش خاک و مشکلات ناشی از آن از دیر باز مورد توجه بوده است. شاید تا کنون صدها مقاله علمی در این زمینه منتشر شده است. البته باید قبول کرد که اکثر پژوهشهائی که صورت گرفته جنبه کیفی و مشاهده ای داشته و مکانیسم فرسایش آبی خاک هنوز بطور کامل روشن نشده است. علت این موضوع هم ممکن است بگفته لیل واسمردون این باشد که عوامل مؤثر بر فرسایش خاک آنقدر زیاد است که شناخت آنها عملی نمی باشد.
با توجه به این پدیده فرسایش زمانی صورت می گیرد که مقدار تنشهای برشی وارده به خاک بیشتر از نیروی چسبندگی ذرات خاک به همدیگر باشد بنابراین عامل فرسایش ممکن است با نیروهای مکانیکی باشد (در فرسایش خاکهای چسبنده مثل اکثر خاکهای معمولی) نیز دخالت داشته باشند . در این مقاله نوع دوم فرسایش مورد نظر است. آب باران یا آبی که از ذوب شدن برفها حاصل شده و در سطح زمین جاری می گردد در ابتدا نسبتا خالص است ولی درحین عبور از بسترهای مختلف ‘ مقداری اجسام حل شدنی را درخود حل نموده و بصورت محلولی از نمکهای مختلف در می آید. هم چنین آلودگی هوا در شهرها ومناطق صنعتی موجب می شود که آب باران خاصیت اسیدی پیدا نموده و قدرت حلالیت آن بیش از پیش بالا رود.
بنظر می رسد که قدرت فرسایندگی این نوع آب با آب خالص متفاوت باشد.
در این مقاله با استفاده از یک مدل ساده هیدرولیکی (فلوم) ‘ اثر غلظت و نوع یونهای مختلف (سدیم ‘ کلسیم ‘ منیزیم) موجود در آب بر میزان فرسایش و نیروی برشی لازم برای شروع فرسایش در یک نوع خاک طبیعی بررسی شده است.
https://jes.ut.ac.ir/article_14714.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14714_068c9d04482a00b96377d23f523821b0.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
بانک ژن
FA
دکتر ناصرسعادت
لاجوردی
72243241
مهندس بهروز صدری
سرشکی
97995826
لقاح پذیری در گیاهان به گونه های مختلف است.
برخی هر مافرودیت هستند و شامل گیاهان اتوگام (1) آلوگام اتوفرتیل (2) و آلوگام اتوستریل(3) می باشند . و پاره ای دیگر مونوئیک (4) و بالاخره دسته سوم دیوئیک (5)
نتیجه خود باوری‘ هم خونی و تقویت ژنها ی ویژه (ودر بحث ما ژنهای سازگار به محیط) و نتیجه غیر خود باروری پیدایش ارقام جدید است.
درطبیعت در حال تعادل از هر راهی قدم وانهیم منتهی به ارقامی خواهیم شد که هر چه بیشتر سازگار تر با محیط باشد. هر چه مقدورات فراوان تروژنهای مقاوم به دشمنان گیاه در دسترس تر باشد را مبارزه نیز هموارتر است. و به زبان ساده تراز دست رفتن یک ژن مطلوب می تواند بصورت بلیه ای ظاهر شود و ب ملتهاست که در شناسائی و حراست چنین ژنهائی بکوشند.
داروین در کتاب پیدایش گونه ها می نویسد : «تکامل حیوانات و نباتات بسرعت رو به گسترش است و این پدیده یا بطور طبیعی و یا بدست انسان انجام می پذیرد که در نتیجه بصورت دائمی به پیدایش ارقام و انواع موجودات منجر می شود»
واولیف گیاه شناس مشهور روسی اظهار می دارد: «اصلاح نباتات تکاملی است که بادست انسان و بدلخواه او د رگیاهان صورت گرفته و این امر مادامی امکان پذیر است که تنوع (varation) وجود داشته باشد»
در کشورهای پیشرفته در علوم بویژه آن دسته که در رشته ژنتیک و اصلاح نباتات پیشقدم می باشند با کاربرد روشهای نوین در مورد اکثر نباتات زراعی و باغی توانسته اند صفات وخصائل مورد نظر را در یک گیاه جمع آوری نمایند. بعبارت دیگر تنوعی که در ایام و یا توده های مختلف طی هزاران سال در طبیعت بوجود آمده در یک رقم جمع آوری نموده و با بکار بردن فنون نوین زراعی میزان عملکرد را به میزان قابل ملاحظه ای و در بعضی موارد میزان خارق العاده ای بالا برند.
درهر یک از ارقام و یاتوده های بومی واحدهای توارثی (Gene) بی شماری یافت می شود که در طبیعت سیر تکاملی خود را پیموده وممکن است در مواردی قسمتی از صفات از طریق نباتات در ارقام دیگر وارد شود و اگر پس از استفاده در یک یا چند مورد آنها را فراموش کنیم یا در اثر صنعتی شدن و یک پارچه شدن واحدهای زراعی و تبدیل کشت دیم به آبی یا وارد نمودن یک گونه جدید به یک منطقه نسبت به انقراض و اضمحلال و فرسایش آنها کمک نمائیم روزی خواهد رسید که بعلت تمام شدن تنوع ژنتیکی امر اصلاح نباتات به بن بست منتهی و در برابر مسائلی که رودرو خواهد بود خواهیم توانست راه حلی بیابیم. بهمین علت است که فکر تأسیس بانک ژن در مقیاس جهانی برای جمع آوری ‘ بررسی ‘ شناسایی ونگهداری این ذخائر با ارزش روز بروزتقویت می گردد و سازمانهائی نظیر F.A.O ایجاد چنین بانکهائی را در نقاط مختلف و کشورهایی که ظرفیت وعلاقه مندی کافی نشان دهند تقویت می نماید.
https://jes.ut.ac.ir/article_14715.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14715_681931434f6a26a4da5db1b2dd1c076d.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
طرح مطالعه پستانداران ایران
FA
دکتر اسماعیل
اعتماد
16544799
https://jes.ut.ac.ir/article_14716.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14716_9d7105d7c646108bd5008e2854c0e894.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
واکنش دشمنان طبیعی بندپایان نسبت به حشره کش ها
FA
عارف
ارشادی
63333542
مطالعات انجام شده در ربع قرن گذشته در زمینه آفت کش ها و اثرات جنبی آنان موجب گردیده است که این رشته از علوم بصورت علمی وتکنیکی جائی برای خود باز نماید. در نتیجه تحقیقات ومطالعات انجام شده و با جمع آوری اطلاعات دقیق‘ متخصصین امر به این نتیجه رسیده اند که باید در روش مبارزه و کنترل آفات تجدید نظر شود و حتی الامکان از مصرف بی رویه سموم جلوگیری بعمل آید ودر عوض با بکار بردن سموم کم خطر تر و انتخاب و استفاده از دشمنان طبیعی بند پایان (بیماریها‘ شکارچیان‘ انگل ها) و سایر طرق مبارزه ‘ روش کنترل تلفیقی عملا بمورد اجراءگذارده شود. باید متذکر شد که استفاده صحیح از سموم دفع آفات تا زمانی که طریقه بهتری جانشین آن نشود‘ کماکان در برنامه مبارزه برعلیه آفات بقوت خود باقی خواهد ماند.
واکنش دشمنان طبیعی بند پایان ابتدا در خارج از محیط آزمایشگاهی (بطور کیفی و نه بطور کمی) مشاهده و مورد بررسی قرار گرفت‘ از آشکارترین مشاهدات‘ مرگ ومیر دشمنان طبیعی راکه اغلب با طغیان آفات نیز همراه بوده اند می توان نام برد.
مطالعات انجام شده بین سالهای 1930-1950 ‘ علت این امر را مصرف بی رویه سموم خطرناک دانسته که تعادل طبیعی موجود بین دشمنان طبیعی و آفات را بر هم زده است. متأسفانه باید اضافه کردکه مطالعات انجام شده در زمینه واکنش دشمنان طبیعی بند پایان نسبت به حشره کش ها در مقایسه با مطالعات و شناخت حشره کش ها و ایجاد مقاومت در این آفات بسیار ناچیز می باشد. عوامل زیر را می توان در کمبود مطالعات و تحقیقات واختلاف موجود مؤثر دانست:
1. اثر سریع و چشم گیر استفاده از آفت کش ها باعث شد که سعی وکوشش بیشتری در کاربرد سموم مبذول شود و بالنتیجه توجه کمتری به حفظ وحراست دشمنان طبیعی بند پایان که گهگاه برحسب اتفاق شناخته می شدند ابراز گردد.
2. درگذشته چنین تصور می شد که واکنش دشمنان طبیعی نسبت به آفت کش ها درست همانند عکس العملی است که توسط خود آفات در مقابل سموم بروز می نماید.
3. صرف مبالغ هنگفتی در زمینه تحقییق واکنش آفات نسبت به سموم که در مقایسه سهم مطالعات و تحقیقات درباره شکارچیان و انگل هابسیار ناچیز بوده است.
4. وجود مشکلات فراوان در امر تولید و پرورش آزمایشگاهی شکارچیان و انگل ها در حجم وسیع و جمعیت انبوه جهت مطالعات زیست شناسی و سم شناسی.
5. عدم وجود روش های استاندارد شده‘ تست سم شناسی برای ارزشیابی دشمنان طبیعی بآن دقتی که برای آفات موجود بوده است در سالهای اخیر‘ لزوم تحقیقات بیشتر در زمینه واکنش شکارچیان و انگل هانسبت به سموم آفت کش توسط محققینی چون کرافت- جورجیو- نیوسام ذکر گردیده و همواره این سوال مطرح شده که آیا واقعا آفات و دشمنان طبیعی یک شکل نسبت به سموم واکنش نشان می دهند؟ دلیل طرح چنین سئوالاتی وجود این حقیقت است که تاکنون بیش از 224 مورد ایجاد مقاومت در بین آفات گزارش شده در حالیکه موارد موجود برای دشمنان طبیعی از رقم 10 کمتر بوده است.
https://jes.ut.ac.ir/article_14717.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14717_68dffed1df7c1939ad32f52e7191447b.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
عده ای از پرندگان مرداب امیر کلایه
طرح مرداب امیر کلایه
FA
دکتر طلعت
حبیبی
27695353
به راستی پرندگان یکی از زیباترین موجودات زنده جانوری بشمار می روند. مرداب امیر کلایه نیز مانند سایرمرداب های ایران در فصول مختلف از وجود این زیباییها ی طبیعت بی بهره نیست و درهر زمان گروه مختلفی از آنها را می توان مشاهده نمود که برای شناسائی همه آنهالازم است سفرهایی درفصول مختلف انجام داد.
پرندگان این ناحیه اغلب مهاجر می باشند. درزمستان تعداد پرندگانی مانند غازها‘ قوها‘مرغابیها و چنگرها فوق العاده زیاد است‘ مثلا از 19 آذر تا 21 آذر پرندگان روی مرداب بحدی زیاد بودکه سطح مرداب از وجود پرندگان برنگ سیاهی می زد‘ البته اگر هوا خوب باشد و دریا طوفانی نباشد پرندگان بطرف دریا می روند و تعداد آنها در مرداب کمتر می شود و بر عکس هنگامی که دریا طوفانی باشد پرندگان رنگ آب مرداب تیره رنگ می گردد و تقریبا قسمت عمده گیاهان توسط پرندگان گیاه خوار خورده می شود.
در چند مسافرتی که به مرداب امیر کلایه بمنظور شناسائی پرندگان آن ناحیه انجام گردیده است فهرست و مشخصات پرندگان مشاهده و مطالعه شده باین شرح است.
https://jes.ut.ac.ir/article_14718.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14718_f686d86d16c76985a68a062a460ab358.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
بررسی پاره ای شکم پایان هوازی کثیر الانتشار استانهای مازندران – گیلان- آذربایجان شرقی وغربی
FA
دکتر ایرج
یاسینی
29725952
https://jes.ut.ac.ir/article_14719.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14719_b740537997d141c2e9cd27b80426e337.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
طرح فلور ایران
FA
دکتر صادق
مبین
96193521
https://jes.ut.ac.ir/article_14720.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14720_4388d084fbd4d0ad698c4ebe644cf424.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
گون های صمغی ایران و ارزش اقتصادی آنها
FA
دکتر عبدالحسین
زاهدی
14578219
حفظ و حراست منابع طبیعی و ثروتها ی ملی یکی از مهمترین وظایف هرانسان و دولتها می باشد . منابع و ثروتهای زیرزمینی کمتر دستخوش آسیب قرار می گیرند گو اینکه بهره برداری افراطی وم بی موقع ممکنست از نظر ملی و اقتصادی قابل توجیه باشد. ثروتها ی زمینی بویژه منابع بیوسفری و بخصوص فیتوسفر باید مورد توجه و حفاظت دائمی و دقیق قرارگیرند. زیرا ثروتهای طبیعی فیتوسفر یا پوشش گیاهی زمین نه تنها از نظر اقتصادی بلکه بیشتر ازنظر اکولوژیکی و یا حفاظت محیط زیست انسان حائز اهمیت فوق العاده می باشند و بی توجهی یا بهره برداری بی رویه ومفرط از آنها موجب انهدام این ثروتهای طبیعی وخداداد و تبدیل سرزمین های سبز وخرم به بیابانهای بی آب وعلف وغیر مسکونی می گردد.
پوشش گیاهی ‘ رستنی های غیر مزروعی جنگلی‘ مردابی بیابانی یا علفزار می باشد که بمثابه یک واحد زیستی با یکدیگر در حال تعادل زندگی کرده و برروی یکدیگر و محیط اثر می گذارند این پوشش سبزینه یا فیتوسفر که جزو پوشش زنده خاک‘یا بیوسفر می باشد از یک طرف با اتمسفر یا جو از طرف دیگر با خاک یا لیتوسفر در تماس است و با هر سه ارتباط نزدیک و لاینقطع دارد. از ربع مسکون کره زمین که حدود 134 میلیون کیلومتر مربع تخمین زده شده است نیمی از آن یا 67 میلیون کیلومتر مربع را جنگلها و مزارع و مراتع مرطوب تشکیل می دهدکه کشاورزی در آن بدون آبیاری میسر می باشد و نیم دیگر یعنی 67 میلیون کیلومتر مربع زمینهای خشک وکم آب را تشکیل می دهد که پوشش گیاهی آنرا بوته های خشک روی و بیابانی تشکیل می دهد که ا زمهمترین و متنوع ترین آنها گون ها می باشند که دارای ارزشهای اقتصادی ‘ (ایجاد شغل) ‘ اثرات اکولوژیکی ‘ جلوگیری از فرسایش ‘ تلطیف آب و هواو ایجاد نزولات میباشد.
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و وسعت زمینهای خشک و کم آب آن اهمیت این دسته ازگیاهان از لحاظ محیط زیست و ارزشهای اقتصادی ‘ اجتماعی و اکولوژیکی آن محسوب می باشد و با در نظر گرفتن آنکه از پوشش گیاهی ایران مدت مدیدی استفاده بی رویه ‘ غیر معقول و مفرط شده است و این ثروت ملی نه تنها رو بانهدام گذاشته بلکه با تغییر آب وهوا محیط را برای رشد مجدد آنها نامساعد ساخته است.
قانون ملی شدن جنگلها و مراتع کشور که یکی از تدابیر خردمندانه شاهنشاءآریامهر برای حفظ و حراست ثروتهای ملی این کشور وحفظ تعادل محیط زیست این مرزوبوم است باید به بهترین وجهی توسط تمام ابناء این مملکت و کلیه مسئولین با توجه بمفاهیم عالی آنکه نهایتا زندگی بهتر برای ایرانیان است عملی گردد.
https://jes.ut.ac.ir/article_14721.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14721_717a8b5a4fa9ae3a18c1c9a165a467fb.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
برنامه انسان و کره مسکون
FA
ویکتور یا
جمالی
54218793
https://jes.ut.ac.ir/article_14722.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14722_73d2b4e60d00295f21397ab73157d8eb.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
در س محیط شناسی
FA
unknown
18849234
https://jes.ut.ac.ir/article_14723.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14723_66992f2de869014bd53db31e2c8b4df1.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
سومین جلسه هیئت عالی مرکز هماهنگی مطالعات محیط زیست
FA
unknown
18849234
https://jes.ut.ac.ir/article_14724.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14724_0594de52a9d17e372b6e1c39a9448fac.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
میز گرد مربوط به آلودگی آب در کراچی
FA
دکتر مردخای
نورمند
39452613
https://jes.ut.ac.ir/article_14725.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14725_648f329ca1204d473beddeade9ed1de9.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
آخرین خبرهای زیست محیطی از گوشه و کنار جهان
FA
دکتر بهزاد
صمیمی
28843258
https://jes.ut.ac.ir/article_14726.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14726_ebec965604056b58bec7a8a2bec0904a.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
6
6
1976
05
22
اهمیت جمعیت از دیدگاه منابع و محیط
FA
unknown
18849234
https://jes.ut.ac.ir/article_14727.html
https://jes.ut.ac.ir/article_14727_48060229ebe6c2d27e5889a4692737c8.pdf