دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
بررسی تغییرات بومسازگان با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین و ترسیب کربن شهر تهران.
1
22
FA
میر سعید
محقق
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
eli.net62@gmail.com
نغمه
مبرقعی
گروه برنامه ریزی و طراحی محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی،دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
n_mobarghei@yahoo.com
علیرضا
وفایی نژاد
گروه حمل و نقل، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
a_vafaei@sbu.ac.ir
سهیل
سبحان اردکانی
گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
soheil_sobhan@yahoo.com
سید مسعود
منوری
0000-0001-9142-9790
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
monavarism@yahoo.com
10.22059/jes.2019.282612.1007871
هدف از این مطالعه بررسی تغییرات بومسازگان در بازه 30 ساله با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین و محاسبه ترسیب کربن هست. در این پژوهش ابتدا تصاویر ماهوارهای لندست در سالهای 1986، 1996، 2008 و 2016 استخراج گردید و نقشههای کاربری اراضی در شش طبقه انسانساخت، فضای سبز، شبکه راهها، صنایع، کشاورزی و اراضی بایر تهیه شدند. تغییرات سیساله شهر به روش آنالیز گرادیان با استفاده از نرمافزار Faragstats 4.0 در سطح کلاس محاسبه شد. میزان ترسیب کربن بهعنوان خدمات بومسازگان با استفاده از نرمافزار InVEST 3.0.0 تهیه شد. ترسیب کربن طی این مدت روند کاهشی را نشان داده است. تغییرات سی ساله شهر تهران نشان داد بافت شهر متراکم و ریز دانه گردیده است. طی این زمان کاربریهای اراضی بایر، کشاورزی کاهش چشمگیری را نشان داده است و کاربری انسان ساخت، فضای سبز و شبکه راهها افزایش یافته است. میزان ترسیب کربن در این بازه از مرکز شهر کاهش چشمگیری را نشان داده است. تغییرات کاربری اراضی سبب جایگزین شدن زمینهای کشاورزی و بایر به کاربریهای انسان ساخت و شبکه راه گردیده است این جایگزینی مهمترین دلیل کاهش میزان ترسیب کربن طی زمان بوده است. همچنین افزایش فضای سبز افزایش میزان ترسیب کربن را در بر داشته است.
ترسیب کربن,تحلیل گرادیان,سنجههای سیمای سرزمین,شهر تهران
https://jes.ut.ac.ir/article_77556.html
https://jes.ut.ac.ir/article_77556_5d7145e39092f7a90334d43700144f13.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
تحلیل ساختاری اثرات مولفههای موثر بر فضای تابآور (مورد پژوهی: بازار تاریخی تبریز)
23
48
FA
راحله
عبدالهی
0000-0002-7267-1474
گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
abdollahi2013@yahoo.com
اسلام
کرمی
گروه معماری. واحد اردبیل. دانشگاه آزاد اسلامی. اردبیل. ایران
architect_ik@yahoo.com
احد
نژاد ابراهیمی
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
ahadebrahimi@tabriziau.ac.ir
لیلا
رحیمی
گروه معماری دانشکده عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
l.rahimi@tabrizu.ac.ir
10.22059/jes.2020.299460.1007988
امروزه فضاهایی که بدون در نظرگیری زمینه طراحی شدهاند، در مواجهه با تحولات آسیبپذیر بوده و کارایی خود را سریع از دست میدهند. در این میان ویژگیهای فضایی هرچند به تابآوری کمک میکند اما به تنهایی کافی نبوده و همخوانی فضا با زمینه بیشترین اهمیت را دارد. لذا با هدف تحلیل چگونگی اثرگذاری مولفههای زمینه و قابلیتهای فضایی در تداوم حیات بازار تاریخی تبریز مطالعه حاضر بهروش تحقیق ترکیبی با ابزار گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، مشاهده و سندکاوی انجام گرفت. براساس نتایج تطبیقی دادههای کمی-کیفی وضعیت تابآوری بازار در حد مطلوبی قرار دارد و بین مولفههای زمینهای و قابلیتهای فضایی با تابآوری فضایی رابطه معنیداری برقرار است که بیشترین اثرگذاری زمینهگرایی بر تابآوری با میانجیگری قابلیتهای فضایی صورت گرفته، بنابراین اثر غیرمستیقم آن بیشتر میباشد. زمینه زیستمحیطی و فرهنگی و قابلیت تطبیقپذیری و واکنشپذیری فضا دارای بیشترین تاثیر و زمینه کالبدی و قابلیت انعطافپذیری دارای کمترین تاثیر هستند. لذا فضای زمینهگرا در طی زمان از طریق حفظ انسجام و پیوستگی خود و به واسطه ظرفیت مقابله آن در برابر اختلالات از طریق ارتقای قابلیتها و راهبردها میتواند با حفظ هویت تاب بیآورد و به حیات کالبدی و عملکردی خود ادامه دهد
مولفههای زمینهای,قابلیتهای فضایی,تابآوری,بازار تایخی تبریز,تحلیل مسیر
https://jes.ut.ac.ir/article_77557.html
https://jes.ut.ac.ir/article_77557_c4f75ed8fa1bc5580c8ff08f44adeb1a.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
29
بررسی رد پای آب و ردپای اکولوژیکی سیستم سرمایشی ترکیبی ایستا
49
66
FA
مهنوش
اقتداری
گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، ایران
mahnoosh.eghtedari@yahoo.com
عباس
مهروان
گروه معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه،ایران
a.mahravan@razi.ac.ir
مریم
انصاری منش
گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، ایران
m.ansarimanesh@iauksh.ac.ir
10.22059/jes.2020.301179.1008005
رشد سریع جمعیت جهانی، باعث مصرف بی رویه منابع طبیعی زمین شده است سیستم های تهویه مطبوع در ساختمان ها به دلیل مصرف زیاد برق و آب در تابستان باعث از بین رفتن منابع زمین جهت تولید آب و انرژی برق می شوند. به منظور جلوگیری از مصرف بی رویه منابع طبیعی از شاخصی به نام رد پای اکولوژیکی استفاده می شود. هدف این تحقیق طراحی سیستم خنک کننده ایستایی است که علاوه بر ایجاد شرایط آسایش، با حداقل مصرف آب و برق موجب کاهش رد پای اکولوژیکی و رد پای آب و نیز کاهش مصرف برق در ساختمان شود. این تحقیق به صورت تجربی-تحلیلی صورت گرفت. قابلیت خنک سازی ساختمان و مصرف آب آن توسط سیستم طراحی شده در گرمترین ماه سال(مرداد ماه) از ساعت 9 صبح تا 3 بعدازظهر در سه روز متوالی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که کانال خنک کننده تبخیری می تواند شرایط آسایش محیط داخلی را در گرمترین روزهای سال فراهم نماید. رد پای اکولوژیکی برق مصرفی این سیستم صفر می باشد درحالیکه رد پای اکولوژیکی برق کولر آبی Gj⁄year05/1 می باشد. رد پای آب کولر آبی 10 برابر بیشتر از رد پای آب سیستم ایستا در سه ماه تابستان می باشد.
ردپا,اکولوژیکی,سیستم ایستا
https://jes.ut.ac.ir/article_77922.html
https://jes.ut.ac.ir/article_77922_ea587d66bd86edc54d3d992d6e4e06dc.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
شکاف جنسیتی در کنشگری زیست محیطی: یک تحلیل جامعه شناختی
67
86
FA
لیلا
علوی
گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، ایران
l.alavi@soc.ikiu.ac.ir
10.22059/jes.2020.301354.1008009
در مطالعات اجتماعی محیط زیست مطالب بسیاری درباره جنسیت و رابطهاش با کنشگری محیط زیستی آمده است، اما در جامعه ایرانی مورد مطالعه تجربی قرار نگرفته است. در این مقاله سعی شده است تا میزان کنشگری محیط زیستی زنان و مردان در اعضای سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی در استان آذربایجان شرقی بررسی گردد. این پیمایش با حجم نمونه 375 نفر به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای با انتصاب متناسب انجام شد. در تحلیل داده ها از روش رگرسیونی چندمتغیره حداقل مربعات استفاده گردید و نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در کنشگری مردان و زنان در سطوح مختلف فعالیتی سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی وجود ندارد. همچنین، عوامل مشابهی میزان کنشگری زنان و مردان را پیشبینی میکنند. اما نوع کنشگری زنان و مردان در سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی، به طور معناداری متفاوت است؛ کنشگری مردان در سطوح اساسی و با اهمیت و کنشگری زنان در سطوح حمایتی و کم اهمیت اتفاق افتاده است. این نتایج با ادبیات نظری پژوهش که تقسیم کار جنسیتی و دسترسی محدود بیوگرافیکی زنان را در کنار عوامل افزایش دهنده کنشگری مانند ارزشهای محیط زیستی و نگرانی محیط زیستی، عاملی مؤثر بر کنشگری عنوان میکنند، سازگار است.
کنشگری محیط زیستی,جنسیت,تقسیم کار جنسیتی,دسترسی بیوگرافیکی
https://jes.ut.ac.ir/article_77923.html
https://jes.ut.ac.ir/article_77923_a8eeb989b37225d3e6471521ad56c214.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2020
05
21
محیط شناسی «روستا» و اثر آن بر اتخاذ تصمیم قضایی پیرامون تغییر کاربری اراضی آن (مطالعه موردی: دامداری در روستا، موضوعِ رای وحدت رویه شمارۀ 760 دیوان عالی کشور)
87
102
FA
حسن
محسنی
0000-0001-5930-9035
گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
hmohseny@ut.ac.ir
10.22059/jes.2020.303141.1008019
کاربری گذاری برای زمین، برنامه ریزی با اهداف کوتاه یا بلند مدت به کارگیری آن است. در کنار این هدف گذاری و تعیین کاربری که برای تضمین اجرای درست، به قوانین و ضمانت اجراهای مدنی یا کیفری نیاز دارند، فلسفه و چیستی برخی پدیده ها نیز به طور ذاتی و طبیعی متضمن کاربری اراضی در محیط هستند. یکی از این پدیده ها و محیط ها، روستا است. در روستا همزیستی طبیعی با طبیعت است که کاربری اراضی به عنوان بخشی از محیط طبیعی آن را تعریف می کند. این نگرش که در علم محیط شناسی و دیگر علوم برنامه ریزی شهر و روستا پیشینه دارد، در علم حقوق دیده نمیشود. حقوق به دنبال اعمال ضمانت اجراهایی که در نظام قانونگذاری در قوانین و مقررات کشور تعریف شده است. با این وصف، از آن جا که باید گفتمان های قضایی را در علم محیط شناسی به دیده دقت نگریست، به باور نگارنده وقتی هیات عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 760، احداث دامداری در محیط روستا با رعایت مقررات را تغییر ناهمسوی کاربری اراضی روستایی نمی داند، این رای تنها یک رای قضایی نیست. رایی است که از نگاه اصول، روش و نگرش محیطی، آموزنده و راهبر است.
همزیستی,روستا,تغییر همسو
https://jes.ut.ac.ir/article_77924.html
https://jes.ut.ac.ir/article_77924_f711c0d0c5134eb63665680f76e8a64b.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
بررسی تأثیر فصول مختلف بر ترکیب و سرانه پسماند خطرناک خانگی تولیدی شهر تهران و ارائه راهکارهای زیست محیطی به شهروندان با رویکرد اجتناب و کاهش تولید
103
120
FA
هومن
غلامپور ارباستان
گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
h_gholampour@ut.ac.ir
سعید
گیتی پور
0000-0002-0694-7110
گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
gitipour@ut.ac.ir
10.22059/jes.2020.79329
در میان پسماندهای خانگی که بواسطه فعالیت های روزمره خانوارها تولید می گردند، پسماندهایی حضور دارند که بهدلیل نشان دادن یکی از خواص سمیت، اشتعال زایی، واکنش پذیری و خورندگی در دسته پسماندهای خطرناک خانگی طبقه بندی می گردند. اولین گام بمنظور برنامه ریزی جهت کاهش و مدیریت این دسته از پسماندها، شناخت ترکیب، سرانه تولید و تأثیرات عوامل مؤثر نظیر تغییرات فصلی بر میزان این پسماندهاست. در پژوهش حاضر، بمنظور بررسی تأثیر تغییرات فصلی بر ترکیب و میزان تولید پسماندهای خطرناک خانگی، پسماند تولیدی توسط 600 خانوار تهرانی از مناطق 22 گانه شهر تهران در فصول مختلف، جمع آوری شده و مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است. بر اساس نتایج این بررسی، 37/7 % از پسماند خطرناک تولیدی توسط خانوارهای تهرانی را پسماند پاک کننده های خانگی تشکیل می دهند. نتایج دیگر این پژوهش حاکی از آن است که میزان سرانه تولید در بازه (6/26-8/25) گرم در روز برای هر شهروند تهرانی بر آورد شده است که این میزان (1/22-1/58) درصد از سهم کل پسماند خانگی جامعه نمونه را بخود اختصاص داده است. علاوه بر این، بیشترین سهم درصد پسماندهای خطرناک خانگی از جریان پسماند، مربوط به فصل زمستان، و کمترین آن مختص به فصل پاییز می باشد.
جزء ویژه خانگی,سرانه تولید,ترکیب پسماند,تأثیرات فصلی
https://jes.ut.ac.ir/article_79329.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79329_76f41d36bdac4bc9dcccee2a4dbeffae.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2020
05
21
کاربرد مفاهیم گراف و حداقل ـ هزینه در توسعه شبکه فضای سبز شهری و بهبود پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
121
142
FA
حسن
محمودزاده
0000-0001-5465-1114
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
hassan.mahmoudzadeh@gmail.com
حسن
مسعودی
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
masoudihsn@gmail.com
10.22059/jes.2021.293566.1007951
از جمله چالشهای اساسی پیشروی شهرها به عنوان پیچیدهترین سیماهای سرزمینی، افزایش جمعیت و مصرف زمین و به دنبال آن تغییرات کاربری اراضی و تکهتکهشدگی زمینهای شهری، به ویژه فضاهای سبز و اکولوژیک میباشد؛ که علاوه بر کاهش پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین و به خطر انداختن سلامت اکوسیستمها، کیفیت زندگی شهروندان را نیز تحت الشعاع قرار داده است. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و ارتقاء پیوستگی اکولوژیکی شهر تبریز با استفاده از مدلسازی شبکههای اکولوژیک شهری تدوین گردیده است. ابتدا وضعیت پیوستگی اکولوژیکی شهر تبریز با استفاده از شاخصهای پیوستگی (Cohesion و IIC) و نرمافزارهای Fragstats و Conefor مورد ارزیابی قرار گرفت. هر دو شاخص ضمن سنجش پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین، مهمترین لکههای سبز کلانشهر تبریز را هم اولویتبندی نمودند. در نهایت با در اختیار داشتن مهمترین لکههای سبز و نقشه کاربری اراضی، کریدورهای بهینه بر اساس لایه مقاوت سیمای سرزمین و تکنیکهای گراف و حداقل هزینه و با استفاده از نرمافزار Linkage Mapper تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با بهکارگیری اصول اکولوژی سیمای سرزمین و مفاهیم موجود در تئوریهای گراف و حداقل هزینه در کنار هم میتوان به شبیهسازی و تجزیه و تحلیل شبکههای اکولوژیک و در نتیجه توسعه مطلوب شبکههای سبز شهری اقدام نمود.
پیوستگی سیمای سرزمین,تکهتکهشدگی سیمای سرزمین,شبکههای اکولوژیک,تئوری گراف,تئوری حداقل هزینه
https://jes.ut.ac.ir/article_79554.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79554_1639a47817c6cde133aaf8b444d3a37a.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
بهینهسازی کارآمدی فرآیند الکترولیز به منظور ارتقای عملکردی راکتور بافلدار بیهوازی تصفیه فاضلاب از طریق کنترل مقدار pH
143
158
FA
گاگیک
بدلیانس قلی کندی
0000-0002-7988-2354
عضو هیأت علمی/دانشگاه شهید بهشتی/
پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور
g.badalians@yahoo.com
بهنام
اینانلو بکلر
گروه آموزشی آب و فاضلاب-محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی/پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور، تهران، ایران
behnaminanloo@yahoo.com
مریم
عمو عموها
گروه آموزشی آب و فاضلاب-محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی/پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور، تهران، ایران
amouha@gmail.com
10.22059/jes.2021.240316.1007491
در پی نتایج اولیه حاصل از امکانسنجی بهکارگیری فرآیند الکترولیز جهت افزایش کارآمدی راکتور بافلدار بیهوازی تصفیه فاضلاب، در این تحقیق، فرآیند الکترولیز با هدف بهینهسازی و ارتقای عملکردی این راکتور، در مقیاس آزمایشگاهی موردبررسی قرار گرفت. در این راستا، عوامل مؤثر شامل جنس الکترودها (آهن، فولاد ضدزنگ، مس، آلومینیوم و برنج)، فاصله و سطح تماس الکترودها، مدتزمان الکترولیز، چگالی جریان الکتریکی، غلظت جامدات محلول و مقدار pH اولیه فاضلاب بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل، بهترین جنس الکترود ازنظر مدتزمان و انرژی الکتریکی لازم برای احیای یک واحد pH، آهن میباشد. همچنین مشخص گردید که افزایش حجم کنترل فاضلاب تحت تأثیر فرآیند الکترولیز، موجب افزایش کارآمدی سامانه میشود که این امر بیانگر نیاز به افزایش سطح تماس و فاصله الکترودها بهمنظور ارتقای عملکردی سامانه است. یافتهها نشان دادند که میزان احیای pH فاضلاب در مدتزمان 1.5 ساعت، حدود 3.5 واحد میباشد که پاسخگوی افت pH در راکتور هنگام وقوع شوکهای ناشی از بار آلی است. همچنین محدوده بهینه برای چگالی جریان ازنظر میزان احیای pH فاضلاب، mA/cm2 8-11 به دست آمد؛ بنابراین میتوان نتیجهگیری نمود که بهکارگیری فرآیند الکترولیز بهمنظور تنظیم مقدار pH تحت شرایط بهینه راهبری این سامانه موجب ارتقای کارآمدی راکتور و کاهش مصرف انرژی الکتریکی میگردد.
تصفیه بی هوازی فاضلاب,فرآیند برقکافت,قلیائیت,مصرف انرژی الکتریکی
https://jes.ut.ac.ir/article_79555.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79555_22d0f76822559e9334bdf8c25b329bfc.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
ارائه الگوی مدیریتی استمرار فعالیت و خدمات پس از بحران (مطالعه موردی: حوزهی ستادی آبفا منطقه 3 تهران)
159
172
FA
غلامرضا نبی
بیدهندی
0000-0001-9930-9080
گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
mojy_h@yahoo.com
عقیل
علیا
گروه مدیریت بهران، پژوهشگاه شاخص پژوه، اصفهان، ایران
a.oliya@yahoo.com
10.22059/jes.2020.307431.1008055
اختلال در کیفیت و دسترسی به آب آشامیدنی سالم پس از وقوع یک سانحه طبیعی میتواند به مشکلات عدیده در زمان بحران بیفزاید؛ بنابراین استمرار فعالیتها و خدمات در زمان وقوع یک سانحه طبیعی نظیر زلزله میتواند کمک شایانی به مدیریت بحران نماید و باعث بازگشتپذیری سریع شهر به حالت عادی خود شود. در این پژوهش، پس از بیان مبانی نظری در مقوله مدیریت بحران و استانداردهای طرح استمرار فعالیت و خدمات، حوزه ستادی شرکت آب و فاضلاب منطقه 3 تهران که بهعنوان مطالعه موردی انتخاب شده، موردبررسی قرارگرفته است. سعی شده است با بررسی اصول استانداردهای BS-25999 موسسه استاندارد انگلیس در رابطه با طرح استمرار فعالیت و خدمات، شاخصهای موردنظر برای حوزه ستادی این شرکت استخراج گردد و سپس از طریق ارائه پرسشنامه و تجزیهوتحلیل نتایج پرسشنامه از طریق نرمافزارهای SPSS19 و Expertchoice11 دادههای موردنظر جهت طرح استمرار برای این مطالعه بومیسازی گردد. در پایان یک طرح استمرار فعالیت و خدمات پس از زلزله در حوزه ستادی شرکت آب و فاضلاب منطقه 3 تهران پیشنهادشده است که در آن اقدامات لازم جهت استمرار فعالیتها، قبل، حین و پس از سانحه و چارت سازمانی و شرح وظایف هریک نیز تعیینشده تا بدینوسیله شرکت آمادگی مواجهه با بحران را داشته باشد.
مدیریت بحران,زلزله,استاندارد BS-25999,طرح استمرار فعالیت و خدمات,حوزه ستادی شرکت آب و فاضلاب منطقه 3 تهران
https://jes.ut.ac.ir/article_79556.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79556_380f1334bc04bc764c99ef5210a41fd6.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2020
05
21
ارزیابی پتانسیل خطر پذیری و تعیین سهم منشأ روی، سرب و کادمیوم خاک اطراف مجتمع فرآوری مواد معدنی انگوران
173
194
FA
زهرا
شیخی آلمان آباد
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
z.sheikhi@urmia.ac.ir
حسین
پیرخراطی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
h.pirkharrati@urmia.ac.ir
منیر
مجرد
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
m.modjarrad@urmia.ac.ir
10.22059/jes.2020.292719.1007949
مطالعهی حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی روی، سرب و کادمیوم در خاک اطراف مجتمع فرآوری مواد معدنی انگوران (MFMMA) شامل واحدهای تغلیظ سرب و روی و کارخانهی روی در منطقهی دندی، زنجان و بررسی پتانسیل آلایندگی، خطر اکولوژیکی، احتمال سرطانزایی و همچنین تعیین سهم منشأ فلزات با استفاده از مدل عامل یابی مثبت صورت گرفته است. میانگین روی، سرب و کادمیوم، در نمونههای خاک سطحی ppm 1/1648، 9/467 و 8/9 میباشد. بررسی همزمان نقشههای کریجینگ توزیع مکانی فلزات و شاخص خطر اکولوژیکی، غالب بودن غلظتهای بالای فلزات را در اطراف MFMMA نشان میدهد که همسو با نتایج بدست آمده از شاخصهای درجهی آلودگی اصلاح شده و بار آلودگی است. براساس شاخص زمین انباشت، سرب در 1/16% و روی در 5/17% نمونهها آلودگی بالا نشان داد. در حالی که نتیجهی حاصل از ضریب غنی شدگی، کادمیوم با میانگین 1/72، در ردهی غنی شدگی بی نهایت شدید قرار دارد. برمبنای شاخص خطر سرطانزایی احتمال ابتلا به سرطان برای بزرگسالان و کودکان با میانگین 3-10×1/0 و 3-10×2/0 در منطقه متوسط و بالا بوده است. مدل عامل یابی مثبت بیشترین سهم غلظت فلزات را (بیش از 90%) ناشی از منشأ آنتروپوژنیک نشان داد.
مجتمع فرآوری مواد معدنی انگوران,آنتروپوژنیک,خطر اکولوژیکی,غنی شدگی
https://jes.ut.ac.ir/article_79557.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79557_24240fd887b04e89cdcc60cdd9b55e3e.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
15
بهینه سازی متغیرهای هواشناسی به منظور پیش بینی غلظت الاینده های هوا به منظور کاهش هزینه و زمان محاسبات در مدل شبکه عصبی مصنوعی
195
216
FA
افسانه
قاسمی
گروه محیطزیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
afsanehgh.991@gmail.com
جمیل
امان اللهی
گروه محیطزیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
j.amanollahi@uok.ac.ir
محمد
دارند
گروه آب و هوا شناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
m.darand@uok.ac.ir
10.22059/jes.2021.300440.1007998
شهر کرمانشاه به دلیل وجود صنایع، ترافیک و توفانهای گرد و غبار یکی از شهرهای آلوده کشور است. در این پژوهش پنج آلاینده PM10، CO، O3، NO2، SO2 با استفاده از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه برای دو بازهی زمانی امروز و فردا پیشبینی شدند. دادههای مستقل شامل هفت کمیت هواشناسی دما، رطوبت نسبی، میزان دید، سرعت باد، نقطه شبنم، فشار، و بارش است. آزمون همخطی و تکنیک انتخاب پیشرو برای حذف متغیرهای ورودی اضافی و ایجاد زیر مجموعهای از متغیرهای اثر گذار در پیشبینی استفاده شد. مدل بهینه با استفاده از شاخصهایRMSE , ,NMSE IOA, R2 و FB برای هر آلاینده انتخاب گردید. نتایج نشان میدهد که مدل 2 با تعداد 6 کمیت مستقل برای پیشبینی غلظت آلاینده منوکسید کربن و دی اکسید نیتروژن مدلی بهینه است و برای پیشبینی آلاینده ازن مدل 5 با تعداد 3 کمیت ورودی مدل مطلوبی میباشد همچنین برای پیش بینی دی اکسید گوگرد مدل 6 با دو متغیر ورودی و برای پیشبینی ذرات معلق (PM10) مدل 4 با 4 متغیر ورودی مناسبترین مدل بودهاند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که استفاده از تکنیک انتخاب پیشرو برای بهینه سازی تعداد متغیرها سبب افزایش دقت و کاهش هزینههای پیشبینی خواهد شد.
آزمون همخطی,پیشبینی,تکنیک انتخاب پیشرو,شبکه عصبی پرسپترون چندلایه,کرمانشاه
https://jes.ut.ac.ir/article_79559.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79559_e1f7554c6f8801293559fdd0df0f2b8c.pdf
دانشگاه تهران
محیط شناسی
1025-8620
2345-6922
46
1
2022
07
29
برآورد سناریو محور نیاز آبی اکوهیدرولوژی تالاب ها در جهت توسعه پایدار منابع آبی (مطالعه موردی تالاب کجی نمکزار نهبندان)
217
238
FA
محمد حسین
صیادی
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
mh_sayadi@birjand.ac.ir
الهام
یوسفی روبیات
0000-0002-5396-6402
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
e_yusefi_31@yahoo.com
الهام
چمانه پور
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
elham.chamanehpour@gmail.com
10.22059/jes.2021.305792.1008042
تالاب کجی نمکزار نهبندان با برخورداری از تنوع زیستی بالا، نقش مهمی در عملکرد هیدرولوژیکی منطقه ایفا میکند. اخیراً به دلیل فعالیتهای انسانی و همچنین خشکسالی، تنشهای شدیدی به آن وارد گردیده است که تعیین نیاز آبی آن میتواند ضمن بازگرداندن شرایط اکولوژیکی، عملکرد محیطزیستی تالاب را بهبود بخشد. از اینرو در این پژوهش، بر اساس روش ترکیبی در 6 سناریو نیاز آبی اکوهیدرولوژی تالاب کجی محاسبه گردید. با استفاده از داده-های حاصل از سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و مشاهدات میدانی اطلاعات مورد نیاز کسب شده و با استفاده از معادله بیلان آبی مقدار نیاز آبی در سناریوهای هیدرولوژیکی و اکولوژیکی محاسبه گردید. نتایج نشان داد جهت تامین حد متوسط لکه آب به حجم آبی معادل 97/13 میلیون مترمکعب به طور سالانه نیاز است که 2/12 آن از طریق رواناب سطحی تامین میشود و 77/1 میلیون مترمکعب کمبود وجود دارد که باید با کاهش حدود 20 درصدی برداشت از آب زیرزمینی منطقه تامین شود. همچنین به منظور حفظ پوشش گیاهی و گونههای شاخص جانوری منطقه به ترتیب به طور سالانه نیاز به آبی معادل 12/0 و 000348/0 میلیون مترمکعب میباشد. با تامین نیاز آبی خدمات اکوسیستمی تالاب به منظور حفظ ریزگرداکوسیستم گیاهی و جانوری منطقه نیز حفظ میگردد.
نیاز آبی اکولوژیکی و هیدرولوژیکی,بیلان آبی,سنجش از دور,خدمات اکوسیستم
https://jes.ut.ac.ir/article_79560.html
https://jes.ut.ac.ir/article_79560_db70f713f101e91e639e14e8f3f727d1.pdf