ORIGINAL_ARTICLE
صفحات آغازین
https://jes.ut.ac.ir/article_54997_2dbdad5f79af2bab10d05e8a9fff5f8a.pdf
2015-06-22
1
2
10.22059/jes.2015.54997
ORIGINAL_ARTICLE
تصفیۀ الکتروشیمیایی فاضلاب نساجی حاوی اسید قرمز 14 با الکترودهای آلومینیومی
با توجه به احتمال آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی در نزدیکی صنایع مصرفکنندۀ رنگزا، حذف مواد رنگی از این فاضلابها اولویت زیستمحیطی است. روش انعقاد الکتریکی و شناورسازی الکتریکی برای تصفیۀ فاضلاب صنایع حاوی رنگزا مناسب است. با اعمال جریان الکتریکی به الکترود کاتد و آند در یک محلول رسانا، با حلشدن آند آلومینیومی مواد منعقدکننده در محل تولید و موجب ایجاد لختههایی میشوند که همراه حبابهای گاز هیدروژن تولیدی در کاتد شناور میشوند. در این تحقیق عوامل مؤثر در عملکرد سیستم انعقاد و شناورسازی الکتریکی شامل سطح الکترودها، فاصلۀ بین الکترودها، هدایت الکتریکی محلول و دانسیتۀ جریان الکتریکی بررسی شد و تأثیر هر یک از این پارامترها در بازده حذف رنگزا اسید قرمز 14 از فاضلاب مصنوعی، مصرف انرژی و آلومینیوم تعیین و مقادیر آنها بهینه شد. سطح الکترود برابر cm2 86/24، فاصلۀ بین الکترود cm 1، هدایت الکتریکی µS/cm 1600 و دانسیتۀ جریان الکتریکی mA/cm2 60 بهمنزلۀ مقادیر بهینه انتخاب شدند. تحت شرایط بهینه در مدت زمان کمتر از 90 دقیقه، بازده حذف 90 درصد رنگزا با غلظت اولیۀ mg/L 65 حاصل شد و میزان مصرف انرژی مخصوص kWh/kg Dye Removed 130، مصرف آند kg Al/kg Dye Removed 615/2 و TSS لجن mg/L 15050 به دست آمد. از مزایای این روش میتوان به مصرف کم مواد و انرژی در کنار لجن تولیدی کم که به کاهش هزینههای تصفیه و دفع لجن و مشکلات مربوط به آن منجر میشود، اشاره کرد. در نتیجه، استفاده از این روش بهمنزلۀ گزینۀ مناسب جایگزین روشهای معمول تصفیه مطرح است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54981_5f37b671ea61586e083698303b326a5b.pdf
2015-06-22
297
308
10.22059/jes.2015.54981
اسید قرمز 14
تصفیۀ الکتروشیمیایی
آلومینیوم
لجن
امین
هوشمندفر
amin.hooshmandfar@modares.ac.ir
1
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیطزیست، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
بیتا
آیتی
ayati_bi@modares.ac.ir
2
دانشیار گروه مهندسی محیطزیست، دانشکدۀ مهندسی عمران و محیطزیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
LEAD_AUTHOR
احمد
خدادادی
akdarban@modares.ac.ir
3
دانشیار بخش معدن، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
AUTHOR
آخوندی، ع.، خدادادی دربان، ا.، گنجیدوست، ح. 1391. «کارایی روش الکتروکواگولاسیون در حذف فلز سنگین کادمیوم موجود در محیطهای آبی»، فصلنامۀ آب و فاضلاب، دورۀ 23، شمارۀ 82، صفحات 86- 93.
1
Adhoum, N., Monser, L., Bellakhal, N., & Belgaied, J. E. 2004. Treatment of electroplating wastewater containing Cu2+, Zn2+ and Cr(VI) by electrocoagulation. Journal of hazardous materials, 112(3), 207-213
2
Akbal, F., & Kuleyin, A. 2011. Decolorization of levafix brilliant blue E‐B by electrocoagulation method. Environmental Progress & Sustainable Energy, 30(1), 29-36
3
Can, O. T., Kobya, M., Demirbas, E., & Bayramoglu, M. 2006. Treatment of the textile wastewater by combined electrocoagulation. Chemosphere, 62(2), 181-187
4
Chung, C.M., Cho, K.W., Hong, S.W., Kim, Y.J., Chung, T.H. 2009. Feasibility of electroflotation to separate solids and liquid in an activated sludge process, Environmental Technology (9): 1565–1573
5
Drouiche, N., Ghaffour, N., Lounici, H., & Mameri, M. 2007. Electrocoagulation of chemical mechanical polishing wastewater. Desalination, 214(1), 31-37
6
El-Naas, M. H., Al-Zuhair, S., Al-Lobaney, A., & Makhlouf, S. 2009. Assessment of electrocoagulation for the treatment of petroleum refinery wastewater. Journal of environmental management, 91(1), 180-185
7
Feng, J. W., Sun, Y. B., Zheng, Z., Zhang, J. B., Li, S., & Tian, Y. C. 2007. Treatment of tannery wastewater by electrocoagulation. Journal of Environmental Sciences, 19(12), 1409-1415
8
Golder, A. K., Samanta, A. N., & Ray, S. 2007. Removal of Cr3+ by electrocoagulation with multiple electrodes: Bipolar and monopolar configurations. Journal of hazardous materials, 141(3), 653-661
9
Khandegar, V., & Saroha, A. K. 2013. Electrochemical treatment of textile effluent containing Acid Red 131 dye. Journal of Hazardous, Toxic, and Radioactive Waste, 18(1), 38-44
10
Khansorthong, S., & Hunsom, M. 2009. Remediation of wastewater from pulp and paper mill industry by the electrochemical technique. Chemical Engineering Journal, 151(1), 228-234
11
Khemis, M., Leclerc, J. P., Tanguy, G., Valentin, G., & Lapicque, F. 2006. Treatment of industrial liquid wastes by electrocoagulation: experimental investigations and an overall interpretation model. Chemical engineering science, 61(11), 3602-3609
12
Kobya, M., Demirbas, E., Can, O. T., & Bayramoglu, M. 2006. Treatment of levafix orange textile dye solution by electrocoagulation. Journal of hazardous materials, 132(2), 183-188
13
Matis, K. A., Peleka, E. N. 2010. Alternative Flotation Techniques for Wastewater Treatment: Focus on Electroflotation, Separation Science and Technology, 45(16): 2465-2474
14
Merzouk, B., Gourich, B., Sekki, A., Madani, K., Vial, C., & Barkaoui, M. 2009. Studies on the decolorization of textile dye wastewater by continuous electrocoagulation process. Chemical Engineering Journal, 149(1- 3), 207-214
15
Mondal, B., Srivastava, V. C., Kushwaha, J. P., Bhatnagar, R., Singh, S., & Mall, I. D. 2013. Parametric and multiple response optimization for the electrochemical treatment of textile printing dye-bath effluent. Separation and Purification Technology, 109, 135-143
16
Morshed, A. M. A., Fatema, K., Khan, Z. U. M. 2012. An overview of microbiological process for the decolorization of textile-dye containing effluent, Bangladesh Textile Today, Bangladesh
17
Oliveira, C. S., & Airoldi, C. 2014. Pyridine derivative covalently bonded on chitosan pendant chains for textile dye removal. Carbohydrate polymers, 102, 38-46.
18
Pajootan, E., Arami, M., & Mahmoodi, N. M. 2012. Binary system dye removal by electrocoagulation from synthetic and real colored wastewaters. Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, 43(2), 282-290
19
Parsa, J. B., Vahidian, H. R., Soleymani, A. R., & Abbasi, M. 2011. Removal of Acid Brown 14 in aqueous media by electrocoagulation: Optimization parameters and minimizing of energy consumption. Desalination, 278(1), 295-302
20
Phalakornkule, C., Polgumhang, S., Tongdaung, W., Karakat, B., & Nuyut, T. 2010. Electrocoagulation of blue reactive, red disperse and mixed dyes, and application in treating textile effluent. Journal of environmental management, 91(4), 918-926
21
Rahmani, A.R., Nematollahi, D., Godini, K., Azarian, G. 2013. Continuous thickening of activated sludge by electro-flotation, Separation and Purification Technology 107(6): 166–171
22
Sayiner, G., Kandemirli, F., & Dimoglo, A. 2008. Evaluation of boron removal by electrocoagulation using iron and aluminum electrodes. Desalination, 230(1), 205-212
23
Şengil, İ. A. 2006. Treatment of dairy wastewaters by electrocoagulation using mild steel electrodes. Journal of hazardous materials, 137(2), 1197-1205
24
Taheri, M., Moghaddam, M. R., & Arami, M. 2013. Techno-economical optimization of Reactive Blue 19 removal by combined electrocoagulation/coagulation process through MOPSO using RSM and ANFIS models. Journal of environmental management, 128, 798-806
25
Tezcan Ün, Ü., Uğur, S., Koparal, A. S., & Bakır Öğütveren, Ü. 2006. Electrocoagulation of olive mill wastewaters. Separation and Purification Technology, 52(1), 136-141
26
Uğurlu, M., Gürses, A., Doğar, Ç., & Yalçın, M. 2008. The removal of lignin and phenol from paper mill effluents by electrocoagulation. Journal of environmental management, 87(3), 420-428
27
Vasudevan, S., Lakshmi, J., Jayaraj, J., & Sozhan, G. 2009. Remediation of phosphate-contaminated water by electrocoagulation with aluminium, aluminium alloy and mild steel anodes. Journal of hazardous materials, 164(2), 1480-1486
28
Wang, C. T., Chou, W. L., & Kuo, Y. M. 2009. Removal of COD from laundry wastewater by electrocoagulation/electroflotation. Journal of hazardous materials, 164(1), 81-86
29
Wang, R., Cai, X., & Shen, F. 2014. TiO2 hollow microspheres with mesoporous surface: Superior adsorption performance for dye removal. Applied Surface Science, 305, 352-358.
30
Wei, M. C., Wang, K. S., Huang, C. L., Chiang, C. W., Chang, T. J., Lee, S. S., & Chang, S. H. 2012. Improvement of textile dye removal by electrocoagulation with low-cost steel wool cathode reactor. Chemical Engineering Journal, 192, 37-44
31
Yavuz, Y., Shahbazi, R., Koparal, A. S., & Öğütveren, Ü. B. 2014. Treatment of Basic Red 29 dye solution using iron-aluminum electrode pairs by electrocoagulation and electro-Fenton methods. Environmental Science and Pollution Research, 1-7.
32
Yildiz, Y. Ş. 2008. Optimization of Bomaplex Red CR-L dye removal from aqueous solution by electrocoagulation using aluminum electrodes. Journal of Hazardous Materials, 153(1): 194-200
33
Yuksel, E., Eyvaz, M., & Gurbulak, E. 2011. Electrochemical treatment of colour index reactive orange 84 and textile wastewater by using stainless steel and iron electrodes. Environmental Progress & Sustainable Energy, 32(1), 60-68
34
Yuksel, E., Gurbulak, E., & Eyvaz, M. 2012. Decolorization of a reactive dye solution and treatment of a textile wastewater by electrocoagulation and chemical coagulation: Techno‐economic comparison. Environmental Progress & Sustainable Energy, 31(4), 524-535
35
Zodi, S., Merzouk, B., Potier, O., Lapicque, F., & Leclerc, J. P. 2013. Direct red 81 dye removal by a continuous flow electrocoagulation/flotation reactor. Separation and Purification Technology, 108, 215-222
36
ORIGINAL_ARTICLE
حذف کادمیوم از محیطهای آبی از طریق نانوذرات آهن صفرظرفیتی
در سالهای اخیر از نانوذرات آهن صفرظرفیتی بهمنزلۀ فناوری نوظهور، به صورت موفقیتآمیزی در جهت حذف فلزات سنگین از محلولهای آبی، استفاده شده است. کادمیوم از مهمترین فلزات سنگین است که به دلیل آثار مخرب روی محیطزیست و سلامتی انسان، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و به همین دلیل محققان بسیاری تحقیقاتی را در زمینۀ روشهای حذف این فلز سنگین از محیطهای آبی انجام دادهاند. در این تحقیق کارایی نانوذرات آهن در حذف کادمیوم از محیط آبی بررسی شد که از نانوذرات آهن در ابعاد 8- 18 نانومتر و سطح مؤثر 59-79 m2/g با رنگ سیاه و مورفولوژی کروی استفاده و آثار پارامترهای میزان نانوذرات، pH محلول، غلظتهای متفاوت محلول و زمان آزمایش ارزیابی شد. برای تهیۀ محلول کادمیوم از نمک کلرید کادمیوم و برای تغییرات pH، از هیدروکسید سدیم و اسید کلریدریک استفاده شد. بر اساس نتایج، مقادیر بهینه برای فرایند جذب در pH برابر با 2/7، زمان آزمایش 30 دقیقه، میزان جاذب 5/0 گرم در 100 میلیلیتر محلول و غلظت اولیۀ کادمیوم در محلول 5 میلیگرم در لیتر معرفی شدند. بر اساس نتایج، نمونۀ تحقیق از مدل ایزوترم جذب لانگمیر پیروی کرد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54982_20fcc6c2f5f148aa71eac657f8a74704.pdf
2015-06-22
309
316
10.22059/jes.2015.54982
ایزوترم جذب
کادمیوم
فرایند جذب
نانوذرات آهن صفرظرفیتی
سحر
مکاری
civil.engineer_85@yahoo.com
1
کارشناس ارشد مهندسی محیطزیست- آب و فاضلاب دانشکدۀ محیطزیست دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
غلامرضا
نبی بیدهندی
ghhendi@ut.ac.ir
2
استاد گروه مهندسی محیطزیست دانشکدۀ محیطزیست دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
نایب
pirnia.nayeb@gmail.com
3
دانشجوی دکتری مهندسی محیطزیست- آب و فاضلاب، دانشکدۀ آب و محیطزیست دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
بهرامی، م. برومندنسب، س. کشکولی، ح. فرخیان فیروزی، ا. بابایی، ع. 1392. حذف کادمیوم از محلولهای آبی با استفاده از نانوذرات مگنتیت اصلاحشده، مجلۀ سلامت و محیط، دورۀ 6، شمارۀ 2، ص 221- 232.
1
بهرامی، م. برومندنسب، س. کشکولی، ح. فرخیان فیروزی، ا. بابایی، ع. 1392. سنتز نانوذرات مگنتیت و بررسی کارایی آن در حذف کادمیوم از محلول آبی، مجلۀ آب و فاضلاب، دورۀ 24، شمارۀ 87، ص 54- 62.
2
رحمانی، ع. غفاری، ح. صمدی، م. ضرابی، م. 1390. سنتز نانوذرات آهن و بررسی کارایی آن در حذف آرسنیک از محیطهای آبی، مجلۀ آب و فاضلاب، دورۀ 22، شمارۀ 77، ص 35- 41.
3
سمیعی، ع. 1384. بهینهسازی پارامترهای مؤثر در فرایند جذب و بازیافت سیانید از آب سد باطله کارخانۀ فرآوری طلای آقدره تکاب بر روی کربن فعال، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس.
4
کوهپایهزاده، ح. ترابیان، ع. نبی بیدهندی، غ. حبشی، ن. 1391. تأثیر نانوذرات آهن صفرظرفیتی بر حذف آرسنیک پنجظرفیتی از آب آشامیدنی، مجلۀ آب و فاضلاب، دورۀ 23، شمارۀ 83، ص 60- 67.
5
Alqudami, A., Alhemiari N. A., Munassar, S. 2012. Removal of Pb(II) and Cd(II) Ions from Water by Fe and Ag Nanoparticles Prepared Using Electro-Exploding Wire Technique, Environ Sci Pollut Res, 19:2832–2841.
6
Benguella, B. 2000. Cadmium Removal from Aqueous Solutions by Chitin, Water Research 36:2463–2474.
7
Boparai, H. K., Joseph, M., O’Carroll, D. M. 2011. Kinetics and Thermodynamics of Cadmium Ion Removal by Adsorption onto Nano Zerovalent Iron Particles, Journal of Hazardous Materials, 186(1):458-65.
8
Dhermendra, K. T. 2008. Application of Nanoparticles in Waste Water Treatment. World Applied Sciences Journal 3 (3): 417-433.
9
Saxena, S., Prasad, M., Amritphale, S. S., Chandra, N. 2001. Adsorption of Cyanide from Aqueous Solutions at Pyrophyllite Surface. Sepharation and Purification Technology 24: 263-270.
10
Seol, A. K., Seralathan, K. K., Kui, J. L., Yool, J. P., Patrick, J., Leed, W., Kimd, H. 2013. Removal of Pb(II) from Aqueous Solution By a Zeolite–Nanoscale Zero-Valent Iron Composite. Chemical Engineering Journal 217: 54–60.
11
Shafaei, A., Ashtiani, F. Z., Kaghazchi, T. 2007. Equilibrium Studies of the Sorption of Hg (II) Ions onto Chitosan. Chemical Engineering Journal. 133(1-3):311-16.
12
Xiaoshu, L. V., Jiang, X., Guangming, J., Jie, T., Xinhua, Xu. 2012. Highly Active Nanoscale Zero-Valent Iron (nZVI)–Fe3O4 Nanocomposites for the Removal of Chromium(VI) from Aqueous Solutions. Journal of Colloid and Interface Science 369: 460–469.
13
Yunfei, X. M. 2010. Reduction and Adsorption of Pb2+ in Aqueous Solution by Nano-Zero-Valent Iron-A SEM, TEM and XPS study. Materials Research Bulletin 45:1361–1367.
14
Zhang, Z., Li, M., Chen, W., Zhu, S., Liu, N., Zhu, L. 2010. Immobilization of Lead and Cadmium from Aqueous Solution and Contaminated Sediment Using Nano-Hydroxyapatite. Environmental Pollution.158(2):514-19.
15
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ضریب انتشارپذیری کلرید سدیم در ستونهای آزمایشگاهی تحت تأثیر بافت و طولهای مختلف
در تحقیق حاضر تأثیر بافت خاک و مقیاس نمونه بر ضریب انتشارپذیری و مدلسازی حرکت املاح بررسی شد. تیمارهای آزمایشگاهی شامل چهار بافت مختلف خاک (100 درصد ماسۀ بادی و 90، 80 و 70 درصد ماسۀ بادی و مابقی ماسۀ شستهشده) با طول نمونههای 50، 80 و 110 سانتیمتری بود و از ردیاب کلرید سدیم استفاده شد. با برازش منحنی تئوریک رخنه بر دادههای آزمایشگاهی، با استفاده از برنامۀ CXTFIT به روش معکوس، ضریب انتشار برآورد شد و منحنیهای رخنه شبیهسازی شدند. همچنین، با حل تحلیلی معادلۀ انتقال- انتشار از روش بریگهام مقدار ضریب انتشارپذیری محاسبه و با نتایج روش معکوس مقایسه شد. نتایج نشان داد ضرایب انتشارپذیری بهدستآمده از مدل بریگهام در همۀ تیمارها (به جز نمونه با طول 110 سانتیمتر و بافت 100 درصد ماسۀ بادی) در دامنۀ کمتر از یک سانتیمتر تغییر میکند. نتایج بیانگر دقت مناسب روش معکوس در برآورد پارامترهای معادلۀ انتشار است به طوری که ضرایب انتشارپذیری در مقایسه با نتایج حل تحلیلی مدل بریگهام ضریب تبیین 79/0 دارند. همچنین، با افزایش درصد ماسۀ شستهشده در بافت خاک به ازای طولهای یکسان ستونهای آزمایشگاهی نسبت غلظت نسبی برابر با 5/0 در تعداد حجم آب تخلخل کمتری رخ میدهد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54984_102b7ffa34982facf5d7f38288b4096b.pdf
2015-06-22
317
329
10.22059/jes.2015.54984
آبشویی
برنامۀ CXTFIT
کلرید سدیم
منحنی رخنه
مدل بریگهام
امید
بهمنی
omid.bahmani@basu.ac.ir
1
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد
قبائی سبوق
ghabaei.m63@gmail.com
2
دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران،
AUTHOR
معین الدین
رضوانی
moin.rezvani@gmail.com
3
دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
AUTHOR
عاطفه
مهدوی نجف آبادی
a_mahdavi83@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
AUTHOR
شعبانپور شهرستانی، م. 1380. مقایسۀ سه مدل انتقال املاح با استفاده از ردیاب برماید، نشریۀ علوم خاک و آب: 15 (2): 261- 272.
1
شیرانی، ح.، صیاد، غ. و کرد، م. 1387. شبیهسازی حرکت برومید در یک خاک لوم شنی با استفاده از مدل HYDRUS-1D، دومین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
2
شیرانی، ح.، کرد، م.، صیاد، غ.ع. و نقوی، ه. 1390. شبیهسازی حرکت بروماید در ستونهای دستخوردۀ خاک با استفاده از مدل HYDRUS-1D، مجلۀ پژوهشهای آبخیزداری، 92: 21- 31.
3
عباسی، ف. 1386. فیزیک خاک پیشرفته، انتشارات دانشگاه تهران، 250 ص.
4
فراستی، م.، سیدیان، س. م. 1392. اثر فاصلۀ انتقال بر انتشارپذیری کلرید سدیم با استفاده از نرمافزار HYDRUS-2D، نشریۀ آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 27 (4)، 823- 831.
5
معروفپور، ع.، کشکولی، ح.، معاضد، ه.، محمدولی سامانی، ح. 1384. بررسی وابستگی انتشارپذیری خاک به ضخامت آن در خاکهای ماسهای همگن اشباع، مجلۀ علوم دانشگاه شهید چمران اهواز، 14(ب)، 16- 29.
6
معروفپور، ع.، معاضد، ه.، کشکولی، ح.، محمدولی سامانی، ح. 1387. بررسی آزمایشگاهی اثر روش نمونهبرداری در آزمایشهای ردیابی بر ضریب انتشارپذیری آبخوان، مجلۀ علوم و فنون کشاورزی، 12 (46): 435- 446.
7
Abbasi, F. 2008. Transport of K+, Br– and KBr through saturated inter and reactive porous media, ARPN Journal of Engineering and Applied Sciences, 3(1), 1-6.
8
Al Tabbaa, A. and Ayotamuno, J.M. 2000. One-dimensional solute transport in stratified sands at short travel distances. Journal of Hazardous Materials. 73: 1-15.
9
Ali Pour, R. and Kamanbedast, A.A. 2011. Investigation of vertical transmission of pollution at laboratory model and it’s vitalizing for determination of dispersion coefficient at homogenous sandy soil. World Applied Science Journal, 14(2): 351-355.
10
Hussein, M.F. 2009. BTC solute-transport parameters for three sediments. The Bulltine, Fautly of Agri, Cairo Univ., 4th Conference on Recent Technologies in Agriculture, 2009 01/2009; Special issue, conf, 2009:421-432.
11
Karimi, S., Nazemi, A.H., Sdaraddini, A.A. and Delear Hasannia, R. 2013. Comparison of numerical and analytical solutions for breakthrough curve modeling. Journal of Civil Engineering and Urbanism, 3 (2): 77-81.
12
Katterer, T., Schmied, B., Abbaspour, K.C. and Schulin, R. 2001. Single- and dual-porosity modeling of multiple tracer transport through soil columns: effect of initial moisture and mode of application. Europ. J. Soil Sci. 52: 25-36.
13
Ogata, A. and Banks, R. B. 1961. A solution of the differential equation of longitudinal dispersion in porous media, U.S. Geol. Surv. Prof. Pap., 411-A.
14
Pickens, J. F. and Grisak, G. E. 1981. Scale-dependent dispersion in a stratified granular aquifer. J. Water Resour. Res. 17(4): 1191-1211.
15
Tang, G., Mayes, M.A., Parker, J C. and Jardine, Ph.M. 2010. CXTFIT/Excel–A modular adaptable code for parameter estimation, sensitivity analysis and uncertainty analysis for laboratory or field tracer experiments. Computers & Geosciences, 36 (9): 1200-1209
16
Toride, N., Leij, F. J. and van Genuchten, M.T. 1999. The CXTFIT Code for Estimating Transport Parameters from Laboratory or Field Tracer Experiments Version 2.1. Research Report, vol. 137. U.S. Salinity Laboratory, Riverside, CA.
17
Tylor, S.R., Moltyaner, G.L., Howard, K.W.F. and Killey, R.W.D. 1987. A Comparison of Field and Laboratory Methods for Determining Contaminant Flow Parameters. Groundwater Journal, 25 (3): 321-330.
18
Wierenga, P.J. and Van Genuchten, M.Th. 1989. Solute transport through small and large pores on Saturated Soil Columns. Groundwater, 27:35-42.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فرایندهای جذب و دفع و لختهسازی در حین اختلاط آب شور و شیرین (دریای خزر)
مطالعه در خصوص چرخۀ ژئوشیمیایی فلزات سنگین در محیطهای آبی و اثر آن به خصوص در محیطهای حساس اکولوژیکی چون مصبها همواره مورد دقت بوده است. مصبها که بهمنزلۀ فیلتر طبیعی میان آب شور و شیرین عمل میکنند، مکان بسیار مناسبی برای زندگی گونههای مختلف آبزی به حساب میآیند. از جمله فرایندهای مهمی که هنگام اختلاط مصبی رخ میدهند، لختهسازی، جذب و دفع است. با توجه به نقش مهم فرایند لختهسازی در ایجاد منبع غذایی مناسب برای موجودات آبزی و کاهش بار آلودگی ورودی به محیطهای آبی بازی، مطالعۀ حاضر مکانیزم لختهسازی و جذب و دفع فلزات سنگین از طریق ذرات معلق را در مصب رودخانۀ کرگانرود بررسی میکند. بر اساس روند لختهسازی (94.8%)3 کنترل شده است. نتایج تفکیک شیمیایی چهار مرحلهای نشانگر آن بود که غلظت بالایی از فلزات سنگین مس، منگنز، روی و نیکل در فاز کربناتی و سولفیدی است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54983_67a7d7406aea625e41eb0a80cdbaab4c.pdf
2015-06-22
331
340
10.22059/jes.2015.54983
دریای خزر
ذرات معلق
لختهسازی
فلزات سنگین
مصب
عبدالرضا
کرباسی
akarbasi@ut.ac.ir
1
دانشیار مهندسی محیطزیست دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی محیطزیست دانشگاه تهران
AUTHOR
مجتبی
فخرایی
mjfakhraee@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری منابع آب، دانشگاه مینهسوتا آمریکا
LEAD_AUTHOR
علیرضا
واعظی
al.vaezi@ut.ac.ir
3
دانشجوی دکتری مهندسی محیطزیست- منابع آب دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی محیطزیست دانشگاه تهران
AUTHOR
ابوالفضل
بشیری
ab_bashiri@ymail.com
4
کارشناس ارشد مهندسی محیطزیست- منابع آب دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی محیطزیست دانشگاه تهران
AUTHOR
مهدی
حیدری
mehdiheidary@ut.ac.ir
5
کارشناس ارشد مهندسی محیطزیست- منابع آب دانشکدۀ تحصیلات تکمیلی محیطزیست دانشگاه تهران
AUTHOR
کرباسی، ع .1374. غلظت و منشأ Zn، Pb، Co، Fe، Mn، Cr، Cu و Cd در رسوبات سطحی بستر دماغۀ رودخانۀ سیاهرود، فصلنامۀ علمی سازمان حفاظت محیطزیست، جلد 7، شمارۀ 2، صص 35- 39.
1
کرباسی، ع .1379. غلظت استاندارد و منشأ Ni، Mn، Pb، Fe، V، Cd، Co، Cu و Zn در رسوبات خلیج فارس، مجلۀ علم و تکنولوژی محیطزیست، شمارۀ 5- 6، صص 53- 66.
2
Boyle,E. A., Edmond,J. M., Sholkovitz,E. R. 1977. The mechanism of Fe removal in estuaries. GeocCosmochimicActa, 41(9), 1313–1324.
3
Currier, D. R., Small, K. J. 2005. Macrobenthic community responses to long-term environmental change in an east Australian sub-tropical estuary. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 63 (1-2), 315-331.
4
Duinker, J. C. 1980. Chemistry and Biogeochemistry of Estuaries, Olausson, E. and Cato, I., (eds) Wiley, New York, 121- 145.
5
Davis, J. B. 1973. Statistic and data analysis in geology. New York.
6
Dojlido, JR. 1993. Chemistry of water and water pollution. Ellis Horwood
7
Karbassi, A. R., Heidari, M., Vaezi, A. R., Samani, A. R. V., Fakhraee, M., &Heidari, F. 2013. Effect of pH and salinity on flocculation process of heavy metals during mixing of Aras River water with Caspian Sea water. Environmental Earth Sciences, 1-9.
8
Karbassi, A. R., Nabi-Bidhendi, G. R., &Bayati, I. 2005. Environmental geochemistry of heavy metals in a sediment core off Bushehr, Persian Gulf. Iranian Journal of Environmental Health Science & Engineering, 2(4), 255-260.
9
Karbassi, A. R., NabiBidhendi, G. R., Saeedi, M., Rastegari, A. 2010. Metals removal during estuarine mixing of Arvand River water with the Persian Gulf water. Central European Journal of Geosciences, 2(4),531-536.
10
Karbassi, A. R., Nouri, J., Ayaz, G. O. 2007. Flocculation of trace metals during mixing of Talar River water with Caspian Seawater, 66-73.
11
Morillo, J., Usero, J., Gracia, I. 2002. Partitioning of metals in sediments from the Odiel River (Spain). Environ Int, 28, 263–271.
12
Pritchard, D. W. 1967. What is an Estuary: Physical Viewpoint. In: Lauf GH, editor. Estuaries. Washington: American Association for the Advancement of Science, 3−5.
13
Samarghandi, M. R., Nouri, J., Mesdaghinia, A. R., Mahvi, A. H., Naseri, S., Vaezi, F. 2007. Efficiency removal of phenol, lead and cadmium by means of UV/TiO2/H2O2 processes. Int. J. Environ. Sci. Tech, 4, 25−19.
14
Sholkovitz, E. R. 1976. Flocculation of dissolved organic and inorganic matter during the mixing river water and seawater. Geochimica. Cosmochimica. Acta, 40, 845−831.
15
Turner, A. M., Nimmo, and K. A. Thuresson. 1998. Speciation and sorptivebehaviour of nickel in an organic-rich estuary (Beaulieu, UK). Marine Chemistry, 63, 105-118.
16
Vaezi, A. R., Karbassi, A. R., Fakhraee, M., ValikhaniSamani, A. R., Heidari, M. 2014. Assessment of Sources and Concentration of Metal Contaminants in Marine Sediments of Musa Estuary, Persian Gulf. Journal of EnvironmentalStudies, 40, 345-360.
17
Samani, A. R. V., Karbassi, A. R., Fakhraee, M., Heidari, M., Vaezi, A. R., Valikhani, Z. 2014. Effect of dissolved organic carbon and salinity on flocculation process of heavy metals during mixing of the Navrud River water with Caspian Seawater. Desalination and Water Treatment, 1-9.
18
Viswanathan, M., and Chakrapani, G. J. 2010. Laboratory experiments on river–estuary geonanomaterials. Current Science, 99(2), 213–215.
19
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد موارد مرگ ناشی از بیماریهای قلبی- عروقی و تنفسی و تعداد موارد سکتۀ قلبی در اثر تماس با آلایندۀ دی اکسید گوگرد در هوای اهواز آثار بهداشتی ناشی از در معرض قرارگرفتن با آلایندۀ دی اکسید گوگرد
در سالهای اخیر آلودگی هوا از مهمترین مخاطرات جوامع انسانی شناخته شده است. مطالعۀ حاضر به منظور برآورد آثار بهداشتی دی اکسید گوگرد در سلامت شهروندان اهوازی انجام شد. غلظت آلایندۀ دی اکسید گوگرد در سال 1390 با استفاده از ایستگاههای سنجش آلودگی هوای سازمان حفاظت محیطزیست اهواز اندازهگیری شد. برای نمونهبرداری 4 ایستگاه که دربرگیرندۀ کل اهواز بود انتخاب شد. دادههای دریافتشده از سازمان محیطزیست پردازش و پس از تأثیردادن پارامترهای هواشناسی بهمنزلۀ فایل ورودی به مدل تبدیل شدند. در نهایت آثار بهداشتی آلایندۀ دی اکسیدهای گوگرد محاسبه شدند. نتایج نشان داد که تعداد کل مرگهای منتسب به تماس با دی اکسید گوگرد در یک سال 194 نفر و تعداد موارد تجمعی مرگ قلبی- عروقی با توجه به برآورد حدوسط خطر نسبی در اثر تماس با دی اکسید گوگرد طی یک سال 156 نفر بود. تجزیه و تحلیل آماری و مقایسۀ میانگین غلظت دی اکسید گوگرد در چهار ایستگاه مطالعاتی سطح اهواز نشان داد که بالابودن درصد مرگ این دو پیامد با توجه به نتایج میتواند به دلیل میانگین بالاتر دی اکسید گوگرد یا شاید تداوم روزهای با غلظت بالا در اهواز باشد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54985_08df4b5f99d60a9172c8e4d410354ae5.pdf
2015-06-22
341
350
10.22059/jes.2015.54985
آثار بهداشتی
اهواز
دی اکسید گوگرد
مرگ تنفسی
مرگ قلبی- عروقی
سحر
گراوندی
sahar.geravandi934@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری، دانشکدۀ پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم پزشکی تهران
AUTHOR
غلامرضا
گودرزی
rgoodarzy@gmail.com
2
استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
AUTHOR
مهدی
وثوقی نیری
mvn_20@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
AUTHOR
محمد جواد
محمدی
mohamadi.m@ajums.ac.ir
4
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز،
LEAD_AUTHOR
سعید
سعیدی مهر
ebnsaid@yahoo.com
5
رئیس آموزش و پژوهش بیمارستان نفت اهواز
AUTHOR
سارا
گراوندی
cati7nk@yahoo.com
6
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد بهداشت، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
AUTHOR
Arhami, M., Schauer, J.J., Sillanp, M. 2009. Size-Segregated inorganic and Organic Components of PM in the Communities of the Los Angeles Harbor. J Aerosol Sci Techno. 43:145–160.
1
Avraki, T., Avraki, M., Mosavian, N. 2012. Strategy for managing air pollution in mega-cities ao Ahvaz. First international Congress on Dust storm.
2
Clancy, L., Goodman, P., Sinclair, H. 2002. Effects of air-pollution control on death rates in Dublin, Ireland: an intervention study. Lancet. 360: 1210–1214.
3
Davar, H., Sadat Taghavirad, S., Mohammadi, M. J. 2014. The Investigation Of Effects Of Silica On The Environment And Prevention Of Release The Silica Particles With Simulation Of Gas-Solid Flow In A Gas Cyclone. Research Journal of Chemistry and Environment. 18(11): 28-30
4
Faramawy, M. M., Mohammed, T. O., Hossaini, A. M., Kashem, R. A., Abu Rahma, R. M. 2009. Genetic polymorphism of GSTT1 and GSTM1 and susceptibility to chronic obstructive pulmonary disease (COPD). J Crit Care.24 (3): 7-10.
5
Curtis, A. J., Rea, W., Smith, P., Fenyves, E., Pan, Y. 2006. Adverse health effects of outdoor air pollutants. Environ Int Review. 32(6): 815- 830.
6
Geravandi, S., Goudarzi, G., Mohammadi, M. J., Sadat Taghavirad, S., Salmanzadeh, Sh. 2015. Sulfur and Nitrogen Dioxide Exposure and the Incidence of Health Endpoints in Ahvaz, Iran. Health Scope. 4(2): e24318.
7
Geravandi, S., Mohammadi, M. J., Goudarzi, G., Ahmadi Angali, K., Neisi, A., Zalaghi, E. 2014. Health effects of exposure to particulate matter less than 10 microns (PM10) in Ahvaz. J Qaz Uni Med Sci. 18(5): 45-53.
8
Geravandi, S., Neisi, AK., Goudarzi, G.,Vousoghi Niri, M., Mohammadi, M. J. 2015. Estimation of Cardiovascular and Respiratory Deaths Related to Ozone Exposure in Ahvaz, During 2011. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences. 13(11):1073-82.
9
Goudarzi, G., Geravandi, S., Mohammadi, M. J., Salmanzadeh, Sh., Vousoghi Niri, M., Sahebalzamani, M. 2015. The relationship between air pollution exposure and chronic obstructive pulmonary disease in Ahvaz, Iran. Chronic Diseases Journal. 3(1): 14-20.
10
Goudarzi, G., Geravandi, S., Salmanzadeh, Sh., Mohammadi, M. J., Zallaghi, E. 2014. The Number of Myocardial Infarction and Cardiovascular Death Cases Associated with Sulfur Dioxide Exposure in Ahvaz, Iran. J Arch Hyg Sci. 3(3):112-119.
11
Goudarzi, G., Geravandi, S., Naimabadi, A., Mohammadi, M.J., Neisi, A., sadat Taghavirad, S. 2014. Cardiovascular deaths related to Carbon monoxide Exposure in Ahvaz, Iran. Iranian J Heal Saf & Environ. 1(3):126-131.
12
Goudarzi, G., Naddafi, K., Mesdaghinia, A. R. 2009. Quantifying the health effects of air pollution in Tehran and the third axis of the comprehensive plan to reduce air pollution in Tehran, Ph.D. Thesis, Tehran University of Medical Sciences.
13
Goudie, A. S., Middleton, N. J. 2006. Desert dust in the global system. J Springer. 22: 10-7.
14
Katsouyanni, K., Touloumi, G., Spix, C. 1997. Short term effects of ambient sulphur dioxide and particulate matter on mortality in 12 European cities: results from time series data from the APHEA project. BMJ. 314:1658–63.
15
Krzyzanowski, M., Cohen, A., Anderson, R., and the WHO Working Group. 2010. Quantification of health effects of exposure to air pollution. J Occup Environ Med. 59:791-793.
16
Mohammadi, M.J., Godini, H., Tobeh Khak, M., Daryanoosh, SM., Dobaradaran, S., Goudarzi, G. 2015. An Association Between Air Quality and COPD in Ahvaz, Iran. Jundishapur J Chronic Dis Care. 4(1): e26621.
17
Mohammadi, M.J., Goudarzi, G., A., Neisi, A. 2009. Studied hygienic effects of air pollution in town Ahvaz in 2009 with model Air Q, MS Thesis, University of Medical Sciences, Ahvaz.
18
Nadafi, K. 2010. Air pollution with emphasis on Estimation of health and environment effects attributed to Dust. 12th the national conference on environmental. Shahid Beheshti University of Medical Sciences.
19
Pan, Z., Molhave, L., Kjaergaard, S. K. 2000. Effects on eyes and nose in humans after experimental exposure to airborn office dust, Indoor air.10 (4), 237-45.
20
Pope, C. A., Burnett, R.T., Thun, M.J., Calle, E.E., Krewski, D., Kand Thurston, G.D. 2002. Lung cancer, Cardiopulmonary, Mortality, and long term exposure to fine particulate air pollution, JAMA. 287, 1132-1141.
21
Rahila, R. and Siddiqui, M. 2014. Review on effects of Particulates; Sulfur Dioxide and Nitrogen Dioxide on Human Health. Int Res J Environ Sci. 3(4): 70-73.
22
Reed, M.D., Gigliotti, A.P., Mc Donald, J.D. 2004. Wealth effects of subchronicexposure to environment levels of diesel exhaust, Inhal Toxicol. 16(4), 177-93.
23
Ritz, B., Yu, F., Fruin, S. 2002. Ambient air pollution and risk of birth defects in Southern California. Am J Epidemiol. 155: 17–25.
24
Sadat Taghavirad, S., Davar, H., Mohammadi, M.J. 2014. The a study on concentration of BETX vapors during winter in the department of ports and shipping located in one of the southern cities of Iran. Int J Curr Life Sci. 4(9): 5416-5420.
25
Saif, A., Jonaidi, A., Zahour, A. 2008. Assesment health effects of air pollution in town Tehran in 2007 with model Air Q, MS Thesis, University of Medical Sciences, Iran.
26
Schwartz, J. 1996. Air pollution and hospital admissions for respiratory disease. J Epidemio.7:20–8.
27
Soleimani, Z., Goudarzi, G., Naddafi, K., Sadeghinejad, B., Latifi, S. M., Parhizgari, N., et al. 2013. Determination of culturable indoor airborne fungi during normal and dust event days in Ahvaz, Iran. J Aerobiologia. 29(2): 279–290.
28
Su, T., Chen, S., Chan, C. 2011. Progress of Ambient Air Pollution and Cardiovascular Disease Research in Asia. Progress in Cardiovascular Diseases. 53(5): -78-369.
29
US Environmental Protection Agency. National Ambient Air Quality Standards (NAAQS): for air pollutant. US Environmental Protection Agency, 2014. Available from: http://www.epa.gov/air/criteria.html
30
Zallaghi, E., Goudarzi, G., Azadeh, S. 2010. [Quantification and health effects comparison of criteria air pollutants in south west of iran (ahvaz-kermanshah-bushehr) by using of AIR Q Model.] J Ahvaz. 34:321-8.
31
Zallaghi, E., Goudarzi, G., Geravandi, S., Mohammadi, M.J., Vosoughi Niri, M., Vesyi, E., et al. 2014. Estimating the prevalence of cardiovascular and respiratory diseases due to particulate air pollutants in Tabriz air. J Ilam Uni J Med Sci. 22 (1): 84-91.
32
Zolfaghari, H., Abedzadeh, H. 2005. Analysis of dust in the West of synoptic systems. J Geo Develo.
33
WHO. 2005. WHO Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide: Summary of risk assessment, Global updates 2005. World Health Organization. Available at http://www.euro.who.int/Document/E87950.pdf. Report No.91
34
ORIGINAL_ARTICLE
زیستردیابی آلودگی هوای مناطق شهری با استفاده از گونههای چنار و زبان گنجشک (مطالعۀ موردی: شیراز)
گیاهان و جانوران بهمنزلۀ زیستردیاب در بسیاری از نقاط جهان استفاده شدهاند. در این تحقیق، برگ و پوست درختان چنار و زبان گنجشک بهمنزلۀ زیستردیاب آلودگی هوا در شیراز ارزیابی شدند. نمونههای گیاه از سایتهای چهارگانۀ (آزادی، ولیعصر، خلدبرین و شهرک گلستان) در دو مرحله (اواخر خرداد و شهریور 1390) جمعآوری شدند. برای تعیین غلظت فلزات سنگین در نمونههای برگ و پوست، پس از هضم اسیدی، از دستگاه جذب اتمی استفاده شد. میزان کادمیوم در همۀ ایستگاهها پایینتر از حد تشخیص دستگاه و میانگین غلظت فلزات سرب و مس در نمونههای برگ و پوست بین ایستگاهها دارای اختلاف معنیداری بود. نتایج به صورت زیر بود:
- میانگین غلظت فلزات (g g-1µ) در برگ چنار: سرب 85/1، مس 88/14؛
- میانگین غلظت فلزات (µg g-1) در برگ زبان گنجشک: سرب 18/1، مس 25/7.
نتایج نشان داد غلظت فلزات سنگین در پوست بیشتر از برگ است. البته برگ درخت چنار، که مقادیر بالاتری از فلزات سنگین را در مقایسه با برگ زبان گنجشک جمع میکند، کارایی بیشتری بهمنزلۀ بیواندیکاتور برای آلودگی شهری نشان میدهد. هر دو گونۀ شاخص، در مطالعات مقایسهای برای تعیین زیستی آلودگی هوای شهری مناسباند.
https://jes.ut.ac.ir/article_54986_535d61edd96019136bbaca275bc94f71.pdf
2015-06-22
351
360
10.22059/jes.2015.54986
چنار
زیستردیابی
زبان گنجشک
فلزات سنگین
مناطق شهری
علیرضا
پورخباز
apourkhabbaz@birjand.ac.ir
1
استادیار گروه محیطزیست، دانشکدۀ منابع طبیعی و محیطزیست دانشگاه بیرجند
LEAD_AUTHOR
زهره
شیروانی
z_shirvani@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه محیطزیست، دانشکدۀ منابع طبیعی و محیطزیست دانشگاه بیرجند
AUTHOR
محمد قادر
قادری
ghaderi@yahoo.com
3
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بیرجند
AUTHOR
پورخباز، ح. ر.، پورخباز، ع. ر. 1387. مطالعۀ آلودگی هوای شهر مشهد با تعیین غلظت فلزات سنگین در برگ درختان، مجلۀ علوم دانشگاه شهید چمران اهواز، 20: 144- 152.
1
تائبی، ا.، سامانیمجد، س.، ابطحی، س. م. 1386. ارتباط عوامل ترافیکی با غلظت سرب و کادمیوم در خاک حاشیۀ خیابانهای شهری، پژوهشنامۀ حمل و نقل، 3، 195- 205.
2
حبیبی، م. 1378. بررسی میزان سرب موجود در خاک و نباتات حاشیۀ جادۀ سراسری مازندران (بهشهر- آمل)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد محیطزیست دانشگاه تربیت مدرس.
3
حقیقتخادم، ح. م. 1370. توزیع سرب در برگهای چنار نسبت به مراکز تردد خودروها در مناطق مختلف تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، 63 صفحه.
4
حقیقتخادم، ح. م. 1370. توزیع سرب در برگهای چنار نسبت به مراکز تردد خودروها در مناطق مختلف تهران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد محیطزیست دانشگاه تهران.
5
عباسپور، م. 1371. مهندسی محیطزیست، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1107 ص.
6
عطاآبادی، م.، هودجی، م. نجفی، پ. 1388. زیستردیابی فلزات سنگین به وسیلۀ گیاهان رویشیافته در منطقۀ صنعتی فولاد مبارکه، مجلۀ محیطشناسی، شمارۀ 52، صفحۀ 83- 92.
7
واثقی، ا.، زیبایی، م. 1385. پیشبینی آلودگی هوای شیراز، مجلۀ محیطشناسی، 47: 65- 72.
8
Alaimo, M.G., Lipani, B., Lombardo, M.G., Orecchio, S., Turano, M., and Melati, M.R. 2000. The mapping of stress in the predominant plants in the city of Palermo by lead dosage, Aerobiologia, 16, 47-54.
9
Alfani, A., Batroli, G., Rutigliano, F.A., Maisto, G., and Virzo De Santo, A. 2000. Trace metal biomonitoring in the soil and the leaves of trees in the urban area of Naples, Biological Trace Research, 51(1): 117-131.
10
Al-Khashman, O.A., A.H., Al-Muhtaseb, and K.A., Ibrahim. 2011. Date palm (Phoenix dactylifera L.) leaves as biomonitors of atmospheric metal pollution in arid and semi-arid environments, Environmental Pollution, 159, 1635-1640.
11
Baycu, G., Tolunay, D., özden, H., and Günebakan, S. 2006. Ecophysiological and seasonal variations in Cd, Pb, Zn, and Ni concentrations in the leaves of urban deciduous trees in Istanbul, Environmental Pollution, 143, 545-554.
12
Celik, A., Kartal, A., Akdogan, A., and Kaska, Y. 2004. Determining the heavy metal pollution in Denizli (Turkey) by using robinia pseudo acacial L., Enviroment International 31, issue 1, 105-112.
13
Chamberlain, A.C. 1983. Fallout of lead and uptake by crops, Atmos. Environ., 17, 693-706.
14
Diatta, J.B., and Grzebisz, W. 2003. A study of soil pollution by heavy metals in the city of Poland using Dandelion (Taraxacum officinale Web)as a bioindicator, Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, 6, 1-12.
15
El-Hasana, T., Al-Omaria, H., Jiriesb, A., and Al-Nasir, F. 2002. Cypress tree (Cupressus semervirens L.) bark as an indicator for heavy metal pollution in the atmosphere of Amman City, Jordan, Environment International, 28, 513– 519.
16
Gonzalez Soto, E. 1996. Determination of trace elements in tree leaves, Annali di Chimica, 86, 181-191
17
Guala, S.D., Vega, F.A., and Covelo, E.F. 2010. Heavy metal concentrations in plants and different harvestable parts: a soil -plant equilibrium model, Environ. Pollut., 158, 2659-2663.
18
Huhn, G., Schulz, H., Stark, H.J., and Schuurmann, G. 1995. Evaluation of regional heavy metal deposition by multivariate analysis of element contents in pine tree barks, Water, Air, Soil Pollut., 84, 67– 83.
19
Kabata-Pendias, and Pendias, H. 1984. Trace elements in Soils and Plants. CRC Press Inc., Boca Rathon, Florida.
20
Karakas, D. 2004. Trace and major element compositions of Black Sea aerosol, Journal of Radio analytical and Nuclear Chemistry, 259, 187-192.
21
Kocić, K., Spasić, T., Aničić Urošević, M., and Tomašević, M. 2013. Trees as natural barriers against heavy metal pollution and their role in the protection of cultural heritage, Journal of Cultural Heritage, 1-7.
22
Lagerwerff, J.V., and Specht, A.W. 1970. Contamination of road soil and vegetation with cadmium, nickel, lead, and zinc, Environmental Science and Technology, 4, 583-586.
23
Little, P., and Martin, M.E. 1972. A survey of zinc, lead and cadmium in soil and natural vegetation around a smelting complex, Environ. Pollut., 3, 241-254.
24
Madejon, P., Marann, T., Murillo, J.M., and Robinson, B. 2004. White poplar (Populus alba) as a biomonitor of trace elements in contaminated riparian forests, Environmental Pollution, 132, 145-155.
25
Mancovska, B., Godzik, B., Badea, O., Shparyk, Y., and Moravcik, P. 2004. Chemical and morphological characteristics of key tree species of the Carpathian Mountains, Environmental pollution, 130, 41-54.
26
Monaci, F., Moni, F., Lanciotti, E., Grechi, D., and Bargagli, R. 2000. Biomonitoring of airborne metals in urban environments: new tracers of vehicle emission, in place of lead, Environmental Pollution, 107, 321-327.
27
Mudd, J.B., and Koslowski, T.T. 1975. Responces of plants to air pollution, Physiol Ecol Ser., Academic Press,NY.
28
Oliva, S.R., and Valdes, B. 2004. Licustrum lucidum Ait.F. leaves as a bioindicator of the Air-quality a Mesiterranean city, Environmental Monitoring and Assessment, 96, 221-232.
29
Rahn, K.A. 1979. Long-range impact of desert aerosol on atmospheric chemistry: two examples, In: Morales, C., (ed), Scope 14: Saharan Dust (Mobilization, transport, deposition, pp. 243-266), John Wiley, Chechester.
30
Saarelaa, K.-E., Harjua, L., Rajandera, J., Lillb, J.-O., Heseliusb, S.-J., Lindroosd, A., and Mattsson, K. 2005. Elemental analyses of pine bark and wood in an environmental study, Science of the Total Environment, 343, 231– 241.
31
Sawidis, T., Marnasidis, A., Zachariadis, G., and Stratis, J. 1995. A study of air pollution with heavy metals in Thesssaloniki city (Greece) using trees as biological indicators, Arch. Environt. Contam. Toxicol., 28, 118-124.
32
Schulz, H., Popp, P., Huhn, G., Stark, H.J., and Schuurmann, G. 1999. Biomonitoring of airborne inorganic and organic pollutants by means of pine tree barks, I. Temporal and spatial variations, Sci. Total Environ., 232, 49– 55.
33
Smith, W.H. 1976. Lead contamination of the roadside ecosystem, J. of the air pollution control association, 26/8, 753-762.
34
Wang, D., and Schaap, W. 1988. Air pollution impacts on plants: current research challenges, ISI Atlas Sci, Anim Plant Sci., 1 (1), 33-39.
35
Zhang, M., and Wang, H. 2009. Concentrations and chemical forms of potentially toxic metals in road-deposited sediments from different zones of Hangzhou, China, Journal of Environmental Sciences, 21, 625–631.
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پتانسیل گیاهان نی، تیفا و برموداگراس بر شاخص انتقال و انباشت سرب
در این تحقیق گونههای گیاهی نی، تیفا و برموداگراس به منظور ارزیابی پتانسیل گیاهپالایی فاضلاب آلوده به سرب در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بررسی شدند. به این منظور پس از کاشت و مرحلۀ رویشی، آبیاری با فاضلاب مصنوعی و سطوح مختلف غلظت 5، 10 و 15 میلیگرم سرب در لیتر انجام و در پایان دورۀ آزمایش از اندامهای هوایی و زمینی گیاهان مورد مطالعه نمونهبرداری شد. پس از آن شاخص انتقال و انباشت سرب برای این نمونهها اندازهگیری و بر اساس آن، اثر نوع گیاه و سطوح مختلف غلظت فاضلاب روی انباشت سرب در اندامهای هوایی و زمینی بررسی شد. نتایج نشان داد که شاخص انتقال در گیاه نی، تیفا و برموداگراس به ترتیب 5/5، 2/2 و 7/1 بود. بنابراین، مکانیزم عمدۀ گیاهپالایی در گیاه نی عمدتاً به صورت جذب ریزوسفری و در دو گیاه تیفا و برموداگراس به صورت جذب ریزوسفری و گیاه استخراجی انجام میشد. علاوه بر آن، نتایج نشان داد که گونۀ گیاهی و سطوح مختلف غلظت فاضلاب اثر متقابل معنیدار در سطح 5 درصد در انباشت سرب در بخش اندامهای هوایی و زمینی داشت. نتایج نشان داد بیشترین انباشت در بخش اندامهای زمینی، مربوط به گیاه نی به میزان 544/0 میلیگرم بر گرم وزن خشک ریشه و ریزوم و بیشترین انباشت در بخش اندامهای هوایی، مربوط به گیاه تیفا به میزان 164/0 میلیگرم بر گرم وزن خشک ساقه و برگ به دست آمد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54987_edb1484bee125befe5bea964688f57ff.pdf
2015-06-22
361
372
10.22059/jes.2015.54987
انباشت سرب
شاخص انتقال
گیاه آبزی
سعید
طاهری قناد
staheri2007@yahoo.com
1
استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
LEAD_AUTHOR
هادی
معاضد
hmoazed955@yahoo.com
2
استاد دانشکدۀ مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
AUTHOR
سعید
برومند نسب
boroomandsaeed@yahoo.com
3
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
آفتابطلب، ن. 1386. بررسی توان پالایش دو عنصر سمی کادمیوم و سرب به وسیلة نهالهای دو سالة دو گونة چنار و سرو سیمین، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران،130 ص.
1
پارسادوست، ف. بحرینینژاد، ب. صفری سنجانی، ع. ا. کابلی، م. م. 1386. گیاهپالایی عنصر سرب توسط گیاهان مرتعی و بومی در خاکهای آلودۀ منطقۀ ایرانکوه (اصفهان)، مجلۀ پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، شمارۀ 75: 54- 63.
2
کاظمیان، ح. 1378. آمایش پسماندهای رادیواکتیو منابع حاصل از محصولات شکافت اورانیوم طبیعی، رسالة دکترای شیمی تجزیه، دانشکدة شیمی دانشگاه اصفهان.
3
کریمی، ن. خاناحمدی، م. مرادی، ب. 1392. اثر غلظتهای مختلف سرب بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه کنگر فرنگی، مجلۀ پژوهشهای تولید گیاهی، جلد بیستم، شمارۀ اول: 49- 62.
4
خداکرمی، ی. 1386. ارزیابی توان زیستپالایی خاک در دو گونۀ بلوط ایرانی و بنه، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، 146 ص.
5
ملاحسینی، ح. هراتی، م. اکبری، غ. حریری، ن. عبادی، ت. فوقی، ب. و بغوری، ا. ۱۳۸۴. تجمع فلزات سنگین در اندامهای ذرت علوفهای تحت آبیاری با فاضلاب، مجموعه مقالات نهمین کنگرۀ علوم خاک ایران، ۶ تا 9 شهریور، تهران.
6
مصلحآرانی، ا. خسروی، م. عظیمزاده، ح. ر. سوداییزاده ح. سپهوند، ا. 1393. بررسی پتانسیل گیاهان مورد و کاج در جذب کادمیوم، فصلنامۀ محیطشناسی، 40(1): 17- 28.
7
مظفریان، و. 1378. فلور خوزستان، انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان خوزستان، 282 ص.
8
موحدیان عطار، ح. ابراهیمی، ا. 1382. ارزیابی کارایی زئولیتهای طبیعی و رزینهای مصنوعی در حذف یونهای نیکل، روی و مس از فاضلابهای صنعتی، مجلة پژوهش در علوم پزشکی، 8: 76- 80.
9
هاشمیان قهفرخی، ص. لندی، ا. خادمی، ح. حجتی، س. 1393. حذف سرب و کادمیوم از محلولهای آبی با استفاده از کانیهای سپیولیت و زئولیت طبیعی ایران، فصلنامۀ محیطشناسی،40(1): 189- 198.
10
یاسایی مهرجردی، غ. عزتپناه، ح. یاسینی اردکانی، ع. دادفرنیا، ش. 1389. ارزیابی مقادیر سرب و کادمیوم در شیر خام مناطق مختلف استان یزد، نشریۀ علوم غذایی و تغذیه، 7(3): 35- 42.
11
Burzynski, M. 1997. The uptake and transpiration of water and the accumulation of lead by plants growing on lead chlirida solutions. Aoc. Bot. Pol. 56: 271-280.
12
Bonanno, G., Logiudice, R. 2010. Heavy metal bioaccumulation by the organs of Phragmites australis and their potential use as contamination indicators. Ecological Indicators 10(3):639–645.
13
Connell, E.L., Colmer, T.D., Walker, D.I. 1999. Radial oxygen loss from intact roots of Halophila ovalis as a function of distance behind the root tip and shoot illumination. Aquat Bot. 63:219–228.
14
Deng, H., Ye, Z.H. and Wong, M.H. 2004. Accumulation of lead, zinc, copper and cadmium by 12 wetland plant species thriving in metal-contaminated sites in China. Environmental Pollution 132: 29-40.
15
Doumett, S., Lamperi, L., Checchini, L., Azzarello, E., Mugnai, S., Mancuso, S., Petruzzelli, G. and Del bubba. M. 2008. Heavy metal distribution between contaminated soil and Paulownia tomentosa, in a pilot-scale assisted phytoremediation study: influence of different complexing agents. Chemosphere 72: 1481-1490.
16
Fitzgerald, E.J., Caffrey, J.M., Nesaratnam, S.T. and McLoughlin, P. 2003. Copper and lead concentrations in salt marsh plants on the Suir Estuary, Ireland. Environmental Pollution 123: 67-74.
17
Foy, C.D., Chaney, R.L. and White, M.C. 1978. The physiology of metal toxicity. Annu. Rev. Plant Physiol. 29: 511-566.
18
Hazrat, A., Khan, E., Anwar Sajad, M. 2013. Phytoremediation of heavy metals-Concepts and applications.Chemosphere 91 (7): 869–881.
19
Jadia, C.D. and Fulekar, M.H. 2009. Phyto-remediation of heavy metals: Recent techniques. African J. of Biotechnology 6: 921-928.
20
Jafari, N. and Akhavan, M. 2011. Effect of PH and heavy metal concentration on phytoaccumulation of zinc by three Duckweed species.American-Eurasian J. Agric&Environ. Sci. 10(1):304-41.
21
Khellaf, N. and Zerdaoui, M. 2009.Phytoaccumulation of zinc by the aquatic plant, Lemna gibba L. Bioresour Technol. 100(23):6137-40.
22
Machado-Estrada, B., Calderón, J., Moreno-Sánchez and, R., Rodríguez-Zavala, J.S. 2013.Accumulation of arsenic, lead, copper, and zinc, and synthesis of phytochelatins by indigenous plants of a mining impacted area. Environ Sci Pollut Res Int. 20(6):3946-55.
23
Malecka, A., Jarmuszkiewicz, W. and Tomaszewska, B. 2001. Antioxdative defense to lead stress in subcellular compartments of pea root cells. Acta Biochim. Polonica. 48: 687-698.
24
McGrath, S.P., Zhao, F.J. and Lombi, E. 2002. Phytoremediation of metals, metalloids, and radionuclides.
25
Advance in Agronomy 75:1– 56.
26
Mishra, V.K. and Tripathi, B.D. 2008.Concurrent removal and accumulation of heavy metals by the three aquatic macrophytes. Bioresour Technol. 99(15):7091-7.
27
Pedersen, O., Sand-Jensen K. and Revsbech, N.P. 1995. Die1 pulses of O2 and CO2 in sandy lake sediments inhabited by Lobelia dortmanna. Ecology 76:1536-1545.
28
Peng, K., Luo, C., Lou, L., Li, X. and Shen, Z. 2008. Bioaccumulation of heavy metals by the aquatic plants Potamogeton pectinatus L. and Potamogeton malaianus Miq. and their potential use for contamination indicators and in wastewater treatment. Sci Total Environ. 392(1):22-9.
29
Pulford, I.D. and Watson, C. 2003. Phytoremediation of heavy metal-contaminated land by tree- a review,
30
Environment International 29: 529-540.
31
Sand-Jensen, K., Prahl, C. and Stokholm, H. 1982. Oxygen release from roots of submerged aquatic rnacrophytes. Oikos 38: 349-354.
32
Soltani, F., Ghorbanli, M. and Manouchehri-kalantari, K.H. 2006. Effect of cadmium on photosynthetic pigments, sugars and malondealdehyde content in Brassica napus L. Iran. J. Biol. 2: 136-145.
33
Sposito, G., Hotzclaw, K.M., LeVesque-Madore, C.S., Johnston, C.T. 1982. Trace-metal chemistry in arid-zone field soils amended with sewage-sludge: Comparative study of the fulvic acid fraction. Soil Sci Soc Am J 46: 265–270.
34
Ye, Z.H., Baker, A.J.M., Wong, M.H. and Willis, A.J. 1997a. Copper and nickel uptake, accumulation and tolerance in populations of Typha latifolia L. New Phytologist 136: 469-480.
35
Ye, Z.H., Baker, A.J.M., Wong, M.H. and Willis, A.J. 1997b. Zinc, Lead and cadmium tolerance, uptake and accumulation by the common Reed, Phragmites australis (Cav.) Trin. Ex Steudel. Annals of Botany 80: 363-370.
36
Yoon, J., Cao, X., Zhou, Q. and Lena, Q. 2006. Accumulation of Pb, Cu, and Zn in native plants growing on a contaminated Florida site. Science of The Total Environment. 368(2–3):456–464.
37
Zhao, H.Y., Lin, L.J., Yan, Q.L., Yang, X.Y., Zhu, X.M. and Shao, J.R. 2011. Effects of EDTA and DTPA on Lead and Zinc Accumulation of Ryegrass. Journal of Environmental Protection 2:932-939.
38
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی آثار محیطزیستی کارخانۀ ایران خودرو دیزل به روش تلفیقی Entropy و LINMAP
این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل آثار محیطزیستی کارخانۀ ایران خودرو دیزل واقع در شهرستان چهاردانگه صورت گرفته است. هدف از این تحقیق، شناسایی، طبقهبندی و بررسی آثار محیطزیستی کارخانۀ ایران خودرو دیزل به دو روش Entropy و LINMAP است. ابتدا با توجه به بازدیدهای میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و مطالعۀ اطلاعات پایه، آثاری که کارخانه بر سه محیط ایجاد میکند، شناسایی شد. آثار محیطزیستی مربوط به آن مشخص و در مرحلۀ بعدی برای تجزیه و تحلیل و اولویتبندی آثار محیطزیستی شناساییشده، از روش تصمیمگیری چندشاخصه (MADM) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل و اولویتبندی سه محیط با استفاده از روش LINMAP، محیط فیزیکی و شیمیایی با وزن 6/. در اولویت اول و پس از آن محیط بیولوژیک با وزن 38/0 در رتبۀ دوم و محیط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با وزن 1/0 در رتبۀ آخر قرار گرفت. در مهمترین راهکار در زمینۀ کاهش آثار شناساییشده، ایجاد یک سیستم مدیریت محیطزیستی مبتنی بر تولید پاک شامل کاربرد مستمر راهبرد محیطزیستی فراگیر پیشگیری در فرایندها، محصولات و خدمات به منظور افزایش کارایی و کاهش مخاطرات انسانی و محیطزیستی است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54988_4f84cfe19ff1b216e7569054681cfc2e.pdf
2015-06-22
373
387
10.22059/jes.2015.54988
آثار محیطزیستی
روشهای تصمیمگیری چندشاخصه (MADM)
روش Entropy
روش LINMAP
کارخانۀ ایران خودرو دیزل
سید علی
جوزی
a_jozi@iau-tnb.ac.ir
1
دانشیار گروه محیطزیست، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال
LEAD_AUTHOR
صدف
عطائی
sadaf_ataee@yahoo.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکدة محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
AUTHOR
آذر، ع. رجبزاده، ع. 1389. تصمیمگیری کاربردی رویکرد چندمعیاره MADM، نشر نگاه دانش.
1
اصغرپور، م، ج. 1385. تصمیمگیری چندمعیاره، دانشگاه تهران.
2
ایران خوردرو دیزل. 1391. گزارشات بخش محیطزیست و HSE، منتشرنشده.
3
جوزی، س، ع. شفیعی، م. صفاریان، ش. 1388. کاربرد روشهای تصمیمگیری چندشاخصه در تجزیه و تحلیل مخاطرات محیطزیستی مناطق حفاظتشده (مطالعۀ موردی: منطقۀ حلۀ بوشهر)، پژوهشهای علوم و فنون دریایی، 4(3):21-36.
4
خراسانی، ن، ا. گیتیپور، ع. لرستانی، ب. 1384. مدیریت مواد زاید جامد صنایع خودروسازی کشور (مطالعۀ موردی: شرکت ایران خودرو)، مجلۀ منابع طبیعی ایران پاییز، 58(3):615- 621.
5
رهبران دادبخش، ع. 1387. بررسی میزان انتشار ذرات معلق در عملیات جوشکاری در صنایع خودروسازی و ارائۀ راهکار کمترلی مناسب، مطالعۀ موردی: کارخانۀ محورسازان ایران خودرو، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
6
شرفی، س، م. مخدوم، م. غفوریان بلوری مشهد، م. 1387. ارزیابی اثرات محیطزیستی احداث کارخانۀ خودروسازی به روش رویهمگذاری (مطالعۀ موردی: احداث کارخانۀ خودروسازی در غرب تاکستان)، مجلۀ علوم محیطی.
7
عبدالله، ف. 1390. بررسی آلودگی لجن رنگ صنایع خودروسازی امکانسنجی استخراج آلومینا از آن، مطالعۀ لجن رنگ کارخانۀ خودروسازی سایپا، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
8
گیتیپور، س. نبیبیدهندی، غ. 1385. بررسی اثر شیرابه بر ضریب نفوذپذیری و ساختمان خاکهای رسی بنتونیتی، مجلۀ محیطشناسی.
9
محمدرضایی، ش. اسکافی، ف. 1384. موانع و راهکارهای مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیطزیستی شرکت ایران خودرو، مجلۀ محیطشناسی، شمارۀ 37، صفحۀ 113- 122.
10
مخدوم، م. 1376. شالودۀ آمایش سرزمین، دانشگاه تهران.
11
مؤمنی، م. 1389. مباحث نوین تحقیق در عملیات، دانشگاه تهران.
12
نصیری، پ. مهرآوران، ح. قوسی، ر. 1385. اندازهگیری و مدلسازی تراز معادل صدا (Leq) و تعیین نقاط بحرانی از نظر آلودگی صوتی (مطالعۀ موردی: در یک کارخانۀ خودروسازی)، مجلۀ علوم و تکنولوژی محیطزیست زمستان، 9(4 (مسلسل 35):47-56.
13
Alan, F.2005 .Automotive Industry Analysis",(www.srl.gatech.edu.com(
14
Asian Development Bank. 1997. Environmental Impact Assessment for Developing Countries in Asia, Asian Development Bank Publications, p349,(www.adb.org(
15
Bereketli,I. Erol Genevois,M. Esra Albayrak,Y. Ozyol,M . 2011. WEEE Ttreatment Strategies’ Evaluation using Fuzzy LINMAP Method"Expert Systems with Applications,(www.sciencedirect.com)
16
Canter, L,W. 1996 .Scientific Uncertainty and the Environmental Impact Assessment Process in the United States," pp. 298-326,(www.eiatraining.com(
17
Chang Hung,C. Hsuan Chen,L. 2009. A Fuzzy TOPSIS Decision Making Model with Entropy Weight under Intuitionistic Fuzzy Environment, Proceedings of the International MultiConference of Engineers and Computer Scientists, Vol I,P.18 – 20.
18
Dempster,A,P .1987. Upper and lower probabilities induced by a multi-valued mapping. Annals of Mathematical Statistics 38, 325–339.
19
Hwang C, L. Paul Yoon, K .1981. Lecture Notes in Economics and Mathematical System, pp154-168.
20
Kulas ,J. Stachowski ,A .2009. Middle Category Endorsement in Odd-Numbered Likert Response Scales: Associated Item Characteristics, Cognitive Demands, and Preferred Meanings. Journal of Research in Personality; 43: 489–493.
21
Ludwig,L. Starr,S .2005. Library as place: results of a Delphi study, Journal of the Medical Library Association; 93(3): 315-326.
22
ORIGINAL_ARTICLE
پیشیابی اثر گرمایش جهانی در قلمروهای زیستی (مطالعۀ موردی: نیمۀ شرقی زاگرس میانی و غرب بیابان مرکزی ایران)
امروزه تغییر اقلیم از شایعترین مباحث علمی و حتی سیاسی- اجتماعی است. گرمایش جهانی علاوه بر افزایش متوسط دمای جهانی به تغییر در میزان، نوع و الگوی توزیع مکانی و زمانی بارش منجر میشود و خواهد شد. تغییر در مؤلفههای رطوبتی و حرارتی بهمنزلۀ ورودیهای دستگاه نظاممند طبیعت در محیطهای جغرافیایی مختلف، به این معنی است که باید منتظر عواقب وخیم دستکاریهای انسان در سامانۀ طبیعت بود. یکی از آثار تغییر این مؤلفهها، متأثرشدن انواع زیستسامانهها، جابهجایی مرز قلمروهای حیاتی و زیستگاههای مختلف و اختلال در تعادلهای موجود خواهد بود. در این پژوهش به مطالعۀ اثر گرمایش جهانی در قلمروهای زیستی محدودۀ نیمۀ شرقی زاگرس میانی و غرب بیابان مرکزی ایران در سالهای 2050، 2075 و 2100 بر اساس تعریف قلمرو زیستی هولدریج پرداخته شده است. برای پیشبینی تغییرات دما و بارش از دو سناریوی پرکاربرد A2 و B2 و چهار مدل گردش عمومی جو شامل UKHADCM3، ECHO-G، GISS-EH و GFDLCM20 بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان میدهد گرمایش جهانی سبب کاهش تنوع قلمروهای زیستی این محدوده در دهههای آتی خواهد شد. در این میان قلمروهای زیستی در مناطق کوهستانی بیشترین تأثیر را از گرمایش جهانی میپذیرند. همچنین به واسطۀ تشدید فرایندهای بیابانزا، پیشروی مرز مناطق بیابانی و بیابانهای بوتهزار به سمت دامنههای شرقی زاگرس قابل توجه خواهد بود.
https://jes.ut.ac.ir/article_54989_f57fc97f28aed75d8e7c24c77e9333a0.pdf
2015-06-22
389
400
10.22059/jes.2015.54989
روش هولدریج
غرب بیابان مرکزی
قلمروهای زیستی
گرمایش جهانی
نیمۀ شرقی زاگرس میانی
فرامرز
خوش اخلاق
fkhosh@ut.ac.ir
1
استادیار جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمد امین
مرادی مقدم
moradi.m.a@ut.ac.ir
2
دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیمشناسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
محمدامین
حیدری
heydaryamin@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری اقلیمشناسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
شیرین
صفایی
shirinsafaee67@ut.ac.ir
4
دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیمشناسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران
AUTHOR
جعفری، م.، پناهی، ف.، احمدی، ح.، عباسی، ح .ر.، موسوی، م.، زارع، م. ع.، طویلی، م. 1382. ارزیابی شاخصهای معیار خاک جهت بررسی وضعیت بیابانزایی منطقۀ سلیمان، حسینآباد میشمست و گازران در استان قم، مجلۀ تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 13(3(پیاپی 24)): صص 278- 284.
1
حسینی، س. م.، کرمی، س، ع.، خسروشاهی، م. 1382. توسعۀ روشی برای شناسایی و تفکیک مناطق بیابانی از دیدگاه اقلیمشناسی (مطالعۀ موردی: استان تهران)، مجلۀ تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 10(1(پیاپی 10)): صص 39- 55.
2
خرمدل، س.، کوچکی، ع.، رضازاده، م. 1393. اثرات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی بر تنوع زیستی، همایش ملی تغییرات اقلیم و مهندسی توسعۀ پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، تهران، شرکت علم و صنعت طلوع فرزین.
3
درویش، م. 1382. مقدمهای بر روش تدوین معیارها و شاخصهای ارزیابی بیابانزایی در ایران، مجلۀ تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 10(3(پیاپی 12)): صص 301- 320.
4
روشن، غ.، اوجی، ر.، نجفی، م. س.، شاهکویی، ا. 1390. دورنمای تأثیر گرمایش جهانی بر تغییرات درجه- روز مورد نیاز گندم برای خوشههای آب و هوایی مختلف ایران، فصلنامۀ برنامهریزی منطقهای، سال اول، شمارۀ 4، صص 93- 108.
5
روشن، غ. 1390. شبیهسازی اثر گرمایش جهانی بر نیاز آبی گندم دیم در ایران، رسالۀ دکتری اقلیمشناسی به راهنمایی فرامرز خوشاخلاق، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران.
6
روشن، غ.، نجفی، م. س. 1391. بررسی پتانسیل اثرات تغییر اقلیم بر خشکسالیهای آیندۀ کشور با استفاده از خروجی مدلهای گردش عمومی جو، فصلنامۀ مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شمارۀ 6، صص 87- 96.
7
زهتابیان، غ.، احمدی، ح.، جوادی، م.، آذرنیوند، ح. 1384. ارزیابی کمی شدت بیابانزایی ناشی از تخریب منابع آب و ارائۀ یک مدل منطقهای بیابانزایی در حوزۀ آبخیز ماهان، مجلۀ بیابان، 10، (1)، صص 189- 204.
8
شائمی، ا.، حبیبی نوخندان، م. 1388. گرمایش جهانی، پیامدهای زیستی- اکولوژیکی، انتشارات ترجمان خرد، تهران.
9
شائمی، ا. 1386. ارزیابی حساسیت مناطق بیوکلیمایی ایران به گرمایش جهانی با استفاده از مدل هولدریج، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دورۀ 12، شمارۀ 2، صص 97- 115.
10
طاووسی، ت.، خسروی، م.، رئیسپور، ک. 1389. تحلیل همدیدی سامانههای گرد و غبار در استان خوزستان، جغرافیا و توسعه، شمارۀ 20، صص، 97- 117.
11
عزیزی، ق. 1383. تغییر اقلیم، انتشارات قومس، تهران.
12
عزیزی، ق.، شمسیپور، ع.، میری، م.، صفرراد، ط. 1391. تحلیل آماری- همدیدی پدیدۀ گرد و غبار در نیمۀ غربی ایران، مجلۀ محیطشناسی، سال سی و هشتم، شمارۀ 3، صص 123- 134.
13
عزیزی، ق.، میری، م.، نبوی، س، ا. 1390. ردیابی پدیدۀ گرد و غبار در نیمۀ غربی ایران، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال دوم، شمارۀ 7، صص 63- 81.
14
نجفی، م، س. 1391. شبیهسازی اثر گرمایش جهانی در رخداد بار بیولوژیک گرد و غبار در غرب ایران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد اقلیمشناسی به راهنمایی فرامرز خوشاخلاق، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران.
15
Abbaspour, K., Faramarzi, C., Ghasemi, M., Yang, H. 2009. Assessing the impact of climate change on water resources in Iran. Water Resources Research, 45,W10434.
16
Dastorani, M. T., Massah Bavani, A. R., Poormohammadi, S., Rahimian, M. H. 2011. Assessment of potential climate change impacts on drought indicators ( Case study: Yazd station, Central Iran). Desert, 16,159-167.
17
Flower, A., T.Q, Murdock., S, W, Taylor., F, W, Zwiers. 2013.Using an ensemble of downscaled climate model projections to assess impacts of climate change on the potential distribution of spruce and douglas-fir forests in British columbia. Environmental Science & policy, 26. 63-74.
18
Gates, D.M. and Murray, D. (1993). Climate Change and its Biological Consequences. Mass., Sinauer Associates: Sunderland.
19
Holdridge, L,R.1984. The Life Zone System, Adansonia VI: 2: 199-203.
20
IPCC- TGICA, 2007, http://www.ipcc-data.org/guidelines/TGICA_guidance_sdciaa_v2_final.pdf.
21
Katharine , C .P.1990. Bioclimatic Distribution of Vegetation for General Circulation Model Studies. Jornal of Geophysical Research, vol. 95, no. D8, pp11811-11830, july 20, Columbia.
22
Kont, A., Aunop,R .2003. Climate change scenarios and the effect of sea-level rise for Estonia, Global and Planetary Change. 36:1-15.
23
Overpeck, G. T ., Bartlin, P, J.1989. Assessing response of vegetation to future climate change, tripak.
24
Sirotenko, O. 2001. The Global greenhouse effect, Agroecosystems and the future of agriculture, WMO,CAGM,No 77 b.
25
Sirotenko, O. 2001. Reviw and summary of methods used for the assessment of possible adaptation by farming systems and by the agricultural sector to climate change and climate variability, WMO/CAGM report 87:81-111.
26
Turpie, J., Winker, H., Spalding-fecher, R., Midgley, G. 2002. Economic impact of climate change in south Africa: A Preliminary Analysis of Unmitigate Damage Costs. Cape Town University.
27
Wigley,T.M.L. 1995. MAGICC and SCENGEN: Integrate models estimating regional climate change in response to anthropogenic emissions, Studies in Environmental science, 65: 93-94. www.ipcc.com.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین سهم عرصههای بیابانی در تولید غبار ریزشی با استفاده از روش منشأیابی (مطالعۀ موردی: یزد)
در دهههای اخیر پدیدۀ گرد و غبار به یکی از نگرانیهای بزرگ در محیطزیست تبدیل شده است. نخستین گام برای مقابله با غبار ریزشی در محیط شهری شناسایی منشأ آن است. در این تحقیق سعی شده است که سهم رخسارههای دشت یزد- اردکان شامل عرصههای شورهزار، کلوتک و یاردانگ، تپهماهورهای نئوژن، دشتسر اپانداژ و رسوبات آبی آن بهمنزلۀ منابع برونشهری غبار ریزشی با استفاده از روش منشأیابی تعیین شود. نمونهبرداری در دو مرحله صورت گرفت: 1. نمونهبرداری از خاک سطحی عرصههای مذکور در دشت یزد- اردکان و 2. نمونهبرداری از غبار ریزشی بر سطح یزد در 33 ایستگاه با نصب تلۀ رسوبگیر تیلهای. به منظور تعیین عناصر ردیاب، غلظت عناصر سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعلهای قرائت شد. برای مشخصکردن ترکیب بهینه از عناصر ردیاب در آنالیز تشخیص از روش گام به گام استفاده شد. نتایج مدل چندمتغیرۀ ترکیبی و روش بهینهسازی نشان داد که سهم رخسارههای شورهزار- کلوتک و یاردانگ و تپهماهورهای نئوژن- دشتسر اپانداژ به ترتیب برابر با 9/99 و 1/0 درصد است. ارزیابی مدل مذکور نشاندهندۀ ضریب کارایی بالای مدل و خطای نسبی پایین است. نتایج این مدل با مشاهدات صحرایی در منطقۀ مورد مطالعه کاملاً همخوانی دارد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54990_ed4e2913a202f01c6a6fd87abd37ad3b.pdf
2015-06-22
401
413
10.22059/jes.2015.54990
انگشتنگاری
گرد و غبار
عناصر ردیاب
میترا السادات
اسمعیل زاده حسینی
mitraesmaeilzadeh@gmail.com
1
کارشناسی ارشد محیطزیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
حمیدرضا
عظیم زاده
hazimzadeh@yazd.ac.ir
2
دانشیار گروه محیطزیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد
AUTHOR
محمدرضا
اختصاصی
mr_ekhtesasi@yazd.ac.ir
3
استاد گروه آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد
AUTHOR
حمید
سودایی زاده
hsodaei@yazd.ac.ir
4
استادیار گروه مدیریت بیابان، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه یزد
AUTHOR
اختصاصی، م. ر.، احمدی، ح.، فیضنیا، س.، بوشه، د. ت. 1382. فرسایش بادی رخسارهها و خسارات آن در حوزۀ دشت یزد- اردکان، مجلۀ منابع طبیعی ایران، جلد 57، شمارۀ 4، ص 69- 75.
1
اختصاصی، م. ر.، احمدی، ح.، باغستانی، ن.، خلیلی، ع.، فیضنیا، س. 1375. منشأیابی تپههای ماسهای در حوزۀ دشت یزد- اردکان، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع چاپ اول، ص 77- 79.
2
امیدوار، ک. 1387. بررسی و تحلیل سینوپتیکی طوفانهای ماسه در دشت یزد- اردکان، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 81، ص 89-94.
3
اکبری، ع. 1390. اندازهگیری توزیع مکانی غبار ریزشی بر شهر بهبهان و بررسی توزیع فصلی آن با استفاده از فناوری زمینآمار، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، ص51- 53.
4
حکیمخانی، ش.، احمدی، ح.، غیومیان، ج.، نظرنژاد، ح. 1386. تعیین سهم کاربری مختلف اراضی در تولید رسوب با استفاده از روش منشأیابی مطالعۀ موردی حوضۀ پلدشت ماکو، مجلۀ علوم آب و خاک، جلد 21، شمارۀ 2، ص 85- 91.
5
حکیمخانی، ش.، علیجانپور، ا. 1389. تشخیص دادههای پرت در روش منشأیابی رسوب، مجلۀ پژوهشهای حفاظت آب و خاک، جلد هفدهم، شمارۀ اول، ص 63-71.
6
ذوالفقاری، ح.، عابدزاده، ح. 1384. تحلیل سیستمهای سینوپتیک گرد و غبار در غرب ایران، مجلۀ جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان 1384، ص 173- 187.
7
سلمانزاده، م.، سعیدی، م.، نبی بیدهندی، غ. ر. 1390. آلودگی فلزات سنگین در غبارهای تهنشینشده خیابانی تهران و ارزیابی ریسک اکولوژیکی آنها، محیطشناسی، سال سی و هشتم، شماره 61، ص 9- 18.
8
عظیمزاده، ح. ر.، منتظرقائم، م.، ترابی، ف.، تجملیان، م. 1389. اندازهگیری غبار ریزشی سطح شهر یزد با استفاده از تلۀ رسوبگیر MDCO در دوره سه ماهۀ تابستان 1389، دومین همایش ملی فرسایش بادی و طوفانهای گرد و غبار، بهمنماه 1389، دانشگاه یزد، ص 110- 113.
9
عظیمزاده، ح. ر.، اختصاصی، م. ر. 1383. فرسایش بادی بررسی تأثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در سرعت آستانۀ فرسایش بادی (مطالعۀ موردی: دشت یزد- اردکان)، مجلۀ منابع طبیعی ایران، جلد 57، شمارۀ 2، ص 59- 65.
10
عظیمزاده، ح. ر.، اختصاصی، م. ر.، خاتمی، م.، اخوان قالیباف، م. 1381. مطالعۀ تأثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خام در شاخص فرسایشپذیری بادی خاک و ارائۀ مدل جهت پیشگویی آن در دشت یزد- اردکان، مجلۀ علوم کشاورزی منابع طبیعی، سال نهم، شمارۀ اول، 71- 79.
11
علیجانی، ب. 1376. آب و هوای ایران، انتشارات دانشگاه پیامنور تهران، تهران، ص 85- 89.
12
فرجی، م.، احمدی، ح.، اختصاصی، م. ر.، جعفری، م.، فیضنیا، س. 1386. بررسی استفاده از ردیابها و کانیهای شاخص در منشأیابی رسوبات تپههای ماسهای (مطالعۀ موردی: منطقۀ ملاثانی- مارون استان خوزستان)، پایاننامۀ دکتری، ص 125- 131.
13
نگارش، ح.، فلاحیان فیروزآباد، ح. 1389. آلودگی هوا با تأکید بر ریزگردها و اثرات بهداشتی و زیستمحیطی آنها، دوازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشکدۀ بهداشت، ص 110- 114.
14
Cheng, H., Hu, Y .2009. Lead (Pb) isotopic fingerprinting and its lead pollution studies in China A review. Environmental Pollution,pp: 1134-1146.
15
Ebadat, V .2010. Dust explosion hazard assessment, J. Loss Prevent. Proc., 23(6):907-912.
16
Epko, G. Lamount, P. E .2005. Tracing dust source and transport pattern using Sr, Nd and Pb isotopes, Chemical Geology paper 149-167.
17
Ferrat, M. Weiss, D. J. Strekopytov, S. Dong, S. Chen, H. najorka, J. Sun, Y. Gupta, S. Tada, R. sinha, R. .2011.Improved provenance tracing of Asian dust sources using rare earth elements and selected trace elements for palaomonsoon studies on the eastern Tibetan Plateau, Geochemicalet Cosmochimica Acta 75 6374-6399.
18
Feng, J. L. Hu, Z. Ju, J. T., Lin, Y. C.2014.The dust provenance and transport mechanism for the Chengdu Clay in the Sichuan Basin, China, CATENA, Volume 121, October 2014, Pages 68-80.
19
Gossens, D. Rajort, J. L .2008.Techniques to measure the dry Aeolian deposition of dust in arid and semi-arid landscapes: a comparstudy in West Niger, Erath Surface Processes and Landforms 33: 178-195.
20
Gossense, D. Buck, B .2009.Dust emission by off-road driving: Experimental on 17 arid soil types,Nevada, USA. Geomorphology 118-138.
21
Hahnenberger, M. Nicoll, K .2014.Geomorphic and land cover identification of dust sources in the eastern Great Basin of Utah,U.S.A. Geomorphology, Volume 204, 1 January 2014, Pages 657-672.
22
Lyngsie, G. awadzi, T. Breuning Madsen, H .2011.Origin of Harmattan dust settled in Northern chana – long transported or local dust, Geoderma paper 167-168.
23
Nash, J. E and Sutcliffe, J. E .1970. River flow forecasting through conceptual models, Part 1: A Adiscussion of principles. Journal of Hydrology 10: 282-290.
24
Nakano, T. Yokoo, Y.Nishikawa, M. Koyanagi, H.2005.Regional Sr-Nd isotopic ratios of soil minerals in northern china as Asian dust fingerprinting Atmospheric environment, 3061-3067.
25
Sun, J. Zhang, M. and Liu, T .2011. Spatial and temporal characteristics of dust storm in china and surrounding regions, 1960-1999: relations to source area and climate geophysical, Res-Atmos. 106 (D10) 10325-10333.
26
Schroeder, J.H .1985. Eolian dust in the coastal desert of the Sudan: aggregate escemented by evaporates, J. Afr. Earth Sci. 3 370-380.
27
Tanish, G. M. Strong, C.2009. The role of Aeolian dust in ecosystems Geomorphology, 89:39-54.
28
Techer, I. Clauer, N. Vogt, T.2014.Origin of calcareous dust in Argentinean Pleistocene periglacial deposits traced by Sr, C and O isotopic compositions, and REE distribution, Chemical Geology, Volume 380, 25 July 2014, Pages 119-132.
29
Oldfield, F. T.A. Rummery, R. Thompson, and D.E. Walling. 1979. Identification of suspended sediment sources by means of mineral magnetic measurements: some preliminary results, Water Resources Research 15:211-219.
30
Ujvari, G. Varga, A. Ramos, F. C. Kovacs, J. Nemeth, T. Stevens, T.2010. Evaluating the use of clay mineralogy. Sr-Nd isotopes and zircon U-Pb ages in tracking dust provenance: an example from loess of the carpathian Basin, Chemical Geology 304-305 304-305, 83-96.
31
Wang, X. Dong, Z. Zhang, C. Qian, G. Luo, W .2009. Characterization of the composition of dust fallout and identification of dust sources in arid and semiarid North China, Geomorphology paper 144-157.
32
Wall, G.J. L.P. Wilding. 1979. Mineralogy and related parameters of fluvial suspended sediments in Northwestern Ohio, Journal of Environmental Quality 5: 168-173.
33
Walling, D.E. M.R. Peart, F. Oldfield, and R. Thompson. 1979. Suspended sediment sources identified by magnetic measurements, Nature 281:110-113.
34
Walling, D. E.2005. Tracing suspended sediment sources in catchments and river systems, Science of the Total Environment 344: 159-184.
35
Yan, Y. Sun, Y. Chen, H. Ma, L.2014.Oxygen isotope signatures of quartz from major Asian dust sources: Implications for changes in the provenance of Chinese loess, Geochemical et Cosmochimica Act, Volume 139, 15 August 2014, Pages 399-410.
36
Zhao, L. and Zhao, S.2006. Diagnosis and simulation of rapidly developing cyclone related to a severe dust storm in East Asia, Global Planet Change, 52 105-120.
37
Zaizen, Y. Naoe, H. Takahashi, H. Okada, K.2014.Modification of Asian-dust particles transported by different routes – A case study,Atmospheric Environment, Volume 97, November 2014, Pages 435-446.
38
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی مدل r.sun در برآورد میزان دریافت انرژی خورشیدی در مناطق خشک و نیمهخشک (مطالعۀ موردی: استان اصفهان)
از جنبههای مهم توسعۀ پایدار ملاحظات زیستمحیطی است که یکی از ارکان آن استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است. میزان دریافت این انرژی در نقاط مختلف سطح زمین به چندین فاکتور شامل: عرض جغرافیایی، طول جغرافیایی، میزان ساعت آفتابی، رطوبت هوا، تبخیر، دمای هوا، زاویۀ خورشید و سایر عوامل بستگی دارد. از این رو گرایش به سمت استفاده از مدلهای تابش خورشید در سالهای اخیر بیشتر شده است. مدل r.sun در نرمافزار Grass مدلی است که به محاسبۀ پرتو (مستقیم)، انتشار و بازتاب زمینی اشعههای خورشیدی با توجه به وضعیت روز، ارتفاع از سطح دریا، شرایط سطحی و اتمسفری میپردازد. در این مطالعه میزان دریافت انرژی خورشیدی منطقه با این مدل محاسبه شد. بر اساس نتایج، بخشهای شمالی و شمالشرقی استان اصفهان بیشترین ساعت آفتابی را دارند. زاویۀ تابش خورشیدی در منطقه بیشتر در زاویۀ 45 و 22 درجه است و بالاترین ایرادینس بازتابی برابر با 1194 و کمترین آن 40 وات بر متر مربع محاسبه شد. نتایج این مطالعه از مهمترین معیارها در جهت شناخت پتانسیل منطقه به منظور برنامهریزی برای استفاده از انرژی خورشیدی به شمار میرود. بالابودن میزان دریافت انرژی خورشیدی با توجه به توپوگرافی و وضعیت قرارگیری خورشید موجب افزایش پتانسیل ذاتی استان اصفهان برای توسعۀ نیروگاههای خورشیدی و استقرار صفحههای خورشیدی برای بهرهگیری از انرژی خورشید است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54991_aa8518986218de13372b3b5a4b33cf65.pdf
2015-06-22
415
427
10.22059/jes.2015.54991
انرژی تجدیدپذیر
انرژی خورشیدی
مدل r.sun
نیروگاه خورشیدی
محمود
ذوقی
zoghi87@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی، مدیریت و آموزش محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران،
AUTHOR
مهدیس
سادات
mahdissadat74@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی، مدیریت و آموزش محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران
AUTHOR
امیر هوشنگ
احسانی
ehsani@ut.ac.ir
3
دانشیار گروه مهندسی طراحی محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حسینیشکرایی، ح. س.، عبدلی، م. ع.، گیتیپور، س.، دهقانی، ع. 1388. اثرات کاربرد سیستمهای انرژی خورشیدی در مصرف انرژی و آلایندههای محیطزیست (مطالعۀ موردی: شهر تهران)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران.
1
خلیلی، ع.، اسحاقمرادی، غ. 1381. مقایسۀ مدلهای مختلف برآورد تابش مستقیم خورشید بر روی سطوح شیبدار، دومین همایش بهینهسازی مصرف سوخت در ساختمان، تهران، ایران.
2
خلیلی، ع. 1376. برآورد تابش خورشید در گسترۀ ایران بر مبنای دادههای اقلیمی، تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 46، صص 27- 34.
3
ربانیفر، ع. 1386. اثرات اتلاف مصرف انرژی در تهران بر آلودگی محیطزیست، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ محیطزیست.
4
سلمانماهینی، ع.، کامیاب، ح. 1390. سنجش از دور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی کاربردی با نرمافزار ایدریسی، ویرایش دوم، انتشارات مهر، تهران، 610 صفحه.
5
سایت وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران. 1392. www.moe.gov.ir.
6
صمیمی، ج. 1364. انرژی خورشید برای ایران، فیزیک، سال اول، شمارۀ 2، جلد سوم، صص 18- 30.
7
علیزاده ا.، خلیلی، ن. 1388. تعیین ضرایب مدل آنگستروم و توسعۀ یک مدل رگرسیونی برآورد تابش خورشیدی (مطالعۀ موردی: منطقۀ مشهد)، علوم و صنایع کشاورزی (آب و خاک)، سال اول، شمارۀ 1، صص 229- 238.
8
علویپناه، ک. 1388. اصول سنجش از دور نوین و تصاویر ماهوارهای و عکسهای هوایی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 782 صفحه.
9
کمالی، م.، مهاجرزاده، م.، معصومی، ر. 1389. اصول و معیارهای مکانی صنایع راهبردی، انتشارات مبنای خرد، تهران، 264 صفحه.
10
کمالی، غ.، مرادی، ا. 1384. تابش خورشید- اصول کاربردها در کشاورزی و انرژیهای نو، انتشارات پژوهشکدۀ هواشناسی، تهران، 300 صفحه.
11
گزانه، ا.، بیگلری، م. 1393. ارزیابی ردیاب خورشیدی و زاویۀ بهینه برای سیستمهای فتوولتائیک، دهمین همایش بینالمللی انرژی، تهران، ایران.
12
مرادی، ا. 1381. برآورد شدت تابش خورشیدی در سطوح شیبدار، پایاننامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه تهران.
13
یزدانپناه، ح.، میرمجربیان، ر.، برقی، ح. 1389. برآورد تابش کلی خورشید در سطح افقی زمین در اصفهان، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال بیست و یکم، شمارۀ 37، صص 95- 105.
14
Alamdari, P., Nematollahi,O., and Alemrajabi, A. 2013. Solar energy potentials in iran, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 21: 778-788.
15
Al-Ayed, MS., AI-Dhafiri, AM., and Bin Mahfoodh, M. 1998. Global, direct and diffuse solar Irradiance in Riyadh. Saudi Arabia, Renewable Energy, 14: 249–54.
16
Almorox, J., Benito, M., and Hontoria, C. 2005. Estimation of monthly Angstrom–Prescott equation coefficients from measured daily data in Toledo- Spain, Renewable Energy, 30: 931–936.
17
Bagheri, N., Moghaddam, S., Mousavi, M., Nasiri, M., Moallemi, EA, and Yousefdehi, H. 2011. Wind energy status of Iran: evaluating Iran’s technological capability in manufacturing wind turbines, Renewable & Sustainable Energy Reviews, 14:4200–4211.
18
Benghanem, M., and Joraid, A. 2007. A multiple correlation between different solar parameters in Medina. Saudi Arabia, Renewable Energy, 32: 2424–2435.
19
Bristow, m. 2003. On the relationship between incoming solar radiation and atmospheric parameters, Agri & for met. 31: 15-22.
20
Chegaar, M., and Chibani, A. 2001. Global solar radiation estimation in Algeria, Energy Conversion and Management, 42: 967–73.
21
Dincer, I., Midili, A., and Kuchuk, H. 2014. Covers new technologies, strategic solution and engineering applications related to the generation of sustainable energy, Springer, 0-745.
22
ECJRC, 2007, European Commission Joint Research Center, http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/index.htm.
23
Iziomon, M.G., and Mayer, H. 2002. Assessment of some global solar radiation parameterizations, Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics, 64: 1631–1643.
24
Jacovides, CP., Tymviosa, FS, Assimakopoulosc, VD. And Kaltsounidesa, NA. 2006. Comparative study of various correlations in estimating hourly diffuse fraction of global solar radiation, Renewable Energy, 31: 2492- 2504.
25
José, Á., Mitasova, H. and Lee Allen1, H. 2011. chilean journal of agricultural research 71(4): 601-609.
26
Louis, E., and Sunday, E. 2003. Relationship between Global solar radiation & sunshine duration for onne, Nigeria, Turkish Journal of Physics, 27: 161- 167.
27
Lopez, G., Rubio M.A., and Batlles, F.J. 2000. Estimation of hourly direct normal from measured global solar irradiance in Spain, Renewable Energy, 21: 175-186.
28
Matgorzata, P., Pawet, N, 2011, the method of assessment of solar potential for selected area with use Geographical Information Systems, 2nd European Energy Conference, 33: 8.
29
Miller, G.t.j. 2002. Sustaining the earth, an integrated approach, Cole, Thomson learning.
30
Nguyen, H.T., Pearce, J.M. 2010. Estimating Potential Photovoltaic Yield with r.sun and the Open Source Geographical Resources Analysis Support System” Solar Energy, 84: pp. 831-843.
31
Rehman, S. 1998. Solar radiation over Saudi Arabia and comparisons with empirical models. Energy, 23: 1077–1082.
32
Rivingtom, M., Bellocchi, G., Matthews, K.B., and Buchan, K. 2005. Evaluation of three model estimations of solar radiation at 24 UK statron, agri & for met, Agricultural and Forest Meteorology, 132: 228- 243.
33
Sailor, D. 1994. Simulated urban climate response modifications in surface albedo and vegetative cover, Journal of applied meteorology, 34: 1694-1705.
34
Sorapipatana, C. 2010. An assessment of solar energy potential in Kampuchea, Renewable & Sustainable Energy Reviews, 14: 2174–2178.
35
Sozne, A. 2005. Solar energy potential in Turkey, Applied Energy, 80: 367-381.
36
Sabziparavar, A., and Shetaee, H. 2007. Estimation of global solar radiation in arid and Semi-arid climates of east and west Iran, Energy, 32: 649–655.
37
Tester, J. W., Drake, E. M., Driscoll, M. J., Golay, M. W., and Peters, W. A. 2012. Sustainable energy; choosing among options, The MIT Press, 2:1056.
38
Wohlegemuth, N., and Missfelhlt,F. 2000. The Kyoto mechanisms and the prospects of renewable energy technologies, Solar Energy, 69: 305-314.
39
WEC, World energy council. 1992. New Renewable Energy Resources, a Guide to the Future, Clays, WEC, London.
40
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی تناسب اراضی برای تعیین کاربری کشاورزی با مدلهای تصمیمگیری چندمعیارۀ ANP-DEMATEL و FAHP چانگ (مطالعۀ موردی: حاشیۀ بهبهان)
در مطالعات محیطی، مهمترین راه نیل به توسعة مبتنی بر علم و شناخت علمی محیط، توجه اصولی به پتانسیلها، ارزیابی توانهای محیطی و بالاخره استفادة همهجانبه و منطقی از سرزمین است. در این خصوص، میان توسعة کشاورزی محیط و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیمگیری چندمعیارۀ ANP- DEMATEL و CHANGFAHP را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون بهبهان بیان میکند. بر اساس مدل اکولوژیک حرفی ایران، دادههای شیب، اقلیم، خصوصیات خاک، دبی آب و تراکم پوشش گیاهی بهمنزلة معیارهای اصلی تأثیرگذار در کاربری کشاورزی انتخاب شدند. سپس در قالب یک مدل، به کمک تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM) و با استفاده از فرایند تحلیل شبکهای و روش سلسلهمراتبی فازی لایههای مذکور به روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرمافزار Arc GIS10 تلفیق شدند و ارزیابی شکل گرفت. استفاده از مدل تلفیقی ANP-DEMATEL برای تجزیه و تحلیل اولیۀ روابط متقابل میان معیارها و وزندهی فاکتورها با توجه به ضریب تأثیرگذاریشان است. در واقع، این مدل جدید با ترکیب روشهای مختلف، راهحل مؤثری را برای کمک به تصمیمگیری گروهی ارزیابان ارائه میدهد و از این طریق وزن نهایی معیارهای مؤثر در کاربری کشاورزی مشخص میشود. نتایج نشان داد که در هر دو مدل، حدود 4 درصد از کل مساحت منطقه دارای اراضی با توان درجۀ یک برای کشاورزیاند، به طور کلی میتوان گفت منطقۀ مورد مطالعه از نظر توان اکولوژیک برای کاربری کشاورزی به دلایل نزدیکی منطقه به کوهستان و تپههای ماهوری و وجود سازندهای انحلالی گچ و آهک در حد مناسب و مطلوب نیست. این نتیجه به وضوح در هر دو روش دیده میشود، اما با توجه به اینکه مناطق نامساعد در روش CHANGFAHP مساحت بیشتری نسبت به روش ANP-DEMATEL دارند میتوان گفت که نتایج روش FAHPCHANG با واقعیت سازگاری بیشتری دارند.
https://jes.ut.ac.ir/article_54992_14afd581d9f3df8187b6592d255b1370.pdf
2015-06-22
429
445
10.22059/jes.2015.54992
ارزیابی توان اکولوژیک
DEMATEL
کاربری کشاورزی
فرایند تحلیل شبکهای
FAHP چانگ
حمیدرضا
پورخباز
pourkhabbaz@yahoo.com
1
استادیار گروه محیطزیست، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتمالانبیا بهبهان
LEAD_AUTHOR
حسین
اقدر
aghdarhossain@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدة علوم دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
فاطمه
محمد یاری
m.fatima.1364@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتمالانبیا بهبهان
AUTHOR
سعیده
جوانمردی
sajavanmardi@yahoo.com
4
مربی گروه محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
AUTHOR
آسایش، ح. 1382. اصول روشهای برنامهریزی ناحیهای، انتشارات پیام نور، ص 30.
1
اقدر، ح. 1391. مسیریابی خطوط لولۀ نفت با استفاده از GIS و منطق فازی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه شهید چمران.
2
امیری، م، ج، سلمان ماهینی، ع، جلالی، س. غ، حسینی، س، م، آذری دهکردی، ف. 1388. مقایسۀ روش سیستمی ادغام نقشهها و ترکیب منطق بولین- فازی در ارزیابی توان اکولوژیک جنگلهای حوضههای آبخیز 33 و 34 شمال ایران، مجلۀ علوم محیطی، شمارۀ 2، 109- 124.
3
بحرینی، س. ح.، کریمی، ک. 1381. برنامهریزی محیطی برای توسعۀ زمین، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
4
پریزادی، ع، صحت، س. 1388. به کارگیری تکنیک فرایند تحلیل شبکهای در تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید (مطالعۀ موردی: شرکت سهامی بیمه ایران)، نشریۀ مدیریت صنعتی، شمارۀ 2، صص 105- 120.
5
پورخباز، ح. ر.، جوانمردی، س، یاوری، ا. ر. فرجی سبکبار، ح. 1392. کاربرد روش تصمیمگیری چندمعیاره و مدل تلفیقی ANP-DEMATEL در آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (مطالعة موردی: دشت قزوین)، مجلۀ محیطشناسی، شمارۀ 151- 164.
6
جعفری، م. ح. 1379. مدلهای تبیین علّی در رهیافت جامعهشناسی اثباتگرایی، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورة دوم، صص 22- 23.
7
زاهدیپور، ح. ا، فتاحی، م، میرداودی اخوان، ح. ۱384. بررسی پراکنش و خصوصیات رویشگاههای پستۀ وحشی در استان مرکزی، مجلۀ تحقیقات جنگل و صنوبر، جلد ۱۳، شمارۀ 1، ص 191- 199.
8
شریفآبادی مروتی، ع. 1391. ارائۀ مدل تلفیقی فرایند تحلیل شبکهای و پرومثه برای رتبهبندی وبگاهها بر اساس معیارهای کاربردپذیری، مجلۀ مدیریت فناوری اطلاعات، شمارۀ 2، صص 187- 206.
9
عطایی، م. 1389. تصمیمگیری چندمعیاره، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود.
10
غضنفری، م، رضایی، م. 1385. مقدمهای بر نظریۀ مجموعههای فازی، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
11
قدیری معصوم، م، علیقلی فیروزجایی، ن. 1382. جایگاه روستا و کشاورزی در برنامههای عمرانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مجلۀ پژوهشهای جغرافیایی، شمارۀ 46، 115- 130.
12
قاسمی، س. ع. دانش، ش. 1390. کاربرد روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی (FAHP) در تعیین گزینۀ بهینۀ تصفیۀ آبهای لب شور زیرزمینی، ششمین کنگرۀ ملی مهندسی عمران.
13
محمدی، ج.، گیوی، ج. 1380. ارزیابی تناسب اراضی برای گندم آبی در منطقۀ فلاورجان (اصفهان) با استفاده از نظریۀ مجموعههای فازی، مجلۀ علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شمارۀ اول، صص 103- 115.
14
مالچفسکی، ی. 1999. سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، ترجمۀ پرهیزگار، اکبر و غفاری گیلاتده، عطا. 1385. انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
15
مخدوم، م.، درویشصفت، ع. ا.، جعفرزاده، ه.، مخدوم، ع. 1383. ارزیابی و برنامهریزی محیطزیست با سامانههای اطلاعات جغرافیایی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
16
مینایی، م. 1388. پیادهسازی مدل آمایشی کشاورزی با استفاده از منطق فازی و GIS (منطقۀ مورد مطالعه: فریدونشهر)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران.
17
نوری، س. ه.، صیدایی، س. ا.، کیانی، ص.، سلطانی، ز.، نوروزی آورگانی، ا. 1389. ارزیابی توان اکولوژیک محیط برای تعیین مناطق مستعد کشاورزی با استفاده از GIS در بخش مرکزی شهرستان کیار، مجلۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارۀ 37، صص 33- 46.
18
Chang, DY. 1996. Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. Eur J Oper Res 95,pp: 649– 655.
19
Jharkharia, S., and Shankar, R. 2007. Selection of logistics service provider: An analytic network process (ANP) Omega, Vol. 35, No. 3, pp. 274-289.
20
Kangas, J., et al. 2003. Evaluating the management strategies of a forestland estate-the S-O-S approach, Journal of Environmental Management, 69, pp. 349-358.
21
Khan, S., and Faisal, M.N. 2007. An analytical network process model for municipal solid waste disposal option, Waste management, xx: pp. 6-15.
22
Reshmidevi, T.V.,Eldho, T.L.,and Jana, R.2009. A GIS-integrated fuzzy rule-basedinference system for land suitability evaluation in agricultural watersheds,Agricultural Systems, 101: 101 –109.
23
Rostamzadeh, R., and Sofian, S. 2011. Prioritizing effective 7Ms to improve production systems performance using fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS (case study), Expert Systems with Applications, 38, 5166-5177.
24
Saaty, T.L. 1999. Fundamentals of the analytic network process, ISAHP, Kobe, Japan August, pp. 12-14.
25
Shrestha, R.K., Alavalapati, J.R.R., and Kalmbacher, R.S. 2004. Exploring the potential for silvopasture adoption in South-central Florida: an application of SWOT-AHP method, Agricultural Systems, 81, pp. 185–199.
26
Sicat, R.S., Carranza, E.J.M., and Nidumolu, U.B. 2005. Fuzzy modeling of farmers’ knowledge for land suitability classification, Agricultural Systems, 83, pp. 49-75.
27
Thapa, R.B., and Murayama, Y. 2007. Land evaluation for peri-urban agriculture using analytical hierarchical process and geographic information system techniques: A case study of Hanoi, Land Use Policy, 25, pp. 225-239.
28
Tseng, M.-L. 2009. A causal and effect decision making model of service quality expectation using grey-fuzzy DEMATEL approach. Expert Systems with Applications, 36, pp. 7738-7748.
29
Wu, W.-W. 2008. Choosing knowledge management strategies by using a combined ANP andDEMATEL approach, Expert Systems with Applications, 35, pp. 828-835.
30
Yeh, T.-M., Huang, Y.-L. 2014. Factors in determining wind farm location: Integrating GQM, fuzzy DEMATEL and ANP, Renewable Energy.
31
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی شاخصهای ناپایداری زیستمحیطی در کلانشهر اهواز
امروزه تداوم رشد شهرنشینی، بهویژه با شکل و کارکردی که در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران دارد، هشداری بر ناپایداری شهرنشینی است. برای حفظ پایداری اکوسیستم شهری، وظیفۀ انسان بهرهمندی پایدار از محیطزیست شهری و پیشگیری از انواع آلایندههای زیستمحیطی در شهرهاست. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. هدف تحقیق، ارزیابی و اولویتبندی شاخصهای ناپایداری زیستمحیطی در کلانشهر اهواز است. برای دستیابی به هدف مذکور، فرایند تبدیل معیارها به شاخصهای کمی انجام شد و شاخص و زیرشاخصها در چارچوب مدل تحلیل سلسلهمراتبی AHP، وزندهی شدند. همچنین، برای تحلیل مکانی- فضایی دادهها، از نرمافزار GIS استفاده شده است. در این تحقیق، مهمترین معیارهای تبیینی برای ارزیابی ناپایداری زیستمحیطی، عبارتاند از: آلودگی صدا، آلودگی خاک، آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی صنعتی و آلودگی پسماندهای شهری. یافتههای تحقیق، بیانگر آن است که اهواز بر اساس معیارهای تحت بررسی، در شرایط زیستمحیطی ناپایداری قرار دارد و در بین معیارهای مذکور، مهمترین عامل در ناپایداری زیستمحیطی اهواز، معیار آلودگی هوا با وزن نهایی (280/0) شناخته شد.
https://jes.ut.ac.ir/article_54993_8add5c625df59c6f437d2b32668c64ad.pdf
2015-06-22
447
464
10.22059/jes.2015.54993
اکوسیستم شهری
رشد شهرنشینی
کلانشهر اهواز
محیطزیست شهری
ناپایداری زیستمحیطی
مصطفی
محمدی ده چشمه
m.mohammadi@scu.ac.ir
1
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
محمد علی
فیروزی
m.alifiroozi@scu.ac.ir
2
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
جعفر
سعیدی
j_saedi69@yahoo.com
3
کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
ادارۀ کل راه و شهرسازی استان خوزستان، معاونت معماری و شهرسازی. 1389. طرح راهبردی توسعه و عمران اهواز.
1
ادهمی، ع. اکبرزاده، ا. 1390. بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر حفظ محیطزیست شهر تهران (مطالعۀ موردی: مناطق 5 و 18)، فصلنامۀ جامعهشناسی مطالعات جوانان، سال اول، شمارۀ 1، صص 37- 62.
2
اصغرپور، م. ج. 1388. تصمیمگیریهای چندمعیاره، چاپ هفتم، دانشگاه تهران، صص 299- 316.
3
الیوت، د. 1384. انرژی، جامعه و محیطزیست، ترجمۀ بهرام معلمی، انتشارات کمیتۀ ملی توسعۀ پایدار، چاپ اول، تهران.
4
بحرینی، س. ح. 1374. بررسی نقش کاربریهای زمین در ایجاد جزایر حرارتی و آلودگی هوای شهر تهران، فصلنامۀ انسان و محیطزیست، سال اول، شمارۀ 3-4، ص 75.
5
بحرینی، س. ح. 1387. مقایسۀ مفاهیم توسعه و توسعۀ پایدار: یک تحلیل نظری، مجموعه مقالات توسعۀ شهری پایدار، تهران، دانشگاه تهران.
6
ﭘﺮﻫﻴﺰگار، ﺍ. ﻏﻔﺎﺭﻱ ﮔﻴﻼﻧﺪﻩ، ع. 1385. ﺳﺎﻣﺎنۀ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﭼﻨﺪﻣﻌﻴﺎﺭﻱ، ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺳﻤﺖ، ﺗﻬﺮﺍﻥ.
7
پریور، پ. 1385. رهیافتی برای مدیریت کیفیت محیطزیست شهری از طریق اصلاح سیمای سرزمین شهری، مطالعۀ موردی: تهران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ محیطزیست دانشگاه تهران.
8
جعفری، ع. 1387. معرفى شاخصهای مناسب براى ارزیابى توسعۀ پایدار شهرى و سنجش آن، نشریۀ علمی محیط و توسعه، سال دوم، شمارۀ 3، صص 49- 55.
9
جعفری، ع. حبیبپور، ع. ا. 1387. ارزیابی اثرات توسعۀ شهرهای جدید بر محیطزیست (مطالعۀ موردی: شهر جدید پردیس تهران)، فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 21، صص 45- 58.
10
جعفری، ع. طبیبیان، م. 1387. برنامهریزی فضای سبز شهری و فراشهری شهر جدید شیرین شهر با استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمین، فصلنامۀ سبزینه، صص 16- 30.
11
جمعهپور، م. 1392. برنامهریزی محیطی و پایداری شهری و منطقهای (اصول، روشها و شاخصهای محیطی پایداری سرزمین)، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران، ص 6.
12
حسینزاده دلیر، ک. ساسانپور، ف. 1386. روشهای نوین در ارزیابی پایداری زیستمحیطی، فصلنامۀ جغرافیا و برنامهریزی، شمارۀ 25، صص 10- 24.
13
حسینی، م. شناور، ب. اورک، ن. 1391. کاربرد فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) در ارزیابی توان سرزمین به منظور توسعۀ شهری در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 105، صص 129- 148.
14
حقیقتنائینی، غ. 1388. انگارۀ طراحی فرم شهری پایدار و شهر تاریخی، مطالعۀ موردی: بررسی سکونتگاههای حوزۀ بیابانی استان اصفهان، نامۀ معماری و شهرسازی، فصلنامۀ دانشگاه هنر، شمارۀ 3، صص 41- 56.
15
زبردست، ا. 1383. اندازۀ شهر، انتشارات معاونت شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، صص 153- 156.
16
زبردست، ا. محمدی، ع. 1384. مکانیابی مراکز امدادرسانی (در شرایط وقوع زلزله) با استفاده از GIS و روش ارزیابی چندمعیاری AHP، فصلنامۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 21، صص 5- 16.
17
زبردست، ا. 1380. کاربرد فرایند تحلیل سلسلهمراتبی در برنامهریزی شهری و منطقهای، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 10، صص 13- 21.
18
سازمان حفاظت محیطزیست کشور. 1387. جمعیت و اثرات آن بر محیطزیست، شمارۀ 5، صص 1- 15.
19
سرایی، م. ح. مؤیدفر، س. 1389. بررسی میزان پایداری توسعه در شهرهای مناطق خشک با تأکید بر مؤلفههای زیستمحیطی شهر اردکان، مجلۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارۀ 1، صص 47- 76.
20
شکویی، ح. 1392. دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، جلد اول، چاپ شانزدهم، انتشارات سمت، تهران، ص 268.
21
شهرداری اهواز، معاونت برنامهریزی توسعه. 1390. آمارنامۀ کلانشهر اهواز.
22
صالحیفرد، م. 1380. ارزیابی نقش و جایگاه الگوی توسعۀ پایدار شهری در ساختار شهرنشینی ایران مجلۀ سیاسی- اقتصادی، شمارۀ 199- 200.
23
صرافى، م. 1379. شهر پایدار چیست؟ فصلنامۀ مدیریت شهرى، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریها، شمارۀ 4، صص 6- 13.
24
فیروزبخت، ع. پرهیزگار، ا. ربیعیفر، و. 1391. راهبردهای ساختار زیستمحیطی شهر با رویکرد توسعۀ پایدار شهری، (مطالعۀ موردی: شهر کرج)، مجلۀ پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارۀ 80، صص 213- 239.
25
قانون برنامۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران. 1390- 1394.
26
قدسیپور، س. ح. 1386. فرایند تحلیل سلسلهمراتب (AHP)، انتشارات ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ، چاپ چهارم، صص 68- 80.
27
قراگوزلو، ع. نوریکرمانی، ع. کشمیری، ز. 1388. ارزیابی تغییرات کالبدی و تحلیل توسعۀ شهری با استفاده از دادههای ماهوارهای با قدرت تفکیک بالا و سامانههای GIS/RS، (مطالعۀ موردی: منطقۀ پنج تهران)، مجلۀ علوم و تکنولوژی محیطزیست، دورۀ یازدهم، شمارة یک، صص 219- 230.
28
گزارش سازمان حفاظت محیطزیست استان خوزستان. 1387.
29
گلکار، ک. 1379. طراحی شهری پایدار در شهرهای حاشیۀ کویر، مجلۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 8، صص 43- 52.
30
مارکوتولیو، پ. ج. گراهانان، م. 1389. سطحبندی چالشهای محیطزیست شهری از محلی تا جهانی و برعکس، ترجمۀ سیدجعفر حجازی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
31
محمدی دهچشمه، م. 1391. ناپایداری زیستبوم شهری؛ چالشی جهانی در قرن بیست و یکم، اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعۀ پایدار، وزارت کشور، تهران، ص 3.
32
محمودینژاد، ه. پورجعفر، م. آذری، ا. علیزاده، ا. بمانیان، م. انصاری، م. 1388. تعامل دستور کار و فرایند تحققپذیری شهر سالم با ارائۀ راهکارها و پیشنهادهایی در شرایط معاصر ایران، مجلۀ علوم و تکنولوژی محیطزیست، دورۀ دهم، شمارۀ 4، صص 339- 356.
33
مخدوم، م. 1378. شالودۀ آمایش سرزمین، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، صص 1- 289.
34
مرصوصی، ن. بهرامی، ر. 1392. درسنامۀ توسعۀ پایدار شهری، دانشگاه پیامنور، ص 11.
35
مولایی، آ. 1388. مبانی و اصول توسعۀ پایدار زیستمحیطی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دفتر حقوقی و امور مجلس، سازمان حفاظت محیطزیست، ص 417.
36
Botequilha A. L. and Ahern, J. 2002. Applying Landscape. Ecological Concepts and Metrics in Landscape Planning ,Landscape and Urban Planning 59, 65-93.
37
Erlhoff, M. & Marshall,T. 2008. Design Dictionary, perspectives in Design Terminology, Birkhauser.
38
Gunderson, L.H. and Holling, C.S. 2002. Panarchy , first edition, Island Press, Washington, in: Egger, S.,2006, Determining a Sustainable City Model, Environmental Modeling and Software, 21:1235-1246.
39
Howard, E. 1902. Garden cities of tomorrow, 1st MIT Press Pbk. Ed.
40
Huang, S. 1998. Urban ecosystems, energetic hierarchies, and ecological economics of Taipei, metropolis. Journal of Environmental Management, 52: 39–51.
41
Kumar.S. and Vaidya.O.S .2006. Analytic hierarchy process: An overview of applications, European Journal of Operational Research 169 .
42
Masnavi, M.R. 2000. The New Millennium and the New Urban Paradigms: the Compact City in practice. In: Williams K. Burton E. and Jenks. M. (eds.).
43
Mc Harg Ian, L.1969. Design with Nature, American Museum of Natural History.
44
Munier, N. 2005. Introduction to Sustainability: Road to a Better Future, The Netherlands: Springer.
45
Newman, P. W. G., Birrell, R., Holmes, D., Mathers, C., Newton, P., Oakley, G.ther 1996. In Department of Sport and Territories (Ed.), Human settlements .
46
Newman, P.1999. Sustainability and cities: Extending the metabolism model, Landscape and Urban Planning 44: 219-226.
47
Rees, W. 1996. Urban Ecological footprints: Why cities cannot be sustainable and why they are a key to sustainability, Environmental Impact Assessment Review, 223-248.
48
Register. R.2008. Eco-City Summit Report, San Francisco.
49
White, R . 2003. Building the ecological city. Cambridge, UK: Woodhead.
50
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی تأثیر ویژگیهای خردهاقلیم در الگوی رفتارهای شهری نمونۀ موردی: فضاهای شهری یزد (اقلیم گرم و خشک) و فومن (اقلیم معتدل و مرطوب)
شرایط سخت اقلیمی از اصلیترین عوامل محدودکنندۀ رفتارهای شهری است. بر این اساس، طراحان محیط میکوشند با نزدیککردن خردهاقلیمها به منطقۀ آسایش، فضاهای شهری را برای دامنۀ گستردهای از رفتارها در طیف وسیعی از زمانها قابل استفاده کنند.
هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات خردهاقلیم در الگوهای رفتاری و بررسی و اکتشاف راهکارهای تعدیل شرایط سخت اقلیمی در معماری و شهرسازی بومی است. در این تحقیق مطالعۀ تطبیقی الگوهای رفتاری استفادهکنندگان فضا در دو اقلیم گرم و خشک (یزد) و معتدل و مرطوب (فومن) صورت گرفته است. برداشت الگوهای رفتاری با استفاده از روش مشاهده (عکسبرداری زمانبندیشده) و تحلیل از طریق روش تحلیل مکانی محقق شده است.
نتایج نشان میدهد ویژگیهای اقلیمی هم در گونۀ فعالیتهای شهری و هم در چرخههای زمانی بروز آنها تأثیرگذارند. شرایط اقلیمی سخت، رفتارهای شهری را به فعالیتهای ضروری محدود کرده است و فضا را صرفاً عبوری میکند. چنین شرایطی اجازۀ بروز دامنۀ وسیعی از فعالیتهای اختیاری و اجتماعی را نمیدهد. در الگوهای فرمی- فضایی تاریخی ایران در راستای تعدیل شرایط سخت اقلیمی از ابزارهای کالبدی- فضایی همچون تراکم ساختمانی، محصوریت، سطح اشغال، میزان عقبنشینی در همکف و طبقات، جنس مصالح و میزان سبزینگی فضا استفاده شده است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54994_ad0a739c7f40c8c35516c9f06677b55f.pdf
2015-06-22
465
482
10.22059/jes.2015.54994
اقلیم
الگوهای رفتاری
فومن
فضاهای شهری
یزد
سیدحسین
بحرینی
hbahrain@ut.ac.ir
1
استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
خسروی
h.khosravi@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
بحرینی، ح. 1375. تحلیل فضاهای شهری، در رابطه با الگوهای رفتاری استفادهکنندگان و ضوابطی برای طراحی، انتشارات دانشگاه تهران.
1
بحرینی، ح و خسروی، ح. 1389. معیارهای کالبدی- فضایی مؤثر بر میزان پیادهروی، سلامت و آمادگی جسمانی، نمونۀ موردی: شهر جدید هشتگرد، شمارۀ 43 نشریۀ هنرهای زیبا، صص 5- 14.
2
بحرینی، ح و خسروی، ح. 1393. راهنمای طراحی فضاهای شهری، جلد اول: جدارۀ فضای شهری، انتشارات دانشگاه تهران.
3
تانکیس، ف. 2005. فضا، شهر و نظریۀ اجتماعی، مناسبات اجتماعی و شکلهای شهری، ترجمۀ حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4
خسروی، ح، خسروی، ف. 1392. حضور زنان در فضای عمومی: جنبش گستردهساز طرحواره و عادتوارههای زنانه، همایش زن، معماری و شهر، تهران، مقالۀ برتر.
5
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. 1361. فرهنگ جغرافیایی آبادیهای استان یزد، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
6
کلانتری، ح و حاتمینژاد، ح. 1385. برنامهریزی مرمت بافت تاریخی شهر یزد، فراگستر، تهران.
7
قبادیان، ع. 1361. سیمای طبیعی استان یزد، فراگستر، یزد.
8
مهندسین مشاور پویا نقش شهر و بنا. 1386. طرح جامع شهر فومن، جلد دوم، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی، شهرداری فومن، فومن.
9
مهندسین مشاور معماری و شهرسازی عرصه. 1382. طرح جامع شهر یزد، جلد دوم، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان مسکن و شهرسازی شهرداری استان یزد، یزد.
10
Appleyard, D., Lynch, K. and Myer, J.R. 1964. The view from the road, MIT Press.
11
Bahrainy, H. and Khosravi, H. 2013. The impact of urban design features and qualities on walkability and health in under-construction environments: The case of Hashtgerd New Town in Iran. Journal of Cities.
12
Becker, F.D. 1995. Workplace by Design. San Francisco, Calif: Jossey-Bass.
13
Bentley, I., Alcock, A., Smith, G., Murrain, P. and McGlynn, S. 1985. Responsive environments, Architectural Press.
14
Bortman, M., Brimblecombe, P., Cunningham, M.A., Cunningham, W.P. and Freedman, W. 2003. Environmental Encyclopedia: Thomson.
15
Castells, M. 1977. The urban question, London: Arnold.
16
Castells, M. 1983. The city and the grassroots, University of California Press.
17
Carlsmith, J., Ellsworth, P.C. and Aronson, D. 1976. Methods of research in social psychology, New York, Random House.
18
Carmona, M., and Tiesdell, S. 2003. Public places, urban spaces, Dimensions of urban design, Architectural Press.
19
Cesar,P. 1999. Observations for Young Architects, pp. 10-12 (New York: Monacelli Press,).
20
Cowan, R. 2005. The dictionary of urbanism, Street Press.
21
Deci, E.L and Ryan, R.M. 1991. A motivational approach to self; Integration in personality, Lincoln, University of Nebraska Press.
22
Fleming, R., Baum, A. and Singer, J.E. 1985. Social support and the physical environment. In: Cohen S, Syme L, eds. Social Support and Health. New York, NY: Academic;327–346.
23
Frank, L.D.,Sallis, J.F., Conway, T.L., Chapman, J.E.,Saelens, B.E. and Bachma, W. 2006. Many Pathways from Land Use to Health: Associations between Neighborhood Walkability and Active Transportation, Body Mass Index, and Air Quality, Journal of the American Planning Association.
24
Gehl, J. 1980. The residential street environment, Built Environment.
25
Gehl, J. and Gemzoe, L. 1996. Public spaces and public life, Danish Architectural Press.
26
Gans, H.T. 1982. The urban villagers: Group and class in the life of Italian Americans. New York: Free Press.
27
Gelernter, M. 1988. Teaching design innovation through design tradition, Proceedings, ACSA Annual Meeting, Miami.
28
Greef, K.D.,Dyck, D.V., Deforche, B. and Bourdeaudhuij, I.D. 2010. Physical environmental correlates of self-reported and objectively assessed physical activity in Belgian type 2 diabetes patients, Health & Social Care in the Community.
29
Habermas, J. 1970. Toward a rational society: Student protest, science and politics, Boston.
30
Habermas, J. 1984. The theory of communication action, Vol1, Boston.
31
Halbwachs, M. 1992. On collective memory, The University of Chicago Press, Chicago.
32
Hamin, E.M. and Gurran, N. 2009. Urban form and climate change: Balancing adaptation and mitigation in the U.S. and Australia, Habitat International.
33
Harvey, D. 2000. Possible Urban Worlds. The Fourth Megacities Lecture. The Hague.
34
Harvey, D. 2007. The Neoliberal City. Lecture at Dickinson College, sponsored by the Clarke Forum for Contemporary Issues. 1 Feb 2007.
35
Hillier, B. 1996. Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture, Cambridge: Cambridge University Press.
36
Jacobs, J. 1961. The Death and Life of Great American Cities,
37
Kelbaugh, D. 2002. Typology: An Architecture of Limits, Oxford University Press.
38
Kelly, C.E., Tight, M.R. and Hodgson, F.C. 2011. A comparison of three methods for assessing the walkability of the pedestrian environment, Journal of Transport Geography.
39
Kelly, C.M., Schootman, M., Baker E.A., Barnidge, E.K.and Lemes, A. 2007. The association of sidewalk walkability and physical disorder with area-level race and poverty, Journal of Epidemiol Community Health.
40
Krier, L. 1998. Architectural Design, University of California Press.
41
Leventhal, T. and Brooks-Gunn, J.2003. Moving to Opportunity: an Experimental Study of Neighborhood Effects on Mental Health, American Journal of Public Health.
42
Li, F., Harmer, P., Cardinal, B.J. and Vongjaturapat, N. 2009. Built environment and changes in blood pressure in middle aged and older adults, Preventive Medicine.
43
Lynch, K. 1972. What time is this place? MIT Press.
44
McCoy, J.M. 2002. Work environments. In: Bechtel RB, Churchman A, eds. Handbook of Environmental Psychology. 2nd ed. New York, NY; Wiley:443–460.
45
Michelson, W. 1975. Environmental research method in environmental design.
46
Moos, R.H. 1976. The Human Context. New York, NY: Wiley.
47
Moudon, A.V. 1994. Getting to Know the Built Landscape: Typo-morphology. In Franck, K. A., Schneekloth (Eds.), Ordering Space, (pp. 289-311). New York.
48
Olgyay, V. 1963. Design with climate: Bioclimatic approach to architectural regionalism, Princeton University Press.
49
Philo, C. 2009. International Encyclopedia of Human Geography. Elsevier. ISBN 9780080449111
50
Rapoport, A. 1976. The Mutual Interaction of People and Their Built Environment. A Cross-Cultural Perspective.
51
Rapoport, A. 1977. Human Aspects of Urban Form: Towards a Man-Environment Approach to Urban Form and Design, Cambridge: MIT Press.
52
Rapoport, A. 1990. History and Precedent in Environmental Design, Cambridge: MIT Press.
53
Reeve, J.,Deci, E.L. and Ryan, R.M. 2003. Self-determination theory: A dialectical framework, Greenwich, Information Age Press.
54
Reeve, J.M. 2005. Understanding motivation and emotion,Hoboken: John Wiley & Sons.
55
Ryan, R.M. and Deci, E.L. 2000. The Darker and Brighter Sides of Human Existence: Basic Psychological Needs as a Unifying Concept, Psychological Inquiry.
56
Rohrer, J., Pierce, J.R. and Denison, A. 2004. Walkability and self-rated health in primary care patients, BMC Family Practice.
57
Simmel, G. 1903. Metropolis and mental life, London and Newbury Park, Sage.
58
Soja, E.W. 1971. The political organization of space, American Geographers, Washangton.
59
Soja, E.W. 2010. Seeking Spatial Justice, Minneapolis: University of Minnesota Press.
60
Sundstrom, E. 1986. Workplaces. New York, NY: Cambridge University Press.
61
Taylor, L.M., Leslie, E., Plotnikoff, R.C., Owen, N. and Spence, J.C. 2008. Associations of Perceived Community Environmental Attributes with Walking in a Population-Based Sample of Adults with Type 2 Diabetes, Annals of Behavioral Medicine.
62
Wirth, L. 1928. The getto, Chicago: University of Chicago Press.
63
Wicker, A.W. 1969. Attitude versus action, the relation of verbal and overt behavioral responses to attitude object, Journal of Social issues.
64
Winkel, G.H. and Sasanoff, R. 1966. An approach to an objective analysis of behavior in architectural space, University of Washington, Seattle.
65
Whyte, W.H. 1980. The Social Life of Small Urban Spaces. Washington D.C.: Conservation Foundation.
66
ORIGINAL_ARTICLE
بهسازی محیطی و ارتقای کیفیت فضایی مناطق فرسودۀ شهری در چارچوب توسعۀ پایدار از طریق تداخل بر اونفیلدها در سیستم زیرساختهای سبز (نمونۀ موردی: منطقۀ 12 تهران)
فرسودگی بافت در نواحی مرکزی شهرها از مهمترین مسائل پیشروی تداوم حیات شهری است. مهاجرت و جایگزینی ساکنان، تغییر کاربری و ایجاد فعالیتهای ناسازگار با سازمان فضایی کالبدی بافت قدیم، به افت کیفیت زندگی و تغییر شکل این بافتها منجر میشود. امروزه بافتهای فرسوده با مشکلات ساختاری و اکولوژیکی گوناگون نظیر آلودگی هوا، مشکلات ترافیکی، کمبود فضاهای باز برای زندگی اجتماعی، فقدان فضاهای سبز کافی برای ایجاد شرایط مطلوب و تعادل محیطی، خردشدن لکههای فضاهای سبز و افزایش زمینهای متروکه و بایر مواجهاند. محققان راهحل آن را در تغییر نگرش برنامهریزان برای بازسازی و بازگرداندن فضاهای بایر به شریان حیات شهری از طریق رویکرد سیستماتیک پیوسته در قالب ایجاد یا تقویت زیرساختهای سبز شهری میدانند. در این پژوهش با شناسایی و طبقهبندی اراضی بایر، الگوی مناسب از شبکۀ فضاهای سبز و باز در یک سیستم اکولوژیکی به هم پیوسته در منطقۀ مرکزی تهران ارائه شد. کاربست مدل کشش (Gravity Model) و روش رویهمگذاری لایههای اطلاعاتی موجود و مقایسۀ ارزش اکولوژیک خیابانها نشان میدهد که مدل کشش حلقهای مناسبترین گزینه برای انطباق با شرایط بافت فرسودۀ منطقۀ 12 در مرکز تهران است.
https://jes.ut.ac.ir/article_54995_5035aa748cc7be2744670f8bea35f1ab.pdf
2015-06-22
483
498
10.22059/jes.2015.54995
احیای اکولوژیکی
بافت فرسوده
بهسازی محیطی
زیرساختهای سبز
مدل کشش
محمد رضا
مثنوی
masnavim@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه مهندسی طراحی محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
اسماعیل
صالحی
tehranssaleh@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه مهندسی برنامهریزی و مدیریت و آموزش محیطزیست دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران
AUTHOR
مینو
باغبانی
baghbani_minoo2@yahoo.com
3
کارشناس ارشد مهندسی طراحی محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست، دانشگاه تهران
AUTHOR
پورجعفر، م. 1388. مبانی بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهر، انتشارات پیام، تهران.
1
توسلی، م. 1379. طراحی شهری خیابان کارگر، شرکت عمران و بهسازی شهری، تهران.
2
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، 1381، ماده واحده و تبصرههای قانون بودجه، مرکز مدارک علمی و انتشارات.
3
شفایی، س. 1385. راهنمایی شناسایی و مداخله در بافتهای فرسوده، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت ایدهپردازان فن و هنر.
4
طالب، م. 1380. فصلنامۀ هفت شهر، دخالت نه- مشارکت، سازمان عمران و بهسازی شهری، شمارۀ 4، صص 101- 107.
5
مهندسین مشاور باوند. 1385. طرح تفضیلی منطقۀ 12، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران.
6
Ahern, J. 2004. Greenways in the USA: Theory, trends and prospects. In Jongman, R.; Pungetti, G. Ecological Networks and Greenways- Concept, Design, Implementation. Cambridge University Press. Cambridge.
7
Ahern,J., Fabos,J .1995 . Green ways: The Beginning of an International Movement, Landscape and Urban PlanningVol. 33, Issues 1-3, s. 131-155
8
Aminzadeh B. andKhansefid,M. 2009. A case study of urban ecological networks& a sustainable city:TehranMetropolitan area, Springer Sci. urban Ecosystems, 13, 23-36
9
Cook E.A.2000. Ecological networks in urban landscapes, Wageningen University Press.
10
Council of Europe, 1996. UNEP, European Center for Natural Conservation. The Pan European Biological & landscape diversity strategy: A vision for Europe's natural heritage
11
Forman,R.T.T. 1995. Land mosaics: The Ecology of landscapes & Regions, Cambridge university Press, Cambridge UK
12
Forman,R.T.T. 2008 .Urban Regions, Ecology & Planning beyond the city, Edinburg Building, Cambridge, UK
13
Gunderson L.H 2000. Ecological resilience in theory & application.Annual Review of Ecology and Systematics 31, pp. 425-439.
14
Henke, H. and Sukopp, H.1986. A natural approach in cities. In Ecology and Design in Landscape. (Eds.) A D Bradshaw, D A Thorp, E H P Thorp, pp. 307–324. Blackwell, Oxford.
15
Linehan J. and GrossM. 1995. Greenway planning: Developing a landscape ecological network approach, Landscape and Urban Planning, pp. 179-193
16
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده های انگلیسی
https://jes.ut.ac.ir/article_54996_093101d5bc14d7ad226c79ba73a6fd24.pdf
2015-06-22
1
45
10.22059/jes.2015.54996